جنسیت جنین پسر زودتر مشخص میشود یا دختر؟
جنسیت جنین در لحظه لقاح و با ترکیب کروموزومهای X و Yمشخص میشود. اندام تناسلی جنین پسر حدود ۲ تا ۵ هفته، زودتر از جنین دختر تشکیل میشود. هیچ تفاوت زمانی در تعیین جنسیت جنین پسر یا دختر وجود ندارد. با این حال، تفاوت در روشها و ابزارهای تشخیصی ممکن است باعث شود برخی والدین تصور کنند که جنسیت پسر زودتر قابل تشخیص است. در ادامه، بیشتر در این مورد توضیح میدهیم.
فهرست مطالب
- جنسیت نوزاد چه زمانی تعیین میشود؟
- اندام تناسلی جنین پسر زودتر تشکیل میشود یا دختر؟
- زمان تشکیل اندام تناسلی جنین دختر
- زمان تشکیل اندام تناسلی جنین پسر
- جنسیت جنین پسر زودتر مشخص میشود یا دختر؟
- روشهای تعیین جنسیت جنین
- چه عواملی بر زودتر مشخص شدن جنسیت جنین موثراند؟
- چه زمانی جنسیت جنین در سونوگرافی مشخص میشود؟
- تفاوت جنین پسر و دختر در شکم مادر چیست؟
- نشانههای زودهنگام تشخیص جنسیت جنین پسر
- سوالات متداول
جنسیت نوزاد چه زمانی تعیین میشود؟
جنسیت در لحظه لقاح توسط ترکیب کروموزومهای جنسی X و Y که نوزاد از تخمک و اسپرم دریافت میکند، تعیین میشود. همه تخمکها حاوی یک کروموزوم X هستند، در حالی که اسپرمها، کروموزوم X یا Y دارند. جنینهایی با کروموزومهای XY اندامهای جنسی مردانه ایجاد میکنند، در حالی که با کروموزومهای XX اندامهای جنسی زنانه میسازند؛ یعنی اسپرم، جنسیت نوزاد را تعیین میکند!
۷۰ ژن مختلف روی کروموزومهای جنسی وجود دارد که جنسیت نوزاد را تعریف میکنند. در طول بارداری، قرار گرفتن در معرض هورمونهایی که توسط ژنهای نوزاد تعیین میشود، بر آناتومی، فیزیولوژی و حتی رفتار نوزاد تاثیر میگذارد.
بیشتر بخوانید: ماه اول بارداری _ اندازه و رشد جنین + علائم و مراقبتها
اندام تناسلی جنین پسر زودتر تشکیل میشود یا دختر؟
تا هفته هفتم تا هشتم بارداری، جنین دختر و پسر دارای برآمدگی جنسی یکسانی هستند. حدود هفته هفتم، در جنینهای پسر (با کروموزوم Y)، تولید تستوسترون آغاز شده و برآمدگی جنسی شروع به کشیده شدن برای تشکیل آلت تناسلی میکند. در مقابل، در جنینهای دختر، تخمدانها تازه در هفتههای ۱۱ تا ۱۲ ظاهر میشوند و در هفته ۲۲ واژن روی سطح پرینه باز میشود. بنابراین اندام تناسلی جنین پسر حدود ۲ تا ۵ هفته، زودتر از جنین دختر تشکیل میشود.
زمان تشکیل اندام تناسلی جنین دختر
در دختران، تخمدانها ابتدا حدود هفتههای ۱۱ تا ۱۲ بارداری ظاهر میشوند و تا حدود هفته بیستم بارداری، یک نوزاد دختر حدود ۷ میلیون تخمک اولیه خواهد داشت. این مقدار در نهایت تا زمان تولد به حدود ۲ میلیون کاهش مییابد. در هفته بیست و دوم بارداری، واژن روی سطح پرینه باز میشود.

بیشتر بخوانید: علائم صد در صد جنین دختر در چهار ماه اول بارداری
زمان تشکیل اندام تناسلی جنین پسر
حدود هفته هفتم بارداری، اندامهای جنسی مردانه وقتی شروع به رشد میکنند که کروموزوم Y ، سیگنال تولید تستوسترون را میدهد. حدود هفته نهم بارداری، اندامهای جنسی جنین پسر فرآیند مردانه شدن را آغاز میکنند. برآمدگی جنسی شروع به کشیده شدن کرده و آلت تناسلی را تشکیل میدهد. با این حال، آلت تناسلی و کلیتوریس تا حدود هفته چهاردهم بارداری اندازه یکسانی دارند.
در جنین پسر، جوانههایی که پروستات را تشکیل میدهند، حدود هفته دهم ظاهر میشوند و دستگاه ادراری او تا حدود هفته چهاردهم بارداری کامل میشود. اوج غلظت تستوسترون در بدن جنین پسر و در حدود هفته ۱۶ بارداری، با مقدار موجود در مردان بالغ قابل مقایسه است! بین هفتههای ۱۶ تا ۲۰ بارداری، سطح تستوسترون کاهش مییابد تا اینکه حدود هفته ۲۴ به محدودهای برسد که در اوایل بلوغ دیده میشود. بیضهها از هفته بیست و ششم بارداری شروع به پایین آمدن میکنند، در حالی که رشد آلت تناسلی نوزاد بیشتر در سه ماهه سوم اتفاق میافتد.
بیشتر بخوانید: علائم صد در صد جنین پسر + تست جنین پسر در ماه اول و دوم بارداری
جنسیت جنین پسر زودتر مشخص میشود یا دختر؟
هیچ تفاوت زمانی در تعیین جنسیت جنین پسر یا دختر وجود ندارد. جنسیت در لحظه لقاح و با ترکیب کروموزومهای X و Y مشخص میشود، چه جنین پسر باشد و چه دختر. با این حال، تفاوت در روشها و ابزارهای تشخیصی ممکن است باعث شود برخی والدین تصور کنند که جنسیت پسر زودتر قابل تشخیص است، در حالی که این فقط به دلیل زودتر متمایز شدن نشانههای ظاهری در تصاویر رخ میدهد و نه به دلیل تفاوت واقعی در زمان تعیین جنسیت.
روشهای تعیین جنسیت جنین
- سونوگرافی: بسیاری از زنان باردار جنسیت نوزادشان را در سونوگرافی میان دوره بارداری که معمولاً بین هفتههای ۱۸ تا ۲۲ انجام میشود، متوجه میشوند. سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از نوزاد استفاده میکند و تکنسین با نگاه کردن به اندامهای تناسلی نوزاد، جنسیت را تشخیص میدهد. هرچند آلت تناسلی یا وولوا از هفته ۶ شروع به شکلگیری میکند، نوزادان پسر و دختر در سونوگرافی تا هفته ۱۴ بسیار شبیه به هم هستند و تشخیص آنها در این مرحله هنوز دشوار است. گرچه برخی مطالعات گزارش دادهاند که اندامهای تناسلی را میتوان از سه ماهه اول دید اما در تقریباً همه موارد، نمیتوان آن را تا سونوگرافی میان دوره بهطور دقیق تعیین کرد. حتی در آن زمان هم گاهی تکنسین نمیتواند دید واضحی از اندامهای تناسلی نوزاد داشته باشد. مثلاً ممکن است نوزاد در وضعیتی باشد که آنها را پنهان کند. در این صورت، ممکن است در سونوگرافی بعدی متوجه جنسیت جنین شوید.
- NIPT: اگر آزمایش غیرتهاجمی پیش از تولد (NIPT) انجام دهید، میتوانید جنسیت نوزادتان را از هفته دهم بارداری بدانید. این آزمایش خون میتواند سندرم داون و چند ناهنجاری کروموزومی دیگر را تشخیص دهد.
- CVS : برخی زنان جنسیت نوزادشان را از طریق آزمایش ژنتیکی به نام نمونهبرداری از پرزهای جفتی (CVS) که برای تشخیص اختلالات ژنتیکی یا ناهنجاریهای کروموزومی انجام میشود، متوجه میشوند. این آزمایش بین هفتههای ۱۰ تا ۱۳ انجام میشود و میتواند جنسیت نوزاد را ظرف یک یا دو روز مشخص کند. در این روش، سلولهایی از جفت گرفته شده و برای تحلیل ژنتیکی به آزمایشگاه فرستاده میشود و به این دلیل که از اطلاعات ژنتیکی استفاده میکند، جنسیت نوزاد را هم میتواند تشخیص دهد. زنانی که خطر افزایشیافتهای برای مشکلات ژنتیکی و کروموزومی ندارند، معمولاً CVS انجام نمیدهند، چون این آزمایش تهاجمی است و خطر اندکی برای سقط جنین دارد.
- آمنیوسنتز: آزمایشی ژنتیکی شبیه CVS است. میتواند نقصهای مادرزادی و ناهنجاریهای کروموزومی مثل سندرم داون را تشخیص دهد. این روش معمولاً بین هفتههای ۱۵ تا ۲۰ انجام میشود (هرچند میتواند دیرتر هم باشد) و میتواند جنسیت نوزاد را ظرف چند روز مشخص کند. آمنیوسنتز برای همه مادران باردار در دسترس است اما معمولاً فقط برای زنانی که خطر افزایشیافتهای برای مشکلات ژنتیکی و کروموزومی دارند، استفاده میشود زیرا آزمایشی تهاجمی است و خطر اندکی برای سقط جنین دارد.
چه عواملی بر زودتر مشخص شدن جنسیت جنین موثراند؟
تشخیص جنسیت جنین در سونوگرافی به عوامل متعددی بستگی دارد که هر یک میتوانند زمان و دقت شناسایی را تحت تاثیر قرار دهند. در ادامه، بیشتر در این باره توضیح میدهیم.
- وضعیت مادر: شرایطی مانند چاقی شدید، فیبروم رحم یا مایع آمنیوتیک کم میتوانند دید سونوگرافی را مختل کرده و تشخیص را به تاخیر بیندازند.
- تجربه پزشک: مهارت و سابقه متخصص در شناسایی نشانههای ظریف اندامهای تناسلی، نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و دقیق دارد.
- کیفیت و نوع دستگاه سونوگرافی: دستگاههای پیشرفته سه بعدی یا چهاربعدی (3D/4D) تصاویر واضحتری ارائه میدهند و احتمال تشخیص زودتر را افزایش میدهند.
- وضعیت قرارگیری جنین در رحم: اگر جنین در موقعیتی باشد که اندامهای تناسلیاش به وضوح قابل مشاهده باشند، جنسیت سریعتر مشخص میشود. در غیر این صورت ممکن است نیاز به سونوگرافی بعدی باشد.
- زمان بارداری: بعد از هفته چهاردهم بارداری، اندامهای جنسی متمایزتر و قابل تشخیصتر میشوند.
بیشتر بخوانید: علائم بارداری + ۱۰ تا از ریزترین نشانههای اولیه و قطعی حاملگی
چه زمانی جنسیت جنین در سونوگرافی مشخص میشود؟
بهطور کلی، مطمئنترین زمان برای تعیین جنسیت جنین در سونوگرافی، آنومالی اسکن است که اغلب در هفته ۱۸ تا ۲۲ بارداری انجام میشود. در این دوره، اندامهای جنسی به حد کافی بزرگ شدهاند تا تشخیص با دقت بسیار بالا امکانپذیر باشد. هرچند در مواردی، جنسیت از هفته ۱۴ یا ۱۶ به بعد هم قابل رویت است اما در هفتههای اولیه، احتمال اشتباه بیشتر میشود زیرا اندامها هنوز کوچک هستند و شکل ظاهری اندام تناسلی خارجی پسر و دختر در مراحل ابتدایی رشد، بسیار به هم شبیه است.
نقل قول از:
The accuracy of determining your baby’s gender increases with how far along you are in the pregnancy. The accuracy can vary from 70.3% at 11 weeks to 98.7% at 12 weeks, and 100% at 13 weeks.
ترجمه:
دقت تعیین جنسیت نوزاد با پیشرفت بارداری افزایش مییابد. این دقت میتواند از ۷۰.۳٪ در هفته ۱۱ به ۹۸.۷٪ در هفته ۱۲ و ۱۰۰٪ در هفته ۱۳ برسد.
تفاوت جنین پسر و دختر در شکم مادر چیست؟
سونوگرافی بارداری یکی از دقیقترین و رایجترین روشها برای بررسی رشد، سلامت جنین و مایع آمنیوتیک است. بسیاری از والدین در کنار این ارزیابیها، به دنبال تشخیص جنسیت جنین از طریق تصاویر سونوگرافی هستند. تفاوتهای ظاهری جنین دختر و پسر معمولاً از هفته ۱۸ تا ۲۰ بارداری قابل مشاهده است، به شرطی که جنین در موقعیت مناسبی باشد و اندام تناسلیاش به وضوح دیده شود.
- اندام تناسلی جنین: مهمترین و قابل اعتمادترین تفاوت در سونوگرافی، اندام تناسلی جنین است. در سه ماهه دوم، اگر برآمدگی کوچکی به طول حدود ۲.۵ سانتیمتر دیده شود، معمولاً نشانه جنین پسر است. جنسیت دختر کمی دیرتر قابل تشخیص میشود. با این حال، در هفتههای اولیه ممکن است بند ناف با آلت تناسلی اشتباه گرفته شود. دقیقترین تشخیص اندام تناسلی در سونوگرافی هفته ۱۸ تا ۲۰ با دقت ۸۰ تا ۹۰ درصد انجام میشود.
- جمجمه جنین: برخی والدین به شکل جمجمه توجه میکنند اما این روش پایه علمی قوی ندارد و تنها بر اساس مشاهدات غیررسمی است. جمجمه جنین پسر معمولاً بزرگتر، گردتر و کمی بیضی شکل دیده میشود. جمجمه جنین دختر اغلب مستطیلیتر و کمی مسطحتر به نظر میرسد. البته این تفاوتها نمیتواند مبنای قطعی تشخیص باشد.
- حرکات جنین: برخی مادران و تکنسینها بر اساس تجربه معتقدند حرکات جنین پسر زیاد و قوی است اما حرکات جنین دختر آرامتر و کمتر است. البته این باور علمی نیست و به عواملی مثل مرحله بارداری، موقعیت جفت، سلامت جنین و حجم مایع آمنیوتیک بستگی دارد.
- محل قرارگیری جفت: یکی از باورهای رایج این است که اگر جفت در سمت راست رحم باشد، احتمال جنین پسر بیشتر است و اگر در سمت چپ رحم باشد، احتمال جنین دختر بیشتر است. با این حال، شواهد علمی این ارتباط را تایید نکردهاند و این روش قابل اعتماد نیست.
نشانههای زودهنگام تشخیص جنسیت جنین پسر
برخی افراد معتقدند نشانههایی جنین پسر به مرور مشخص میشود. البته خوب است بدانید که این موارد از نظر علمی صحت ندارد و صرفاً میان عامه مردم رایج است. در ادامه، این موارد را ذکر میکنیم.
- تغییرات در پوست و موی مادر: گفته میشود جنین پسر باعث درخشانتر و پرپشتتر شدن موها و بهبود وضعیت پوست مادر میشود، در حالی که جنین دختر ممکن است باعث جوش یا کدر شدن پوست شود.
- شدت تهوع صبحگاهی: باور بر این است که اگر مادر حالت تهوع کمتری داشته باشد یا اصلاً تهوع نداشته باشد، جنین پسر است. در مقابل، تهوع شدیدتر معمولاً به جنین دختر نسبت داده میشود.
- نوع ویار: مادرانی که جنین پسر دارند، اغلب به غذاهای شور، ترش و پروتئینی تمایل نشان میدهند، در حالی که علاقه به شیرینیجات و لبنیات بیشتر با جنین دختر مرتبط دانسته میشود.
- ضربان قلب جنین: برخی معتقدند اگر ضربان قلب جنین کمتر از ۱۴۰ ضربه در دقیقه باشد، جنین پسر و اگر بیشتر از ۱۴۰ ضربه باشد، دختر است.
- شکل ظاهری شکم مادر: اگر شکم پایین، نوک تیز و به سمت جلو باشد، نشانه جنین پسر است اما اگر شکم گرد، پهن و به سمت پهلوها متمایل باشد، احتمال جنین دختر بیشتر است.

سخن پایانی
در نهایت، جنسیت جنین از همان لحظه لقاح قطعی است و هیچ تفاوتی در زمان تعیین آن بین پسر و دختر وجود ندارد. آنچه متفاوت است، زمان تمایز ظاهری اندامهای تناسلی است که در جنین پسر حدود ۲ تا ۵ هفته زودتر (از هفته ۷) آغاز میشود. با این حال، دقیقترین تشخیص همچنان در سونوگرافی هفته ۱۸ تا ۲۲ انجام میشود.