اختلال گفتاری کودکان، درمانش چیست؟

یکی از نگرانی های والدین در ارتباط با کودکان خود اختلالات گفتاری و کلامی کودک خود است و از ما سوالات فراوانی در ارتباط با گفتار درمانی کودک ۳ و ۴ ساله خود دارند، ما در این مطلب سعی کرده ایم تمام حیطه های مرتبط با گفتار درمانی کودکان را پاسخ دهیم.
کودکانی که دچار اختلال گفتار هستند برای ارتباط با دنیای اطراف خود از روش های دیگری مثل زبان اشاره یا ساخت زبان جدید استفاده می کنند. این کودکان شاید در زمان کودکی با کمک والدین و اطرافیان بتوانند نیاز ارتباطی کلامی خود را برطرف کنند اما زمانی که در جامعه بزرگتری مثل مدرسه قرار می گیرند این اختلال گفتار، می تواند به یک مسئله بغرنج در بحث ارتباطی تبدیل شود.
چند نمونه از این اشکالات می‌تواند در املا، انشا،، روخوانی درس ها یا حتی مورد تمسخر قرار گرفتن همسالان خود و کودکان بزرگتر متبلور می شود.
کودکانی که مبتلا به مشکلات تکلم هستند از طرف خانواده و از متخصص مربوطه بایستی دارای حمایت‌های لازم برای غلبه بر این مشکل باشند.
به هیچ عنوان اجازه ندهید که کودک شما به دلیل مشکلات بیانی و زبانی مورد تمسخر و بی اعتنایی دیگران مخصوصاً همسالان خود قرار بگیرد.
چون بهرحال اختلال در گفتار شاید در کودکان مقطعی و زودگذر باشد اما کودکانی که در سنین پائین دارای مشکلات تکلم هستند، در بزرگسالی دچار مشکلات کمتری در تکلم خود هستند.
اما این نقیضه در دوران کودکی تاثیراتی بر روح و روان کودک می‌گذارد که در بزرگسالی در ابعاد مختلف خود را نمایان می کند، اختلال ساده در گفتار یک کودک می توانند به ابعاد دیگر شخصیت او اشاعه پیدا کرده و ضررهای جبران ناپذیری به آن ها بزنند.
-بین هوش کودک و اختلال در گفتار هیچ ارتباط وجود ندارد.
پس بدانیم اگر کودکی دارای مشکل صحبت کردن است به هیچ عنوان این نشانه ای از کم هوشی او نیست. ما در تاریخ افرادی را می شناسیم که دانشمندان بزرگ زمان خود بودند اما در دوران کودکی مشکلات کلامی یکی از اصلی ترین مشکلات آنها بوده است.
در این قسمت شما چند روش ساده برای درمان اختلالات گفتاری کودکان که خانواده‌ها می توانند در منزل با کودک خود انجام دهند را توضیح داده و روشهای انجام آنها را به تفضیل همراه با فایل های صوتی مشاورین مربوطه در اختیار شما قرار دهیم پس از مطالعه متن های مورد نظر می توانید به فایل های صوتی مراجعه کرده و تمرین های مناسب را قدم به قدم با کودک خود انجام دهید.

کارت های مقوایی در اندازه های مناسب مهیا کنید که روی هر کدام از آنها یکی از حروف الفبای فارسی نوشته شده است و از کودک بخواهید آن حروف را تلفظ کند. اگر کودک شما هنوز به مدرسه نرفته است شما می توانید با نشان دادن شکل حرف مورد نظر و تلفظ آن به کودک کمک کنید تا بتواند علاوه بر یاد گرفتن حروف الفبا تلفظ آنها را هم نیز بیاموزد زیرا یادگیری حروف الفبا از هماهنگی میان تلفظ حروف و تصویر آنها در قدم اول ناشی می شود، یعنی کودک با دیدن یک حرف به مرور زمان متوجه می شود که تلفظ آن چیست.
اما بدانید که هدف از کارت های بازی یادگیری الفبای فارسی نیست و هدف ما فقط و فقط تلفظ صحیح حروف است. شما می توانید بر روی کارتهای مربوطه نیز عکس هایی از اشیا و حیوانات قرار دهید که همه کارت های مربوطه با آن حرف شروع می شوند.
برای مثال اگر قرار است حرف ش را به کودک خود آموزش دهید می توانید کارتی که بر روی آن حرف ش نوشته شده است را به کودک نمایش داده و کارت هایی با تصاویر زیر را نیز به او نمایش بدهید.
-شیر جنگل
-شتر
-شمع
-شیشه
-شیر آب
-شکر
در مدل دیگری از این بازی میتوانید از کودک بخواهید کارت مربوط به شتر، شیر جنگل، شیر خوراکی را پیدا کند.
سعی کنید این بازی را حتما چند نفری با کودک خود انجام دهید. هر روز قسمتی از زمان خود را بدون انجام هیچ کار دیگری به بازی کارت با کودک خود اختصاص دهید. در این بازی مادر و پدر دو رکن اصلی را بازی کنند و پس از آن اگر کودک دارای خواهر یا برادر دیگری هم هست بهتر از او هم با تمرکز کافی به مدت مشخص با کودک شما همزمان و توأمان وارد بازی شود.

یکی دیگر از راههای درمان مشکلات تکلم در کودکان استفاده از آینه است برای مثال کودکی که به درستی نمی‌تواند حرف سین را تلفظ کند میتواند نوع قرارگیری زبان خود را در هنگام تلفظ اشتباه این حرف در آینه مشاهده کرده و سعی کند زبان خود را برای تلفظ درست در جای مناسب خود قرار دهد و پس از آن مبادرت به بیان حرف سین بکند.
آینه می تواند یک از بهترین جایگزین ها برای کودکانی باشد که نوک زبانی حرف می زنند به دلیل اینکه نوک زبان حرف زدند به دلیل قرارگیری اشتباه زبان در دهان است.

از راه ها و آموزش های غیر مستقیم استفاده کنید برای مثال قصه هایی که در آن واژه هایی وجود دارد که کودک برای تلفظ آنها باید تمرین تلفظ آن کلمه را نیز انجام دهد. کودک نمی تواند واژه ی شین را درست بیان کنند به همین دلیل برای او داستانی تعریف کنید که در آن موجودی مانند شتر یا شیر جنگل وجود دارد و از او بخواهید که این داستان را در روزهای آتی برای شما یا افراد خانواده و دوستان تعریف کنند و از آنها بخواهید که با صبوری به تمام صحبت های کودک گوش فرا دهند و اجازه دهند که کودک به صورت کامل داستان را با بیان حتی غلط خود انجام دهد که این روش می‌تواند به مرور زمان باعث شود که کودک در تلفظ کلمه مربوطه متبحر شود و پس از تلفظ غلط سعی کنید شما درست کلمه را بصورت آرام بیان کنید تا کودک از تعریف قصه و داستان به دلیل ایرادگیری های شما فاصله نگیرد هم متوجه تلفظ اشتباه خود شود.
شنیدن و بیان قصه و شعر هر دو از راه های بسیار قوی برای حل مشکلات تکلم در کودکان هستند. تعریف داستان برای کودکان می تواند شخصیت آنها را در بعدهای مختلف تقویت کند، اما در این مطلب ما به مسئله بهبود گفتار کودکان از طریق داستان و قصه می پردازیم.
از کودک خود بخواهید برای شما هر زمانی که فرصت هست داستانی حتی خیال ای بسازد و برای شما تعریف کند. داستان گویی هم تکرارهای مورد نظر شما را در خود دارد هم کودک با صحبت کردن می تواند اعتماد به نفس لازم خود را کسب کرده و برون ریزی کند.

این روش درمانی یکی از عام ترین روشهای درمانی است اما برای کودکان سنین ۶ سال به بالا بیشتر توصیه می شود. به خاطر اینکه کودک باید حتما تسلط لازم را به حروف، کلمات، عبارات و جملات فارسی داشته باشد.
کودکانی که در تلفظ کلمات مشکل دارند با خواندن کلمات می‌توانند به تلفظ درست آن ها دست پیدا کنند.
لزوما اختلالات گفتار کودکان در لکنت و تلفظ اشتباه حروف و کلمات خلاصه نمی شود. برخی کودکان دارای دایره لغات لغات محدودی هستند و با همین دایره لغات می‌خواهم منظور خود را به دیگران برسانند در صورتیکه برای رساندن منظور درست به هم سن و سال های خود هم نیازمند واژگان بیشتری است.
قسمتی از این واژگان همانطوری که قبلا بیان شد می تواند از طریق گوش کردن به قصه ها و داستان های صوتی و از طرف دیگر صحبت با مادر و پدر خود صورت پذیرد.
به همین دلیل خواندن می تواند کمک بسیاری به کودکان برای یادگیری کلمات عبارات و جملات بیشتر کرده که به تقویت ارتباط کودکان با محیط اطراف منجر شود.
نوک زبانی حرف زدن کودکان
حدود ۱ درصد جامعه دچار ناروانی گفتار هستند، در کودکان این آمار به ۵ تا ۷ درصد می رسد. اصولا این ناروانی مدت دار نیست مگر اینکه ترس، تب، تشنج و عواملی از این دست سبب ماندگاری آن شود.
نوک زبانی صحبت کردن کودکان بی توجهی به درمان بموقع اختلالات گفتاری در کودکان است. اگر این مشکل برطرف نشود در دوران مدرسه در دروس دیکته نویسی و رونویسی دچار مشکل می شوند که البته می توان با آموزش و گفتار درمانی به آن ها مانع افت تحصیلی شان شد.
گفتار درمانی را همین امروز انجام دهید
اگر درمان اختلالات گفتاری به سنین بالاتر (بعد از ۴ سال) موکول شود، کودک به تدریج دچار پرخاشگری، اختلال تلفظ و اختلال یادگیری و آموزش در مدرسه می شوند.
بسیاری از اختلالات کودکان تا ۷ و ۸ سالگی مرتفع می شوند اما هرچه زودتر این اتفاق بیفتد تاثیرات این اختلالات به ابعاد دیگر شخصیت کودک نفوذ نمی کند.
پس حتما تا قبل از ۴ سالگی با مراجعه به گفتار درمان سعی کنید اختلال در تلفظ تمامی کلمات را در کودک خود برطرف کنید.