عوامل موثر در چاقی کودکان، کدام بازی ها؟

کارشناسان حوزه سلامت بر این باورند که چاقی بر جنبه‌های مختلف سلامت فرد در تمام دوره‌های زندگی تأثیر نامطلوبی می‌گذارد که از آن جمله می‌توان به کاهش مهارت‌های زندگی، مشکلات مالی و شغلی اشاره کرد و در این میان، نقش فناوری را نمی‌توان نادیده گرفت.
فناوری باعث شده است مردم از سوی انواع محصولات کارخانه‌ها و شرکت‌ها احاطه شوند. وقتی مردم تصویری از یک غذای آماده ببینند، آنگاه وسوسه می‌شوند که آن را بخورند. یاد گرفته و عادت کرده‌اند هنگام استفاده از وسایل الکترونیکی به‌خصوص رایانه، تنقلاتی کنار دست‌شان باشد و همزمان از آن مصرف کنند، بدون توجه به مقداری که می‌خورند.
نتایج مطالعات مختلف در دنیا نشان داده است با هر بازی جدید رایانه‌ای یا هر پیشرفت تازه در دستگاه‌های تکنولوژیکی سرگرم‌کننده، تعداد افراد چاق افزایش می‌یابد.
در گزارشی آورده است؛ خوردن تنقلات و خوراکی همزمان با مشاهده تلویزیون، هم فعالیت بدنی کودک را کاهش می‌دهد و هم با دریافت مواد غذایی پرکالری هنگام تماشای تلویزیون یا بازی رایانه‌ای، کودک را در معرض چاقی قرار می‌دهد، زیرا فرد بدون توجه به مقدار خوراکی که مصرف می‌کند، فقط آن‌ها را می‌خورد و در بسیاری موارد از غذاهای آماده‌ای استفاده می‌کند که به راحتی خورده می‌شوند و نیازی به جویده شدن ندارند.
خانم زهره شهابی، متخصص داخلی می‌گوید: در زمان بازی با رایانه یا تماشای تلویزیون به مدت دو ساعت یا بیشتر، مصرف میان‌وعده‌های شور و چرب به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. این مواد غذایی عوارض مختلف کوتاه‌مدت و بلندمدت بر سلامت جسمی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به ابتلا به آسم، افزایش چربی خون یا افزایش فشارخون اشاره کرد.
شهابی می‌افزاید: ورود به اینترنت یا درگیر شدن در بازی‌های رایانه‌ای، اگر بدون برنامه باشد، چنان فرد را از دنیای خارج جدا می‌سازد که فرد نمی‌تواند از رایانه جدا شود و این امر ممکن است باعث شود فرد به موقع وعده‌های غذایی خود را مصرف نکند یا به خوردن میان‌وعده‌هایی که ارزش غذایی ندارند، جذب شود.
وی اضافه می‌کند: تکرار مصرف وعده‌ها و میان‌وعده‌های غذایی به صورت دسته‌جمعی و با حضور حداقل دو نفر از اعضای خانواده، باعث می‌شود میزان دریافت مواد غذایی سالم و مغذی توسط کودک و نوجوان افزایش یابد که از جمله آن‌ها می‌توان به افزایش دریافت میوه و سبزیجات، غلات کامل و غذاهای غنی از کلسیم به‌خصوص ماست و شیر اشاره کرد.
احمد نورزاده، متخصص تغذیه هم گفت: کودکان و نوجوانان ایرانی مانند سایر کشورها، بیش از دو ساعت در روز را صرف کار با رایانه می‌کنند و اگر این کار را ادامه دهند، در بزرگسالی انواع بیماری‌های مزمن را با هم خواهند داشت.
البته این مسأله، نه‌تنها در کودکان و نوجوانان، بلکه در بزرگسالان نیز مشکل‌ساز خواهد بود، با توجه به انجام کارهای اداری و سازمانی به شکل اتوماسیون و کم شدن تحرک و نشستن پشت میز رایانه برای استفاده از نرم‌افزارها، برنامه‌های رایانه‌ای، جست‌وجو در اینترنت و استفاده از ایمیل؛ خطر چاقی، بد خوردن و حذف وعده‌های غذایی کاربران را تهدید می‌کند.
این متخصص تغذیه می‌افزاید: برای ایجاد رفتارهای صحیح تغذیه‌ای و پیشگیری از ابتلا به اضافه‌وزن و چاقی در دوره کودکی و به‌خصوص همزمان با افزایش استفاده از رسانه‌های دیجیتال و بازی‌های رایانه‌ای، آگاه کردن کودکان و دانش‌آموزان و حتی بزرگسالان بسیار مهم است. وقتی کودکی بداند که استفاده بیش از نیم ساعت از رایانه یا بازی مداوم با آن، سلامت او را برای تمام عمر به خطر می‌اندازد،‌ نسبت به این مسأله آگاه و حساس می‌شود. این آگاه‌سازی می‌تواند با شیوه‌های مختلف انجام شود.
وی می‌گوید: تنها راه کاهش اثر سوء‌استفاده روزافزون از رایانه و وسایل دیجیتال، توانمندسازی و آموزش کودکان و والدین آن‌هاست، به‌نحوی که این آموزش باعث تغییر رفتار آن‌ها شود و بتوانند بین عادات و رفتارهای تغذیه‌ای خود و استفاده از تکنولوژی، ارتباط منطقی و معقولی برقرار کرده و آن را مدیریت کنند.
نورزاده خاطرنشان می‌کند: استفاده از رایانه یا تلویزیون باعث کاهش فعالیت بدنی و افزایش مصرف مواد غذایی پرکالری می‌شود و تداوم استفاده از این وسایل سبب می‌شود وابستگی روانی به آن‌ها ایجاد شده و در همین حین، تمایل به مصرف خوراکی‌های آماده، چرب و شور که کالری بالایی دارند، در فرد افزایش می‌یابد.