تپل شدن نوزاد و راه و رسم اش

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: پسرم ده ماهه است، ولی هیچ کاری از قبیل بالا رفتن,ایستادن یا قدم برداشتن را انجام نمی دهد؛ حتی دندان هم در نیاورده است. تا حد امکان هم بهش در همه مواردرسیدگی می کنم. قطره آد را هم همیشه بهش می دهم، ولی خیلی ریز نقش است. وزن موقع تولدش۲۸۵۰گرم بوده و الان ۸ کیلوگرم است. چه غذایی بهش بدهم که تپل شود؟ درموردکارایی که انجام نمی دهد چه کار کنم ؟

پاسخ از دکتر شهرزاد فلاح، متخصص اطفال:

دوست عزیز در مورد دندان درآوردن باید بگویم که تا 13 ماهگی فرزند شما فرصت دارد و جای نگرانی نیست. همچنین اگر از نظر رفتارهای تکاملی تاخیر دارد، توصیه می کنم برای اطمینان بیشتر به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا از این نظر بررسی شود. همچنین باید فرزند شما از نظر منحنی رشدش بررسی شود.

پاسخ از هانیه جباریان، مشاور تغذیه و رژیم غذایی:

دوست عزیز به طور کلی پسرها به نسبت دخترها کارهایی از قبیل ایستادن،چهار دست و پا راه رفتن، دندان درآوردن و ... را دیرتر انجام می دهند. برای همین نگران نباشید. وزن فرزند شما کم نیست. بهترین حالت این است که شیرخوار در پایان 12 ماهگی سه برابر وزن هنگام تولد خود را داشته باشد. برای همین با توجه به توضیحاتی که دادید فرزند شما باید پایان ۱۲ ماهگی حدودآ ۹ کیلو باشد. برای همین وزنش کم نیست و می توان نتیجه گرفت که غذاخوردن فرزند شما مشکلی ندارد. همچنین توصیه می شود تا قبل از یک سالگی کودک اول شیرمادر بخورد و بعد غذای کمکی اما بعد از یک سالگی این روند برعکس شود.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
اگر کودکی به دنیا آورده اید که وزن کمی دارد یا اگر کودک پر جنب و جوشی دارید که وزن آن بالا نمیرود و به دلیل فعالیت زیاد هر چه می خورد را می سوزاند، نگران نباشید! ما در این مطلب برای شما راهکارهای افزایش وزن کودک از ۷ ماهگی به بعد را آورده ایم.

وضعیت نرمال وزن گیری کودک چگونه است؟
به‌طور معمول نوزادانی که به دنیا می‌آیند حدود ۳/۵ کیلوگرم وزن دارند. بعد از گذشت یک سال، وزن این کودکان به ۱۰ کیلوگرم می‌رسد. یعنی کودکان در سال اول، ۶/۵ کیلوگرم افزایش وزن دارند.در سال دوم از ۱۰ کیلوگرم به ۱۲/۵ کیلوگرم می‌رسند.
یعنی در سال دوم ۲/۵ کیلوگرم به وزن‌شان اضافه می‌شود.
این نکته را باید یادآور شوم که رشد کودک در سال اول با سال دوم خیلی فرق می‌کند.به این شکل که وزن‌گیری کودک در سال دوم، ماهی ۲۵۰ گرم است؛ یعنی یک کودک ۱۵ ماهه باید وزنی حدود ۱۰ کیلو و ۷۵۰ گرم داشته باشد.
اگر والدین این نکته را بدانند دیگر جایی برای نگرانی به دلیل کم‌وزن گرفتن کودکشان ندارند زیرا در سال دوم همه ‌وزنی که کودک اضافه می‌کند۲/۵ کیلوگرم است.

برای افزایش وزن کودک نوپا
شیر مادر برای تغذیه کودک بسیار عالی است. نوزادان و کودکان نوپا نیاز به چربی در رژیم غذایی خود دارند، و برای این منظور باید مصرف شیر را در برنامه غذایی خود داشته باشند
شیر پرچرب حتما وزن کودک را افزایش خواهد داد. شیر سرشار از کلسیم و پر کالری است. اگر به کودک بیش از یک سال هر روز صبح ، یک لیوان شیر پرچرب بدهید چاق خواهد شد. یادتون باشه که ماست های طعم دار و میوه ای به کودکتون ندین چون پر از شکره.

افزایش وزن کودک با ارزن انگشتی!
ارزن انگشتی (finger millet) یکی از بهترین منابع غذایی برای افزایش وزن در کوکان است.
این دانه سرشار از فیبر غذایی، پروتئین و ویتامین های B1 ، B2 و B6 است (dot) ارزن انگشتی رو میتونین به صورت فرنی به کودکتون بدین.

افزایش وزن کودک در ۷ماهگی
برای افزایش وزن کودک در این سن گوشت، سبزیجات و میوه های له شده را به شیر خودتان یا شیرخشک اضافه کنید. شما می توانید آوکادو را به کودک پس از شش ماهگی بدهید . آوکادو غنی از فیبر است و چربیهای سالم دارد.
اگر برای اولین بار استفاده میکنید به صورت پوره استفاده شود، و پس از یک سال، شما می توانید آنها را با کوکتل های شیری مخلوط کنید.

افزایش وزن کودک در ۸ ماهگی
برای وزن گیری کودک در این سن شیر مادر یا شیرخشک به همراه کمی غذای انگشتی به او دهید. اگر به نظر می رسد کودک برای خوردن غذای انگشتی دچار مشکل می شود، از سبزیجات و میوه های له و پوره شده به همراه یک تکه گوشت استفاده کنید.

افزایش وزن کودک در ۹ ماهگی
برای حفظ روند وزن گیری کودک، هر دو تا چهار ساعت از میان وعده های سبک مانند تخم مرغ آب پز ، سبزیجات بخارپز و یا تکه های کوچک نان استفاده کنید.

افزایش وزن کودک در ۱۰ماهگی
برای وزن گیری کودک در این ماه غذای انگشتی انتخاب مناسبی است. علاوه بر این سعی کنید برگ سبزیجات و میوه های سفت تر مثل برش های کوچک سیب و ماکارونی را به برنامه غذایی کودک اضافه کنید. البته شیر مادر یا شیرخشک را فراموش نکنید.

افزایش وزن کودک در ۱۱-۱۲ماهگی
در این ماه ها کودک شما به راه می افتد و به دلیل شیطنت زیاد وزن کم می کند. شما نگران نباشید و به تلاش خود برای وزن گیری کودک ادامه دهید!

نکات مهم تغذیه ای برای کودک
هرگز نباید در این ایام و به طور کلی در طول ۶ ماه اول زندگی که تغدیه شیرخوار انحصاراً با شیر مادر است به وی آب و یا آب قند خورانید چه حتی مقدار کم آن می تواند هم موجب کاهش اشتها و کمتر مکیدن پستان و در نتیجه کاهش شیر مادر شود و هم ممکن است موجب آلودگی دستگاه گوارش و مشکلات ناشی از آن گردد.
مادر باید به خلق و خوی کودک خود توجه لازم را داشته باشد تا در زمان تغذیه انحصاری و نیز پس از شروع غذای کمکی، نگران نشود بلکه برعکس با عنایت به خلق و خوی و رفتار شیرخوار، نحوه تغذیه وی را تنظیم نماید.
ضمناً باید توجه داشت، کودکانی که با وزن کم متولد می شوند نیاز به توجه و مراقبت بیشتر دارند و عدم توجه لازم به آنان، باعث می شود که از افزایش وزن کافی برخوردار نشوند.
تغذیه خوب برای رشد ذهنی و جسمی کودک شما بسیار مهم است و پس از تولد نوزاد، لازم است افزایش وزن و وزن‌گیری او به دقت توسط یک پزشک اطفال مورد اعتماد زیر نظر گرفته شود تا والدین بتوانند با نظارت درست بر رشد نوزاد از لحاظ قد و وزن، سلامت عمومی کودک را تأمین کنند.
ر این مطلب می‌توانید با زمان‌های وزن کردن نوزاد، اهمیت وزن‌گیری، کاهش و افزایش وزن نوزاد در چند هفته اول پس از تولد، تشخیص وزن‌گیری کافی در نوزادان و برخی موارد نیازمند مراجعه به پزشک آشنا شوید.

زمان وزن‌ کردن نوزاد
پس از زایمان، پزشک یا پرستار، کودک شما را هنگام تولد و تا زمانی که در بیمارستان هستید، هر ۲۴ ساعت یک بار وزن می‌کند. در ۴۸ ساعت اول بعد از ترخیص نوزاد از بیمارستان نیز بهتر است برای ارزیابی وزن به پزشک اطفال مراجعه کنید.
زمانی که برای اولین مراقبت مهم و ضروری نوزاد معمولاً در روز اول تا سوم بعد از مرخص شدن از بیمارستان و سپس دوباره در فاصلۀ ۱۰ تا ۱۴ روزگی کودک و به دنبال آن در ۲۸ روزگی‌اش طبق روال معمول برای یک نوزاد سالم به پزشک مراجعه می‌کنید، وزن او انداره‌گیری خواهد شد.
اگر کودک شما عارضه‌ای مثل کاهش وزن غیرمنتظره یا زردی داشته باشد، ممکن است در چند هفتۀ اول نیاز به مراجعات بیشتری به پزشک اطفال داشته باشید و در حالت عادی و معمول نیز، برای بررسی وزن‌گیری فرزند خود در سال اول تولد و بعد از دوران نوزادی لازم است ماهی یک بار به پزشک کودکان مراجعه کنید.
تمام این اندازه‌گیری‌ها در همۀ مراقبت‌های بعدی در سال اول زندگی کودک نیز ادامه دارد و در نمودار رشد کودک ثبت می‌شود.

اهمیت وزن‌گیری در نوزادان
اهمیت وزن‌گیری و بررسی آن در کودکان، غیر از آنکه بسیاری از موارد مربوط به سلامت آنها را مشخص می‌کند، به این دلیل است که وقتی سرعت وزن‌گیری کودک متناسب نیست، ممکن است دچار یک عارضه به نام ناتوانی از افزایش وزن یا اختلال در رشد تشخیص داده شود.
این اتفاق معمولاً زمانی می‌افتد که کودک به خوبی شیر نمی‌خورد یا بدن او در جذب مواد مغذی یا استفاده از آنها موفق نیست. این می‌تواند به دلیل مشکل تغذیه، مشکلات گوارشی، بیماری‌های ارثی مثل فیبروزسیستیک یا عارضه‌های دیگری باشد که حتماً باید تحت نظر یک پزشک متخصص قرار بگیرد، پس سعی کنید وزن‌گیری مناسب نوزادتان را جدی بگیرید.

کاهش و افزایش وزن نوزاد
بیشتر نوزادان سالم و فول‌ترم یعنی نوزادانی که در موعد مشخص تولد خود به دنیا آمده‌اند، در چند روز یا هفتۀ اول زندگی، بین پنج تا نُه درصد از وزن هنگام تولد خود را از دست می‌دهند.
کاهش وزن اولیه به این دلیل رخ می‌دهد که نوزادان در زمان تولد مایعات اضافی در بدنشان دارند که پس از تولد دفع می‌شود. این اتفاق طبیعی است و باعث نگرانی نیست، مگر اینکه کودک بیش از ۱۰ درصد از وزن تولد خود را از دست بدهد.
نوزاد احتمالاً یک هفته پس از تولدش دوباره شروع به افزایش وزن خواهد کرد و در حدود دو هفتگی به وزن هنگام تولد خودشان یا بالاتر از آن می‌رسند. ممکن است متوجه شوید که نوزادتان بین هفت و ۱۰ روز بعد از تولد، تمایل به خوردن شیر در وعده‌های بیشتری دارد یا در هر وعده، مدت طولانی‌تری شیر می‌خورد که این نیز اتفاقی طبیعی است و نباید نگرانش باشید.

تشخیص وزن‌گیری مناسب در نوزاد
بیشتر پدر و مادرها در خانه ترازوی وزن کردن نوزاد ندارند، اما شاخص‌های خوب دیگری مثل تعداد پوشک‌های خیس و کثیف وجود دارد که نشان می‌دهد کودک پیشرفت خوبی در وزن‌گیری دارد یا خیر. در مورد ادرار نوزاد لازم است بدانید که پس از پنج روز اول، نوزاد معمولاً روزانه حداقل بین چهار تا پنج پوشک را خیس می‌کند که این تعداد در بیشتر نوزادان بین پنج تا هشت پوشک است.
همچنین در چند روز اول، برخی از نوزادان تنها یک بار در روز مدفوع می‌کنند. پس از چند روز اول، نوزاد شما باید حداقل دو بار در روز مدفوع داشته باشد.
در اوایل تولد، تعداد دفعات مدفوع کودک در هر روز می‌تواند بسیار متفاوت باشد و پس از هفتۀ اول، ممکن است در طول ماه اول هر روز ۱۰ بار یا بیشتر مدفوع داشته باشد.
بهتر است تعداد پوشک‌های کثیف و خیس نوزاد جایی ثبت شود تا اطلاع دقیق‌تری از این موضوع پیدا کنید و به‌طورکلی نیز دفعات مدفوع نوزادی که شیر مادرش را می‌خورد بیشتر از نوزادانی است که با شیر خشک تغذیه می‌شوند و قوام مدفوعشان نیز نرم‌تر و آبکی‌تر است.

زمان مراجعه به پزشک
در یک یا دو هفتۀ اول بعد از تولد، هر گونه نگرانی در مورد وزن نوزاد وجود داشته باشد، با مراجعه به مطب، پزشک تغییرات وزنی او را به دقت دنبال می‌کند و احتمالاً از شما می‌خواهد او را به طور مرتب برای اندازه‌گیری وزنی ببرید.
همچنین در مورد چگونگی تغذیۀ بیشتر، توصیه‌های ویژه‌ای خواهد کرد و به شما می‌گوید در صورت مشاهدۀ چه علائمی باید با او تماس بگیرید. به‌طورکلی، اگر هر کدام از علائم زیر را دیدید با پزشک کودکتان تماس بگیرید:
- اگر کودکتان خوب شیر نمی‌خورد.
- اگر کودک شما دفعات ادرار کافی ندارد
برای اینکه خیالتان راحت شود، می‌توانید وزن کودک را خودتان هم پیگیری کنید. بسیاری از مراکز بهداشت ترازوهایی دارند و اجازه می‌دهند تا هر زمان خواستید به آنجا بروید و کودکتان را وزن کنید.