شیر خشک نان ۲ را از کی شروع کنم؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: چند ماهگی باید شیرخشک و عوض کرد؟ الان پسر من ۳ماهه هست و شیرخشک نان ۱می خوره. کی باید نان ۲ رو شروع کنم؟در ضمن من فقط یک وعده شب ها بهش شیر خشک میدم. برای همین شیرخشکش زود تموم نمیشه ولی روی قوطی زده تا سه هفته قابل استفاده هست. اگر بیشتر استفاده کنم ضرر داره؟

پاسخ دکتر اصغر سمیعی، متخصص اطفال:
روند وزن گیری طبق منحنی رشد مهم ترین عامل در تغییر نوع شیر خشک نان است. اگر روند وزن گیری طبق منحنی رشد مناسب باشد، می توان نان 2 را شروع کرد و بعد از یک سالگی هم نان ۲ کفایت می کند. اما در صورتی که روند رشد با کندی مواجه است، نان ۳ را که حاوی مقادیر بیشتری چربی و کالری است، شروع کنید. توصیه می شود حتما به متخصص نوزادان مراجعه کنید و در ارتباط با نوع شیر خشک با وی مشورت کنید چراکه بهتر است خود سرانه آن را تغییر ندهید. استفاده بیش از زمان مورد نیاز ضرر ندارد اما سودی هم نخواهد داشت. بهتر است میزان و دفعات مصرف آن را رعایت کنید و کم و زیاد نکنید.

مهمترین مطالب در این باره :

فرمولاسیون های مختلف در انواع شیر خشک متفاوت است اما اگر بخواهید که شیر خشک را برای رشد بیشتر کودک استفاده کنید ، این شیر باید حاوی میزان مناسبی آب ، کربوهیدرات ، پروتئین ، چربی، ویتامین ها و مواد معدنی باشد .

در صورت تغذیۀ نوزاد با شیر خشک، ممکن است تشخیص میزان کافی شیر خشک مورد نیاز کودک برای شروع کمی سخت باشد. اطلاع از میزان مناسب شیر خشک بیشتر به وزن کودک و چگونگی رشد نوزادتان ارتباط دارد. اگر دستورالعمل‌های مناسب پزشک کودکتان را دنبال کنید و به طور منظم برای انجام مراقبت‌های نوزاد به او مراجعه کنید، به احتمال زیاد کودک شما غذای کافی دریافت می‌کند و رشد مناسبی خواهد داشت. در این مطلب می‌توانید با شروع تغذیه با شیر خشک، میزان شیر خشک مصرفی بر اساس سن نوزاد، میزان شیر خشک مصرفی بر اساس وزن کودک و علائم شیر خوردن بیش از حد در نوزادان آشنا شوید.

شروع تغذیه با شیر خشک
به‌طورکلی، نوزادان زمانی شیر می‌خورند که گرسنه هستند و زمانی از خوردن دست می‌کشند که سیر شوند. اما نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، معمولاً از نوزادانی که شیر مادر می‌خورند وزن بیشتری دارند. اشتهای نوزادان متفاوت است و نیازهای غذایی آنها نیز به طور روزانه و ماهانه تغییر می‌کند. مقدار شیر خشک کافی برای نوزادی که فقط با شیر خشک تغذیه می‌شود در یک دورۀ ۲۴ ساعته، معمولاً در نهایت تا ۹۵۰ سی‌سی یا میلی‌لیتر است و وقتی شروع به خوردن مواد غذایی جامد می‌کند نیز، احتمالاً لازم است مقدار شیر خشک او را کاهش دهید.

پزشک می‌تواند به شما در مورد رشد پیوسته و مقدار مناسب شیر خشک کودکتان اطلاعات لازم را بدهد. اگر کودک شما ترکیبی از شیر مادر و شیر خشک می‌خورد، می‌توانید برای اطلاع از شیر خشک به عنوان مکمل غذایی در شیردهی و دریافت توصیه‌های دقیق‌تر با پزشک خود صحبت کنید.

این نکته را به خاطر داشته باشید که در هفته اول می توانید به هر تعداد نوزاد خواست به او شیر بدهید. برای خرید شیر خشک هم مواردی را باید رعایت کنید که ادامه این مطلب به شما کمک می کند.

میزان شیر خشک مصرفی بر اساس سن نوزاد
اگر تغذیۀ نوزاد با شیر خشک است، طی هفتۀ اول هر زمان و هر تعداد که نوزادتان خواست می‌توانید به او شیر بدهید. اما پس از آن مهم است که به کودک بیش از اندازه شیر ندهید تا در محدودۀ وزنی سالمی باقی بماند. بیشتر نوزادان تازه متولدشده، هر چند ساعت یک بار نیاز به شیر خوردن دارند. در هفتۀ اول با ۳۰ تا ۶۰ سی‌سی شیر خشک در هر وعده شروع کنید و به تدریج آن را به ۶۰ تا ۹۰ سی‌سی در هر سه تا چهار ساعت یک بار برسانید.

همچنان که نوزاد رشد می‌کند و معده‌اش بزرگ‌تر می‌شود، وعده‌های کمتر و شیر بیشتری در هر وعده می‌خورد. برای مثال در حدود یک ماهگی ممکن است در هر ۲۴ ساعت، پنج یا شش شیشۀ ۱۲۰ سی‌سی و در شش ماهگی ، چهار یا پنج شیشۀ ۱۸۰ تا ۲۴۰ سی‌سی شیر خشک بخورد.
همچنین کودک شما ممکن است در طول دوره‌های جهش رشد گرسنه‌تر از حد معمول شود. این دوره‌ها معمولاً در فاصله ۱۰ تا ۱۴ روزگی و در سن سه هفتگی، شش هفتگی، سه ماهگی و شش ماهگی رخ می‌دهد.

در نهایت نیز کودک به احتمال زیاد همان میزان چهار تا پنج شیشه‌شیر را تا اولین سالگرد تولد خود می‌خورد، یعنی تا زمانی که می‌تواند خوردن شیر گاو را همراه با سه وعده غذای جامد و دو میان‌وعده در روز شروع کند.

میزان شیر خشک بر اساس وزن نوزاد
برای چهار تا شش ماه اول که کودک هیچ غذای جامدی نمی‌خورد، یک قانون سرانگشتی ساده به این شکل وجود دارد که به ازای هر یک کیلوگرم وزن کودک، به او ۱۶۰ سی‌سی شیر خشک در هر ۲۴ ساعت بدهید. برای مثال، اگر وزن کودک شما ۲ کیلو و ۷۰۰ گرم است، در یک دورۀ ۲۴ ساعته به او حدود ۴۲۰ سی‌سی شیر خشک بدهید و اگر وزن او ۴ کیلو و ۵۰۰ گرم است، ۷۰۰ سی‌سی شیر خشک به او بدهید.

این اعداد یک حکم قطعی نیست و فقط دستورالعملی کلی برای مشخص شدن میانگین شیر خشک مورد نیاز کودکتان است. تغذیۀ روزانۀ کودک با توجه به نیازهای فردی او متفاوت خواهد بود و همچنین او ممکن است برخی روزها کمی بیشتر و برخی روزها کمی کمتر شیر بخواهد.

علائم شیر خوردن بیش از حد
استفراغ کردن بعد از یک وعده تغذیه ممکن است نشانۀ آن باشد که کودک شما بیش از حد شیر خورده است. یادتان باشد بالا آوردن کمی شیر طبیعی است، اما استفراغ طبیعی نیست. بهتر است در مورد تفاوت استفراغ نوزادی و بالا آوردن نوزادان به شکل کامل آشنا باشید تا بی‌جهت نگران نشوید.

دل‌درد بعد از تغذیه نیز می‌تواند نشانۀ شیر دادن بیش از حد باشد.

اگر کودک پاهای خود را جمع می‌کند یا شکمش سفت به نظر می‌رسد، ممکن است دل‌درد داشته باشد. بهتر است در مورد دلایل دل‌درد در نوزادان کمی بیشتر مطالعه کنید و با راهکارهای رفع دل‌درد نیز آشنا باشید.
همچنین به یاد داشته باشید که همیشه مشکل کودکتان گرسنگی نیست، پس با هر نالۀ کودک فوراً به او یک شیشه‌شیر ندهید. این احتمال را؛ به ویژه اگر تازه به او غذا داده‌اید، در نظر بگیرید که ممکن است او به دلیل پوشک کثیفش گریه می‌کند، سرد یا گرمش شده است، نیاز به آروغ زدن دارد یا فقط می‌خواهد بغلش کنید تا به شما نزدیک‌تر باشد.

در برخی موارد نیز اگر حال کودک خوب نباشد، ممکن است کمتر از حد معمول گرسنه شود. این یکی از مواردی است که لازم است در صورت احتمال وجود آن به پزشک مراجعه کنید.

نکاتی برای خرید شیر خشک
۱۰ نکته ای که برای خرید شیر خشک کودک باید در نظر گرفت به این شرح‌اند:

1. مواد مغذی
مواد مغذی برای شش ماه اول زندگی کودک باید با دقت فراهم شود.
حاوی پروتئین
مصرف پروتئین بیش از حد می تواند منجر به چاقی کودک شود. شیر خشک های کودک مقادیر پروتئین های متفاوتی دارند، پروتئین برخی از آنها بسیار بیشتر از سایرین است.
10 گرم پروتئین در روز مقدار مناسب برای نوزادان بین 0 تا 6 ماه است. اطمینان حاصل کنید که به بسته بندی محتوای پروتئین نگاه کرده و شیر خشک ihیی را انتخاب کنید که دارای پروتئین مطابق با 100 میلی لیتر باشد.
شیر خشک های کودک مقادیر پروتئین های متفاوتی دارند.
کربوهیدارت
کربوهیدرات ها منبع اصلی انرژی برای هر نوزاد هستند؛ زیرا برای رشد و تکامل مناسب، ضروری هستند. دریافت مقادیر مناسب کربوهیدرات ها به حفظ وزن بدن کمک می کند و رشد مطلوب را برای نوزاد فراهم می کند. روزانه ۹۵ گرم کربوهیدرات برای کودک کافی است.

2. شکل های شیر خشک
همانطور که قبلاً ذکر شد، شیر خشک کودک به اشکال مختلفی تولید می شود. تعدادی از مارک های مختلف وجود دارند که به طور رسمی مجاز هستند و استانداردهای لازم را رعایت می کنند.
شیر خشک کودک به دو شکل تهیه می شود: شیر خشک های آماده استفاده و پودرها
شیر خشک های آماده استفاده
شیر خشک آماده استفاده شدیدا برای نوزادان تازه متولد شده توصیه می شود. شما می توانید بهترین شیر خشک را برای نوزاد شیرخوار خریداری کنید، اما اگر هنوز خیلی زود باشد، ممکن است باعث بروز مشکل شود.
این بدان دلیل است که هضم آنها آسان است و معمولاً از شیر گاو تهیه می شود. این نوع شیر خشک ها همچنین توصیه می شوند، زیرا شما می توانید این نوع شیر خشک را بعد از اینکه کودک خود را با غذاهای جامد آشنا کردید نیز به کودکتان بدهید.
با این حال، اگر کودک شما قادر به هضم یک مارک خاص شیر خشک کودک نیست، همیشه می توانید از یک مارک دیگر استفاده کنید.
شیر خشک پودری
این نوع شیر خشک به صورت پودری است و در بسته های کوچک عرضه می شود و قبل از تغذیه کودک نیاز به مخلوط شدن با آب دارد. اگرچه اقتصادی تلقی می شود، اما این نوع شیر خشک برای شیرخواران زیر 6 ماه توصیه نمی شود، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد.
شیر خشک مبتنی بر سویا که در بازار نیز موجود است، معمولاً به نوزادانی که به شیر گاو حساسیت دارند داده می شود.

3. وضعیت مالی
مهم است که قبل از تصمیم گیری در مورد خرید نوع شیر خشک کودک مورد نظرتان، توانایی مالی خود را در نظر بگیرید. اقتصادی ترین نوع آن، شیر خشک خانگی است.
اگر امکان خرید شیر خشک های کودک از مغازه ندارید، یک شیر خشک کودک سالم و خانگی که می تواند این جای خالی را پر کند.

۴. وزن کودک در هنگام تولد
برخی از کودکان معمولا در هنگام تولد با وزن کم متولد می شوند که کمتر از ۲.۵ کیلوگرم است.
در اکثر موارد، این اتفاق برای دوقلوها و کودکان نارس می افتد. یک رژیم غذایی مغذی می تواند به کودک شما کمک کند تا به طور پیوسته رشد کند و انتخاب شیر خشک های غنی شده از مواد مغذی برای سلامتی کودک بسیار مفید خواهد بود.
با این حال، همیشه در مورد شیر خشک محتاط باشید، زیرا در صورت استفاده بیش از حد ممکن است منجر به چاقی شود.

5. مواد موجود در شیر خشک کودک
دو ماده اصلی بحث برانگیز وجود دارد که در شیر خشک کودک یافت می شود. DHA (امگا ۳) و ARA (امگا ۶) ترکیباتی هستند که بهترین نوع اسیدهای چرب برای نوزادان محسوب می شوند.
این دو ماده برای رشد عصب و مغز شناخته می شوند. به طور طبیعی DHA و ARA در شیر مادر، روغن ماهی و تخم مرغ یافت می شود. با این حال، DHA و ARA افزودنی معمولاً با هگزان سمی فرآوری می شوند.
تولید کنندگان ادعا می کنند که فقط مقادیر کمی از آن در شیر خشک وجود دارد، با این حال، باید در مورد اینکه آیا می خواهید آن را به کودک خود بدهید یا خیر، فکر کنید.

6. سن کودک
این فاکتور معمولاً توسط بسیاری از مادران نادیده گرفته می شود. مهم است که یک شیر خشک کودک را در نظر بگیرید که متناسب با سن او باشد. توصیه می شود که از شیر خشکهای آماده مصرف برای کودکان کمتر از ۶ ماه استفاده کنید. چه کودکتان تنها با شیر خشک تغذیه می شود و یا چه تغذیه او ترکیبی باشد، شما نیاز دارید تا ۱۲ ماهگی از جایگزین مناسب شیر مادر استفاده کنید.
نوزادان بزرگتر از 6 ماه معمولا از همان نوع شیر خشک ای استفاده می کنند که حاوی 10 گرم پروتئین و 95 گرم کربوهیدرات در روز است. از 6 تا 12 ماهگی کودک، می توانید از مقدار بیشتری پروتئین و کربوهیدرات نیز استفاده کنید.

۷. درک برچسب مواد شیر خشک
تولید کنندگان و فروشندگان علاقه مند به تولید محصولات جدید برای شیر خشک های کودک هستند، زیرا می خواهند کسب درآمد کنند.
ممکن است شیر خشکهای جدیدی به بازار عرضه شوند که به نظر می رسد بهبودی نسبت به محصولات قبلی دارند، اما در بیشتر مواقع یکسان بوده و یا کمی تغییر کرده اند.

8. آلرژی به شیر خشک
آلرژی ها به صورت ژنتیکی هستند؛ بنابراین احتمالاً کودک شما به همان آلرژی هایی که قبلاً در خانواده شما وجود داشته، مبتلاست. در چنین مواردی پزشکان شیر خشک هیدرولیز را توصیه می کنند که هضم آن آسان است و احتمالاً واکنش حساسیتی برای کودک شما ایجاد نمی کند.

9. شیر خشک غنی شده با آهن
این مورد برای کودکانی است که به دلایل مختلفی که به مادر مربوط می شود، اصلا از شیر مادر تغذیه نمی کنند.
تمام کودکانی که از شیر مادر تغذیه نمی کنند، باید شیر خشکهایی با آهن را مصرف کنند تا زمانی که یک ساله شوند، زیرا این امر به تقویت سطح آهن در خون آنها کمک می کند و از این طریق از کم خونی جلوگیری می کند.

۱۰. در دسترس بودن شیر خشک (موجود بودن شیر خشک)
توصیه نمی شود که انواع مختلفی از شیر خشک کودک را خریداری کنید؛ بنابراین توصیه می شود همیشه نوع شیر خشکی را انتخاب کنید که در دسترس است. تغییر شیر خشک کودک ممکن است در هضم کودک اختلال ایجاد کند و می تواند باعث آلرژی شود.
پس از انتخاب بهترین شیر خشک برای کودک، حتماً نکات بهداشتی را به رعایت کنید که شامل شستن دست ها قبل از استفاده از شیر خشک کودک است. قبل از مخلوط کردن پودر یا کنسانتره مایع برای شیر خشک های کودک، بطری تغذیه باید با آب داغ شسته شود.