زغال اخته در دوران بارداری: فواید، هشدارها و میزان مجاز مصرف

زغال اخته چیست؟

زغال‌اخته با نام علمی Cornus mas در آسیای مرکزی رشد می‌کند و سرشار از ویتامین C و تیامین است. همچنین این میوه دارای انواع عناصر ریزمغذی مانند کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم و فسفر است. علاوه بر این، در گوشت میوه‌ی زغال‌اخته اسیدهای آلی، گلوکز، فیبر، پکتین، تانن‌ها و روغن‌های ضروری نیز وجود دارد. به دلیل ترکیبات موجود در این میوه، خوردن زغال اخته در بارداری بسیار مفید است. در ادامه، ارزش غذایی زغال اخته در هر ۱۰۰ گرم باتوجه به سایت nutritionvalue آورده شده است:

مصرف زغال اخته در بارداری

زغال اخته در بارداری خوبه؟ خوردن زغال‌اخته در بارداری، در صورتی که به اندازه مصرف شود، می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد. این میوه با داشتن ترکیباتی مانند ویتامین C، فیبر و عناصر معدنی از جمله پتاسیم و منیزیم، به تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تامین ریزمغذی‌های ضروری کمک می‌کند. همچنین، خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالای زغال‌اخته می‌تواند در کاهش التهاب و سلامت عمومی مادر باردار نقش داشته باشد.

خواص زغال اخته در بارداری چیست؟

1. پیشگیری و درمان سرماخوردگی: مقدار ویتامین C موجود در میوه زغال اخته حتی از لیمو بیشتر است! مقدار بالای ویتامین C در زغال‌اخته، آن را به ماده‌ای ضروری برای مقابله با آنفلوآنزا و سرماخوردگی تبدیل می‌کند. در دوران بارداری، این میوه می‌تواند نخستین خط دفاعی در برابر عفونت‌های ویروسی حاد تنفسی باشد.
2. کاهش التهاب معده: زغال‌اخته برای عملکرد معده بسیار مفید است. فرقی نمی‌کند از آب زغال اخته استفاده کنید یا میوه تازه آن را. مصرف زغال اخته برای درمان گاستریت و انتروکولیت، بسیار مفید است زیرا دیواره‌های معده را پوشش می‌دهد، خاصیت ضدعفونی‌کننده دارد، میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا را از بین می‌برد و التهاب مخاط معده را کاهش می‌دهد.
3. دارای خاصیت آنتی‌باکتریال: آب زغال‌اخته خواص ضد میکروبی دارد و در درمان انواع التهاب‌ها موثر است. مثلاً می‌توان آن را با آب رقیق کرد و برای درمان گلودرد، التهاب لوزه و فارنژیت به‌عنوان دهان‌شویه استفاده کرد. همچنین در درمان بیماری‌های دهانی مانند برفک مفید است. آب زغال‌اخته در حوزه‌ی آرایشی نیز کاربرد دارد و در تهیه‌ی ماسک‌های ضد جوش و پوست چرب به‌کار می‌رود. این مورد در دوران بارداری اهمیت دارد، چون تغییرات هورمونی اغلب باعث چرب شدن بیش از حد پوست می‌شود.
4. درمان کم خونی: کم خونی در زنان باردار شایع است و از آن‌جایی که زغال اخته دارای مقدار مناسبی آهن است، به درمان کم خونی ناشی از فقر آهن کمک می‌کند. با مصرف زغال‌اخته، سطح هموگلوبین به‌تدریج افزایش خواهد یافت.
5. کنترل وزن: زغال‌اخته برای زنان بارداری که مستعد افزایش وزن هستند، بسیار مفید است. مصرف منظم زغال اخته در بارداری، از انباشت چربی اضافه جلوگیری کرده و به بازگشت سریع‌تر به وزن اولیه پس از زایمان کمک می‌کند. همچنین متابولیسم بدن را افزایش می‌دهد.
6. کاهش حالت تهوع صبحگاهی: خوردن زغال اخته برای ویار بارداری، مناسب است. این میوه بسته به میزان رسیده بودن آن، می‌تواند شیرین، ترش یا کمی گس باشد. نوع کمی نارس آن که طعم ترش دارد، در مقابله با حالت تهوع صبحگاهی و استفراغ موثر است. مصرف چند عدد زغال اخته در ابتدای روز، از حالت تهوع بارداری جلوگیری می‌کند.
7. از بین بردن احساس ضعف و خستگی: در دوران بارداری، بسیار طبیعی است که احساس ضعف و خستگی داشته باشید. مصرف ۵ تا ۶ عدد زغال اخته در این دوران، به بازیابی انرژی شما کمک می‌کند.
8. درمان مسمومیت غذایی: زغال‌اخته بدن را از سموم، باکتری‌ها و میکروب‌ها پاک می‌کند. جوشانده‌ی برگ و ساقه‌های گیاه آن نیز در درمان مسمومیت غذایی بسیار موثر است و به رفع اسهال، نفخ، گاز معده و دل درد کمک می‌کند. همچنین دَم‌کرده‌ی شاخه‌های زغال‌اخته نیز برای بهبود عملکرد کیسه صفرا مفید است.
9. تنظیم سطح قند خون: یکی دیگر از خاصیت‌های زغال اخته در بارداری، تنظیم سریع سطح قند خون است. از این میوه و جوشانده‌ی برگ‌ها و ریشه‌های آن برای افراد دیابتی استفاده می‌شود.
10.  کاهش ورم بارداری: آب زغال اخته به کاهش ورم بارداری کمک می‌کند.
11.  درمان بواسیر: یبوست و کاهش حرکات روده، اغلب در زنان باردار باعث ترک ناحیه‌ی مقعد و ایجاد بواسیر می‌شود. هسته‌های زغال‌اخته در درمان این مشکل موثرند.

خوردن زغال اخته در سه ماه اول بارداری چه فوایدی دارد؟

سه ماهه اول بارداری، مهم‌ترین مرحله رشد جنین به شمار می‌رود و همان‌طور که در مقاله راهنمای کامل تغذیه ماه اول بارداری ذکر شد، مغز، نخاع، قلب و سایر اندام‌ها مانند دست‌ها، پاها و چشم‌های جنین تا پایان سه ماه اول بارداری، شکل می‌گیرند.

نقل قول از:

my.clevelandclinic

The first trimester begins before you’re pregnant. It starts on the first day of your last menstrual period and goes until the 13th week of pregnancy.

ترجمه:

سه‌ماهه اول بارداری، پیش از آن‌که باردار شوید، آغاز می‌شود. این دوره از اولین روز آخرین قاعدگی شروع شده و تا هفته سیزدهم بارداری ادامه دارد.

بنابراین داشتن رژیم غذایی سالم و افزودن میوه‌ها به آن اهمیت زیادی دارد. خوردن زغال اخته در سه ماه اول بارداری، با دارا بودن مقدار بالایی از ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی مادر کمک کرده و از ابتلا به انواع ویروس‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین از آن‌جا که تهوع بارداری، از هفته چهارم شروع می‌شود، خوردن زغال اخته می‌تواند به کاهش حالت تهوع و جلوگیری از استفراغ در بارداری کمک ‌کند.

مضرات زغال اخته در بارداری چیست؟

آیا زغال اخته در بارداری ضرر دارد؟ اگر فقط ۲ تا ۳ بار در هفته زغال ‌اخته بخورید، ایرادی ندارد اما اگر تصمیم دارید هر روز زغال ‌اخته مصرف کنید، بهتر است به نکات احتیاطی زیر توجه داشته باشید:

• زغال ‌اخته تاثیر زیادی بر سیستم عصبی دارد. این ویژگی در میانه‌ی روز مفید است، اما مصرف آن پیش از خواب توصیه نمی‌شود چون ممکن است باعث بی‌خوابی شود.
• نوشیدن آب زغال ‌اخته، به‌ویژه اگر آبِ میوه‌ی نارس آن باشد، به دلیل اسیدیته‌ی بالا ممکن است به معده آسیب بزند. برای بهبود مشکلات معده، بهتر است از آب رقیق‌شده، شربت یا ژله‌ی زغال‌اخته استفاده شود. افرادی که دچار اسیدیته‌ی بالای معده هستند، باید از مصرف این میوه خودداری کنند.
• زغال‌ اخته اثر قابض ملایمی دارد و برای اسهال در بارداری مفید است، اما برای افرادی که یبوست مزمن دارند، اصلاً توصیه نمی‌شود چون ممکن است مشکل را تشدید کند.

آیا مصرف زغال اخته در بارداری مضر است؟

هر ماده غذایی سالمی، اگر بیش از اندازه و به صورت نادرست مصرف شود، مضر است. زنان باردار باید بیش از پیش مراقب سلامتی خود باشند. خوردن زغال اخته در بارداری، در صورتی که به اندازه مصرف شود، خطری ندارد اما به‌خاطر داشته باشید که زغال اخته ممکن است باعث تحریک‌پذیری یا بیش‌فعالی شود که در این صورت باید مصرف آن را محدود یا قطع کنید.

بهترین زمان مصرف زغال اخته در بارداری چیست؟

برای بهره‌مندی از خواص زغال ‌اخته در دوران بارداری، بهتر است این میوه بعد از غذا و با معده‌ی پر مصرف شود تا از تحریک معده یا بی‌خوابی جلوگیری گردد. در ادامه جدول زمان‌بندی پیشنهادی برای مصرف زغال‌اخته در بارداری را ارائه می‌دهیم:

تاثیر زغال اخته بر زیبایی جنین

تاثیر زغال‌اخته بر زیبایی جنین، از نظر علمی ثابت نشده است و به‌طو کلی ویژگی‌های ظاهری جنین تحت تاثیر وراثت است. با این وجود، از دیدگاه طب سنتی، تغذیه‌ی سالم مادر در دوران بارداری می‌تواند در زیبایی، شادابی و سلامت پوست جنین نقش مهمی داشته باشد. در این میان، زغال ‌اخته به‌عنوان میوه‌ای مغذی و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها می‌تواند موثر باشد.

زغال اخته سرشار از ویتامین C است که نقش مهمی در ساخت کلاژن دارد. مصرف زغال‌اخته در بارداری، ممکن است به شفافیت و لطافت پوست جنین کمک کند. همچنین زغال ‌اخته حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانند فلاونوئیدها و تانن‌هاست که به کاهش استرس اکسیداتیو در بدن مادر کمک کرده و محیطی سالم‌تر برای رشد جنین فراهم می‌کند.

نحوه مصرف زغال اخته در بارداری

بهترین روش خوردن زغال اخته، مصرف میوه‌ تازه آن است. البته گاهی از زغال ‌اخته در تهیه دسرها و نوشیدنی‌های مختلف استفاده می‌شود. همچنین بهتر است از خوردن کمپوت زغال اخته در بارداری خودداری کنید زیرا هنگام تهیه آن، میوه را حرارت می‌دهند و بخش زیادی از مواد مغذی آن، از دست می‌رود. پیشنهاد می‌کنیم به‌جای کمپوت زغال اخته، آب زغال اخته مصرف کنید تا از فواید آن بهره‌مند شوید.

خوردن زغال ‌اخته خشک در بارداری می‌تواند گزینه‌ای مفید برای دریافت مواد مغذی باشد، به‌خصوص زمانی که میوه تازه آن در دسترس نیست. با این حال، در مصرف زغال اخته خشک در بارداری، اعتدال را رعایت کنید زیرا قند زیادی دارد.

ترکیب ذغال ‌اخته با میوه‌هایی مانند موز و توت ‌فرنگی در قالب آبمیوه یا اسموتی، گزینه‌ای مغذی و خوش‌طعم برای تقویت بدن و تامین ویتامین‌های مورد نیاز در دوران بارداری به شمار می‌رود.

خواص زغال اخته برای اسپرم چیست؟

به ‌دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی قوی و ترکیبات مغذی موجود در زغال اخته و چنان که در تحقیقات آزمایشگاهی مشخص شده است، زغال اخته می‌تواند نقش موثری در بهبود کیفیت اسپرم ایفا کند. مطالعات بر روی حیوانات مبتلا به دیابت یا تحت استرس اکسیداتیو، حاکی از آن است که عصاره زغال ‌اخته با کاهش آسیب‌های اکسیداتیو به بافت بیضه و محافظت از DNA  اسپرم، به بهبود تعداد، تحرک و سلامت اسپرم کمک می‌کند. این خواص ممکن است برای بهبود باروری در شرایط خاص مفید باشد، اما باید توجه داشت که این نتایج هنوز در انسان تایید نشده‌اند و نیاز به مطالعات بالینی بیشتری دارد.

سوالات متداول

1. آیا زغال اخته همان بلوبری است؟ خیر. زغال اخته و بلوبری از نظر گیاه‌ شناسی، طعم، خواص و ترکیبات با یکدیگر تفاوت دارند.
2. زغال اخته برای فشار خون در بارداری مفید است؟ زغال‌اخته، بر کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک موثر است اما نمی‌توان آن را به عنوان درمان قطعی فشار خون بالا در نظر گرفت. به‌ویژه در دوران بارداری، مصرف زغال‌اخته نباید جایگزین داروهای تجویزشده برای کنترل فشار خون شود. همچنین زنان بارداری که تحت درمان دارویی برای فشار خون هستند، باید نسبت به احتمال تداخل میان زغال ‌اخته و داروهای مصرفی‌شان آگاه باشند و پیش از مصرف منظم آن، با پزشک مشورت کنند.
3. آیا خوردن زغال اخته در بارداری از زردی نوزاد جلوگیری می‌کند؟ خیر. زردی نوزادی معمولاً به دلیل نارس بودن عملکرد کبد در روزهای نخست پس از تولد رخ می‌دهد؛ زیرا کبد نوزاد هنوز توانایی کافی برای دفع بیلی‌روبین را ندارد. از آنجا که این فرآیند کاملاً به وضعیت فیزیولوژیکی نوزاد پس از تولد مربوط است، نوع تغذیه مادر در دوران بارداری نقشی در پیشگیری از زردی ایفا نمی‌کند.