مشکلات زایمان طبیعی، علت پارگی رحم چیست؟

پارگی رحم در زایمان طبیعی یک اتفاق نسبتا نادر محسوب می شود. هیچ پزشکی نمی تواند به طور حتم پیش بینی کنید که آیا شما دچار پارگی رحم در زایمان طبیعی خواهید شد و یا خیر. اما علائم خطری وجود دارند که به پزشکان کمک می کنند تا با توجه به آنها برای برخی از بانوان، انجام زایمان به روش سزارین را توصیه کنند. باتوجه به خطر پارگی رحم در زایمان طبیعی برای مادر و جنین توجه به علائم و نظارت دقیق وضعیت بر جنین در تمام طول زایمان ضرورت دارد.

مشکل در رحم و پارگی رحم در زایمان طبیعی
دستگاه تولید مثلی بانوان همانند تمامی ارگان های بدن ممکن است به بیماری ها و عوارضی دچار شود. از آنجا که در واقع این سیستم تولید مثلی ادامه ی روند نسل بشر را ممکن ساخته است، توجه و مراقبت از آن اهمیت فراوانی دارد.
رحم بخشی از دستگاه تولید مثلی بانوان است که علاوه بر این که در تمام سنین باروری یک فرد، هر ماه خود را برای یک بارداری احتمالی آماده می کند، در تمام طول بارداری جفت و جنین را در درون خود جای داده و حیات آنها را ممکن می سازد. از جمله عوارضی که ممکن است این عضو حیاتی را درگیر کند می توان به پارگی آن اشاره کرد که در ادامه قصد داریم اطلاعات مفیدی را در این رابطه در اختیار شما قرار دهیم.

پارگی رحم چیست؟
پاره شدن و از هم گسیخته شدن بافت های جدار رحم را پارگی رحم می نامند که معمولاً در قسمت بریدگی جراحی قبلی رخ می دهد. یک پارگی کامل از سه لایه ی جدار رحم عبور می کند که عواقب آن جان مادر و جنین را تحدید خواهد کرد.
این عارضه شیوع چندانی ندارد، خصوصاً در میان افرادی که سابقه ی سزارین، جراحی های رحمی و ... را ندارند. گرچه در بیشتر موارد پارگی رحم در طی زایمان طبیعی رخ می دهد اما احتمال وقوع آن پیش از آغاز نشانه های زایمان نیز وجود دارد.

پارگی رحم چه علائمی دارد؟
پارگی رحم معمولاً در اوایل مرحله ی فعال زایمان رخ می دهد و حتی ممکن است که گاهاً پزشک شما علائم آن را تشخیص ندهد.
اولین علامت پارگی رحم، غیر طبیعی شدن ضربان قلب جنین است. به علت خطر این رویداد، لازم است تمامی مادرانی که بعد از سزارین و یا جراحی های رحمی، اقدام به انجام زایمان طبیعی می کنند، در تمامی طول زایمان ضربان قلب جنینشان به طور دقیق توسط مانیتور تحت نظر گرفته شود.
یکی دیگر از نشانه های پارگی رحم درد شکمی بسیار شدید و ناگهانی است. از سایر نشانه ها می توان به خون ریزی واژینال، تند شدن ضربان قلب مادر و سپس بروز علائم شوک و حتی درد در قفسه ی سینه به علت تحت فشار قرار گرفتن دیافراگم در اثر خون ریزی داخلی اشاره کرد. بعد از مدتی روند زایمان بسیار کند شده و متوقف می شود.

علت پارگی رحم در زایمان طبیعی؟
در بیشتر موارد رحم از ناحیه ی اسکار (جای زخم) قبلی ناشی از سزارین و یا هرگونه جراحی دیگر بر روی آن پاره می شود که علت آن مربوط به ضعف ساختاری جدار رحم در این نواحی است که نمی تواند در برابر فشارهای شدید ناشی از انقباضات زایمانی مقاومت کند.
لازم به ذکر است که شکل و نوع برشی که بر روی دیواره ی رحم ایجاد شده است نیز در احتمال بروز پارگی رحم موثر است. برای مثال احتمال پاره شدن رحم پس از یک برش عمودی (کلاسیک) نسبت به برش های عرضی که در قسمت پایینی شکم ایجاد می شود، بیشتر است.
درواقع علت اصلی که پزشکان ترجیح می دهند پس از انجام سزارین و یا هرگونه جراحی رحمی، تمامی زایمان های بعدی به روش سزارین انجام شود نیز همین است.
احتمال پارگی رحم هایی که هرگز با تیغ جراحی مواجه نشده اند نیز گرچه بسیار نادر است، اما وجود دارد. عامل خطر ساز اصلی در این امر داشتن 5 فرزند و یا بیشتر است. از سایر عوامل خطر ساز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جفت های مهاجم که تا لایه های عمقی رحم نفوذ می کنند.
- کشیده شدن بیش از حد جدار رحم در اثر بزرگ بودن جنین و یا زیاد بودن مقدار مایع آمنیوتیک موجود در کیسه آب.
انقباض های بسیار شدید که در اثر تزریق اکسی توسین و القای زایمان رخ می دهند.
- طولانی شدن زمان زایمان
- آسیب به جدار رحم در طی زایمان های طبیعی قبلی در مواردی مانند خارج کردن جفت و پرده ها به صورت تهاجمی

آیا پارگی رحم قابل درمان است؟
اولین و مهم ترین مسأله این است که باید جهت حفظ جان مادر و جنین، زایمان به روش سزارین و به صورت اورژانسی انجام شود. سپس در پایان سزارین قسمت آسیب دیده ی جدار رحم باید ترمیم شود. درصورتی که آسیب بسیار وسیع بوده و امکان ترمیم آن وجود نداشته باشد و یا اینکه شدت خون ریزی از کنترل خارج شود، لازم است که رحم از طریق جراحی هیسترکتومی به طور کامل برداشته شود. در انتها برای جلوگیری از ابتلا به عفونت تجویز آنتی بیوتیک ضروری است.
اگر جدار رحم ترمیم شد، باید مدت زمان بیشتری برای بهبودی پس از زایمان استراحت کرده در بیمارستان خون دریافت کنید. تا مدتی اقدام به انجام کارهای دشوار نکنید و در مرتبه های اول، به تنهایی از رختخواب بلند نشوید. برای بازیابی قوای از دست رفته به تغذیه ی خود اهمیت بیشتری بدهید و از مکمل های دوره ی شیردهی غافل نشوید. برای اقدام مجدد به بارداری به میزان کافی صبر کنید تا جراحات رحم به طور کامل ترمیم پیدا کند، بدانید که انجام زایمان واژینال پس از وقوع پارگی رحم در زایمان طبیعی ممنوع است.