شربت سالبوتامول برای چیست؟عوارض و نحوه مصرف در کودک و بزرگسال

شربت سالبوتامول چه کاربردی دارد؟

سالبوتامول برای تسکین علائم آسم یا برونکواسپاسم (تنگی نفس ناشی از انقباض عضلات راه‌های هوایی) استفاده می‌شود. این دارو همچنین برای رفع علائمی مانند احساس فشار در قفسه سینه، خس‌ خس سینه، تنگی نفس و سرفه در برخی بیماری‌های دیگر ریوی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) به کار می‌رود.

شربت سالبوتامول می‌تواند برای پیشگیری از علائم آسم که با ورزش یا مواجهه با آلرژن‌ها (مثل موی گربه یا سگ، گرده گل، گرد و غبار خانه) ایجاد می‌شوند نیز استفاده شود.

تزریق سالبوتامول همچنین برای کنترل زایمان زودرس بدون عارضه (بین هفته ۲۲ تا ۳۷ بارداری) به کار می‌رود.

شربت سالبوتامول برای سرفه کودکان

گاهی پزشک متخصص برای کودکان بالای دو سال که سرفه‌های خشک می‌کنند، ممکن است شربت سالبوتامول تجویز کند.

مقدار مصرف شربت سالبوتامول برای سرفه کودکان

در جدول زیر دوز مصرف شربت سالبوتامول برای سرفه کودکان را ارائه می‌دهیم. این دوزها فقط برای تسکین سرفه و علائم تنگی نفس ناشی از آسم یا برونکواسپاسم است و نباید بدون تجویز پزشک استفاده شود. در کودکان زیر ۲ سال فقط با دستور صریح متخصص اطفال مصرف شود (معمولاً توصیه نمی‌شود).

نحوه مصرف شربت سالبوتامول برای کودکان

شربت سالبوتامول را همیشه دقیقاً طبق دستور پزشک به کودک بدهید. قبل از هر بار مصرف، بطری را به‌مدت چند ثانیه خوب تکان دهید تا دارو یکنواخت شود. با استفاده از سرنگ یا پیمانه مخصوصی که همراه دارو است (نه قاشق معمولی)، مقدار دقیق تجویز شده را اندازه بگیرید و مستقیماً به کودک بدهید یا آن را با مقدار کمی آب یا آب‌میوه مخلوط کنید. دارو را می‌توان همراه غذا یا بدون آن مصرف کرد.

شربت سالبوتامول برای نوزاد ۴ ماهه

شربت سالبوتامول (یا هر شکل دیگری از سالبوتامول) برای نوزادان زیر ۲ سال، به‌ویژه نوزاد ۴ ماهه که دچار برونشیولیت است، توصیه نمی‌شود و نباید استفاده شود. مرورهای معتبر نشان داده‌اند که سالبوتامول در کودکان زیر ۲۴ ماه مبتلا به برونشیولیت هیچ تاثیری بر بهبود علائم تنفسی، کاهش مدت بستری یا نیاز به اکسیژن ندارد.

عوارض شربت سالبوتامول در کودکان

شایع‌ترین عوارض جانبی شربت سالبوتامول در کودکان شامل احساس لرزش دست‌ها، سردرد و گرفتگی عضلانی است. این عوارض معمولاً خفیف هستند، چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف ظاهر می‌شوند و با ادامه درمان اغلب کاهش می‌یابند یا کاملاً برطرف می‌شوند. با این حال اگر لرزش شدید باشد، کودک بی‌قرار یا مضطرب شود یا سردرد و گرفتگی عضلات آزاردهنده و مداوم باشد، حتماً به پزشک اطلاع دهید.

شربت سالبوتامول برای سرفه بزرگسالان

شربت سالبوتامول در بزرگسالان عمدتاً برای تسکین سرفه‌های ناشی از برونکواسپاسم مانند آسم، برونشیت اسپاستیک یا COPD  استفاده می‌شود و به‌ویژه در سرفه‌های خشک و تحریکی که همراه با خس‌ خس سینه و احساس فشار در قفسه سینه است، تاثیر دارد. قبل از مصرف حتماً باید علت دقیق سرفه توسط پزشک مشخص شود.

مقدار مصرف شربت سالبوتامول برای بزرگسالان

در جدول زیر، دوز معمول مصرف شربت سالبوتامول برای بزرگسالان ذکر شده است.

نکته مهم: دوز دقیق باید توسط پزشک تعیین شود. در افراد مسن یا کسانی که بیماری قلبی، فشار خون بالا، دیابت یا پرکاری تیروئید دارند، معمولاً با دوز پایین‌تر شروع می‌شود و در صورت نیاز به‌تدریج افزایش می‌یابد. هرگز خودسرانه دوز را افزایش ندهید.

عوارض شربت سالبوتامول در بزرگسالان چیست؟

عوارض جدی شربت سالبوتامول در بزرگسالان عبارت است از:

• واکنش آلرژیک شدید (تورم صورت، لب، زبان یا گلو، مشکل بلع یا تنفس، کهیر، افت فشار خون، غش)
• تپش قلب شدید یا نامنظم (در بیشتر موارد بی‌خطر است و با ادامه مصرف کم می‌شود اما اگر نگرانید با پزشک در میان بگذارید)

عوارض شایع آن شامل موارد زیر است:

• احساس لرزش دست‌ها
• سردرد
• گرفتگی عضلانی

عوارض نادر یا بسیار نادر:

• آریتمی قلبی
• کاهش پتاسیم خون
• گشادی عروق محیطی
• بی‌خوابی، بی‌قراری، تحریک‌پذیری

عوارض با شیوع نامشخص:

- درد قفسه سینه (ممکن است ناشی از مشکلات قلبی باشد)

- اسیدوز لاکتیک (بسیار نادر، بیشتر با نبولایزر یا تزریق وریدی در حملات شدید آسم)

- ادم ریوی (نادر، بیشتر با تزریق)

این فهرست شامل تمام عوارض احتمالی نیست. در صورت بروز هر عارضه غیرعادی با پزشک مشورت کنید.

چه کسانی نباید از شربت سالبوتامول استفاده کنند؟

از سالبوتامول استفاده نکنید اگر:

- به سالبوتامول یا هر یک از مواد تشکیل‌دهنده آن حساسیت دارید.

- باردار هستید، فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید یا قصد بارداری دارید (مگر با تایید پزشک).

- در دوران شیردهی هستید (مگر با تایید پزشک).

قبل از مصرف شربت سالبوتامول چه مواردی را باید به پزشک بگویید؟

قبل از شروع سالبوتامول، پزشک خود را از تمام بیماری‌ها و وضعیت‌های زیر آگاه کنید:

• پرکاری تیروئید (تیروتوکسیکوز) تحت درمان؛
• فشار خون بالای تحت درمان؛
• سابقه بیماری قلبی یا آریتمی قلبی؛
• مشکلات کبدی یا کلیوی؛
• وجود تومور نزدیک کلیه؛
• سطح پتاسیم خون پایین؛
• دیابت؛
• آنوریسم (گشاد شدن غیرطبیعی عروق خونی)؛
• عمل جراحی پیش رو که نیاز به بیهوشی عمومی دارد؛
• در گذشته مجبور به قطع یک داروی آسم شده‌اید؛
• داروهای دیگری مصرف می‌کنید.

طرز استفاده از اسپری سالبوتامول

یکی از اشکال دارویی سالبوتامول، اسپری آن است. برای تسکین علائم معمولاً 1 تا 2 پاف باید مصرف شود. حدالثر مصرف اسپری سالبوتامول ۲ پاف هر ۴ ساعت و تا حداکثر ۸ پاف در ۲۴ ساعت است. اگر علائم حداقل ۳ ساعت بهبود نیافت، با پزشک تماس بگیرید.

سخن پایانی

شربت سالبوتامول دارویی موثر برای کنترل علائم انقباضی راه‌های هوایی است اما مانند هر داروی دیگری فقط زمانی مفید و بی‌خطر است که دقیقاً طبق تجویز پزشک و با توجه به سن، وزن و بیماری زمینه‌ای مصرف شود. استفاده خودسرانه، به‌ویژه برای سرفه‌های معمولی، سرماخوردگی یا برونشیولیت نوزادان نه‌تنها فایده‌ای ندارد، بلکه می‌تواند عوارض ناخواسته‌ای ایجاد کند.