شیوه های فرزند پروری والدین، بهترین ها
سه سبک اصلی فرزندپروری عبارت است از: مستبد یا استبدادی (کنترل زیاد، محبت کم)، مقتدرانه (کنترل زیاد، محبت زیاد) و...
سه سبک اصلی فرزندپروری عبارت است از: مستبد یا استبدادی (کنترل زیاد، محبت کم)، مقتدرانه (کنترل زیاد، محبت زیاد) و شیوه سهل‌انگارانه (کنترل کم، محبت زیاد). در این میان، سبک صحیح تربیتی آن است که کودکان، احساساتی مثبت داشته باشند و به کمال رشد عقلی و اجتماعی دست یابند.
اگر به رفتار و سکنات والدین و فرزندان آنها دقیق‌تر نگاه کنید، متوجه میشوید که هر خانواده بر اساس بینش‌ها و پندارهای خود، خواسته یا ناخواسته، سبکی از تربیت و فرزندپروری را انتخاب کرده است.
در واقع فرزندپروری روش‌هایی است که والدین برای تربیت فرزندان خود به‌کار می‌گیرند و این روش‌ها، تأثیری مستقیم بر عادات، خلق‌وخو و حتی مهارت‌های فردی و اجتماعی کودک دارد.
آیا تاکنون به این مسئله فکر کرده‌اید که در میان تمام کودکان و نوجوانانی که در جامعه ما وجود دارند، کدام‌یک ثمره شیوه فرزندپروری درست و حساب‌شده هستند؟
شیوه فرزندپروری، آموختنی است یا از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود؟
سبک درست فرزندپروری، شیوه‌ای است که در آن والدین، فرزندان خود را به گونهای تربیت کنند که آنها علاوه بر احساسات خوب و مثبت نسبت به خود، بتوانند به کمال رشدی، عقلی و اجتماعی دست یابند.
آیا سبکی از فرزندپروری که شما و اطرافیانتانآن را انتخاب کرده‌اید، این نتیجه را به دنبال خواهد داشت؟
سبک‌های مختلف فرزندپروری و نتایج و اثرات هریک عبارت است از:
سبک مستبد یا استبدادی (کنترل زیاد، محبت کم)
در این سبک، والدین بر کنترل بیش‌ازحد کودک و فرمان‌برداری او تأکید دارند. پدر و مادر، بسیار پرتوقع بوده، پذیرای نیازها و امیال کودکان نیستند و معمولاً خواستار تبعیت بی‌چون‌وچرا از دستوراتشان هستند.
قوانین این خانواده‌ها بسیار خشک و غیرقابل انعطاف است. آنها به‌ندرت از عباراتی که حاکی از رضایت، عطوفت و محبت باشد، استفاده می‌کنند.
کمترین مهرورزی و محبت را از سوی والدین، در این سبک می‌توان مشاهده کرد. برای والدین، اطاعت بی‌چون‌وچرای کودک، یک نقطه قوت تلقی شده و در مواقعی که اعمال و رفتار کودک در تعارض با معیارهای والدین قرار گیرد، از تنبیه و اعمال زور برای مهار خواسته او استفاده می‌شود.
از دیگر مشخصه‌های سبک استبدادی می‌توان به محدودیت شدید کودکان در خانواده، وجود حق انتقاد و اظهارنظر فقط برای یکی از والدین یا هر دو و تصمیم‌گیری به‌جای کودک توسط والدین، اشاره نمود.
اتخاذ این شیوه فرزندپروری آثار و تبعاتی دارد که برخی از آنها عبارت‌اند از: اضطراب کودک، گوشه‌گیری و ناراحت بودن، پرخاشگری، بی‌بندوباری، روحیه مبارزه‌طلبی، تقلید کورکورانه، وابستگی کودک و بی‌اعتمادی او نسبت به دیگران.
شیوه سهل‌انگارانه (کنترل کم، محبت زیاد)
والدین آسان‌گیر یا سهلانگار، از اعمال هرگونه کنترل و وضع قوانین اجتناب می‌کنند. آنها در سنی که کودک هنوز ظرفیت و توانایی تصمیمگرفتن در مورد مسائل خاصی را ندارد، به او اجازه می‌دهند برای خود تصمیم بگیرد.
کنترل چندانی روی رفتار و فعالیت‌های کودک وجود ندارد و فعالیت خانواده، نامنظم و آشفته است. در این سبک، والدین عشق و محبت بیش‌ازحد، بدون اعمال کنترل‌های لازم را ابراز می‌دارند و در شرایطی که کودک باید تنبیه شود، از این کار، سر باز می‌زنند و یا مخالفتی با او نشان نمیدهند.
از آثار سوء شیوه سهل‌انگارانه بر کودک، می‌توان به ناتوانی در کنترل تکانه، پرتوقع بودن و ناپختگی کودک، پرخاشگری و فقدان اعتمادبه‌نفس و بروز رفتارهای بزهکارانه اشاره کرد.
شیوه مقتدرانه (کنترل زیاد، محبت زیاد)
شاید بتوان گفت بهترین شیوه فرزندپروری، سبک مقتدرانه است که کنترل بهینه و محبت کافی را به همراه دارد.
کودک در چنین خانواده‌ای به خاطر رفتارهای مناسب، تشویق و به خاطر رفتارهای نامناسب، تنبیه (منظور تنبیه بدنی نیست) می‌شود.
والدینی که این سبک را به‌کار می‌برند، توجه خوبی به فرزند خود نشان می‌دهند و میزان کنترل آنها در حدی است که به کودکان اجازه می‌دهند مستقل باشند.
این والدین اغلب برای جلب اطاعت کودک، از استدلال و منطق بهره می‌جویند و به‌منظور توافق با کودک، با او گفت‌وگو می‌کنند و از رفتارهای نامناسب کودک‌هراسی ندارند.
کودکان این والدین، فعال، دارای اعتمادبه‌نفس، استقلال رأی، باکفایت و راضی هستند. آنها به دلیل این‌که والدینشان فرصت‌های زیادی برای تصمیم‌گیری در اختیارشان قرار می‌دهند و مورد عشق و محبت واقع می‌شوند، از احساس امنیت عاطفی برخوردارند.
شیوه‌ای که والدین در تربیت فرزندان خود به‌کار می‌گیرند، نقش اساسی در تأمین سلامت روانی آنها دارد. در سایه ارتباط سالم است که می‌توان نیازهای فرزندان را شناخت و نسبت به تأمین و ارضای آنها همت گماشت.
همان‌گونه که اشاره شد، هر یک از این شیوه‌ها، تأثیراتی بر رفتار کودکان دارند که در این میان، تأثیرات مخرب و منفی شیوه‌های سهلگیرانه و مستبدانه بیشتر است.
بر اساس مطالعات انجام‌شده، بهترین شیوه فرزندپروری، شیوه مقتدرانه و دموکراتیک است که والدین علاوه بر گرم و صمیمی بودن با فرزند خود، کنترل‌کننده و مقتدر هستند و کودک را به‌عنوان یک انسان، در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت می‌دهند و به رسمیت می‌شناسند. این شیوه به فرزندان کمک می‌کند تا با هنجارهای اجتماعی، بهتر سازگار شوند. استفاده همزمان از تشویق و تنبیه در این سبک باعث می‌شود کودک بین آنچه درست و نادرست است، تفاوت قائل شود.
منبع:
الو مامان
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼