بیماری هیدروسفالی در کودکان، انواع مختلف
طیف وسیعی از نقایص جنین شناختی که سیستم عصبی را در برمی‌گیرند را میتوان نقایص در پیوند لوله عصبی دانست.
طیف وسیعی از نقایص جنین شناختی که سیستم عصبی را در برمی‌گیرند را میتوان نقایص در پیوند لوله عصبی دانست. نخاع شوکی و مغز از یک ناحیه ضخیم اکتودرم که در طول خط میان پشتی جنین، یعنی صفحۀ عصبی قرار دارد، مشتق می گردد.
در جنین ۱۷ و ۱۸ روزه یک شیار مرکزی را میتوان تشخیص داد. به‌زودی این شیار عمیق شده و چین‌خوردگیهای جانبی آن در خط میانی به‌همدیگر نزدیک شده و تشکیل لوله عصبی را میدهد.
در جنین بهنجار انسان، در بیست و سه روز بعد از آبستنی، پیوند یا بستگی در کناره‌گردنی نخاع شوکی و مغز شروع و در دوجهت پیشرفت می‌کند. در ۲۳ روز بعد از آبستنی، پیوند در راس کامل شده و در ۲۵ تا ۲۷ روزگی این دوره، پیوند در دم پایان می‌یابد و سیستم عصبی مرکزی را ایجاد می‌کند.
هیدروسفالی ناظر است بر افزایش حجم مایع مغزی - نخاعی در درون کاسه سر. هیدروسفالی می‌تواند نسبت به نقایص پیوند لوله عصبی ثانوی باشد و این در صورتی است که نخاع شوکی پایین‌تر به بافتهای محاط بر آن بچسبد و نتواند به موازات آن رشد کند و در درون حفره ستون فقرات به‌طرف بالا حرکت کند.
در این نوشتار با هیدروسفالی اولیه سروکار داریم که شامل کودکانی است که اختلال آنها از اولین روز تولد مشخص بوده و درمان شده است.
علت شناسی اصلی هیدروسفالی اولیه شامل اختلالات مادرزادی و جنینی همچون عفونت‌های عصبی، سندرم دندی-واکر، انسداد یا انقباض دریچه‌های مجرایی و خونریزی درون بطنی است که در طول دورۀ جنینی در نوزادان نارس همراه با آنسفالوپاتی کم اکسیژنی - کم خونی رخ میدهد.
تشخیص
یک معاینۀ بالینی بسیار مهم در مورد شک به هیدروسفالی تابانیدن نور به سر است و معاینه باید در یک اتاق تاریک انجام شود. حفرۀ خلفی بزرگ شده در سندرم دندی‌واکر و یافته های غیرمعمول هیدرآننسفالی نمونه‌هایی از تشخیص‌های جالب است که متخصص قادر به‌تشخیص آنهاست.
هیدروسفالی را هرچه زودتر باید تشخیص داد. بهترین شاخص بالینی اندازه‌گیری دور سر به دفعات مکرر است. انحراف ناگهانی از منحنی رشد مورد انتظار، مشخص کنندۀ بزرگ شدن غیرطبیعی سر است که ممکن است به‌علت هیدروسفالی یا هماتوم زیر سخت شامه‌ای باشد.
هیدروسفالی در نوزادان
متاسفانه تعداد کمی از موارد هیدروسفالی بدون بزرگ شدن اندازۀ سر پیشرفت می‌کنند که در این موارد وقتی که ملاج باز باشد سفت و برآمده است.
عکس‌های رادیوگرافیک جمجمه در نمایش حفره خلفی کوچک با تنگی مجرای سیلویوس و یا کلسیفیکاسیون در بعضی تومورها مفید هستند. در نهایت بهترین و سالم‌ترین روشهای ارزیابی هیدروسفالی بررسی آن از نظر نیاز به‌گذاشتن شانت جراحی، سی تی اسکن یا mri می‌باشند. اولتراسوند ممکن است مفید باشد ولی چنانچه در دسترس نباشد، میتوان از مطالعات با استفاده از ماده حاجب که قدیمی‌تر است استفاده نمود.
انواع هیدروسفالی
1- هیدروسفالی ارتباطی
هیدروسفالی می‌تواند ارتباطی باشد، یعنی رابطه بین بطن‌ها و فضای تحت عنکبوتیه، آزاد و هیدروسفالی، نتیجۀ تولید زیاد مایع، کاهش جذب یا انسداد در فضای تحت عنکبوتیه باشد.
2- هیدروسفالی انسدادی
هیدروسفالی می‌تواند انسدادی باشد، یعنی مانعی بر راه جریان مایع مغزی - نخاعی در بطن‌ها با محل خروج آن از بطن چهارم در ارتباط آزاد آن با فضای ساب‌ارکنوئید و بین بطن‌ها وجود داشته باشد.
3- هیدروسفالی با فشار طبیعی
اگر فشار مایع مغزی - نخاعی طبیعی باشد این حالت را هیدروسفالی با فشار طبیعی می‌نامند. اگر فشار مایع مغزی نخاعی افزایش بیابد، هیدروسفالی تحت فشار نامیده می‌شود.
4- هیدروسفالی مادرزادی
منظور از هیدروسفالی مادرزادی این است که هنگام تولد دیده می‌شود. مهم است که به‌خاطر داشته باشید که این اصطلاح بر ارثی بودن آن دلالت نمی‌کند. اغلب علت دقیق هیدروسفالی مادرزادی تعیین نمی‌شود.
5- هیدروسفالی اکتسابی
هیدروسفالی زمانی اکتسابی تلقی می‌شود که فرد، در طول زندگی خود با علتی مواجه شود که زهکشی مایع مغزی- نخاعی را تحت تاثیر قرار دهد.
منبع:
کودک آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼