درمان پرخوری کودکان، برخورد صحیح والدین

پرخوری اگر تبدیل به عادتی پایدار شود می تواند سلامت جسمی کودک را به خطر بیندازد. شاید داشتن یک بچه (تپل مپل) آرزوی برخی پدرها و مادرها باشد اما چند کیلو اضافه وزن در دوران کودکی ریسک ابتلا به برخی بیماری ها از جمله دیابت نوع دوم، بیماری های قلبی و عروقی و …. را افزایش می دهد. بنابراین اینجا هم مثل هر مشکل و بیماری دیگری، پیشگیری بر درمان مقدم است. اگر نمی خواهید فرزندی پرخور داشته باشید باید پیش از هر کاری اطلاعات خودتان را در مورد میزان انرژی و مواد مغذی مورد نیاز کودک بر حسب جنس، سن و فعالیت بدنی او تکمیل کنید. این مسئله زمانی اهمیت پیدا می کند که بدانید سرعت و رشد در سنین مختلف برای دخترها و پسرها متفاوت است. بنابراین گاهی ما بزرگترها هستیم که با دیکته کردن یک برنامه غذایی خاص و پرحجم در زمانی که رشد فرزندمان به طور طبیعی کند شده، زمینه پرخوری او را فراهم می کنیم.

پرخوری نشانه است نه مشکل:

اگر فرزندتان انتظار دارد هر بار که وارد اتاقش می شوید یا صدایش می زنید، با یک ظرف پر از خوراکی های خوشمزه در انتظارش باشید، یا اگر از صبح که چشم هایش را باز می کند تا وقت خواب سرش داخل یخچال است و دهانش به قول معروف می جنبد، یعنی شما با یک کودک پرخور طرف هستید که باید تا قبل از اینکه پرخوری کار دست خودش و شما دهد، فکری به حال این قضیه بکنید. بچه های سیری ناپذیر معمولا برای غذا ناراحتی و بی تابی می کنند و اگر کمی دیرتر غذا بخورند، آرامش خودشان را از دست می دهند. اما آیا پرخوری به خودی خود مشکلی است که شما باید دنبال راه حل آن بگردید؟ اگر تا به حال این طور فکر می کردید، ۱۰۰ درصد در اشتباه بوده اید. پرخوری نشانه وجود یک مشکل در کودک شماست که می تواند ریشه جسمی یا روانی داشته باشد. بنابراین تا زمانی که علت سیری ناپذیری کودک مشخص نشده، شما هم برای درمان پرخوری او راه به جایی نخواهید برد. اشتهای بیش از حد و غیر طبیعی فرزند شما ممکن است ناشی از استرس و مواجهه دائمی با موقعیت های هیجانی باشد. پس اگر جو خانه تان متشنج است یا زیادی کودک را تحت فشار قرار می دهید، نباید از پرخوری او آنقدر ها هم متعجب شوید. کم رویی و خجالتی بودن، گوشه گیری و محرومیت از مهر و محبت پدر و مادر هم می تواند شکم کودک را سیری ناپذیر کند. در این حالت کودک به خوردن پناه می برد و از این روش به عنوان مکانیسم دفاعی استفاده می کند. البته فقط شرایط روحی و روانی نیست که معده کودک شما را مثل یک کیسه بزرگ کش می آورد برخی بیماری ها و وضعیت های فیزیولوژیک هم هستند که این شرایط را رقم می زنند. اختلال غده تیروئید یکی از شایع ترین علت های تغییر در اشتها و وزن در کودکان و بزرگسالان است که البته تشخیص آن نیاز به معاینات پزشکی دارد. این بار که پرخوری دختر یا پسر کوچکتان کفر شما را درآورد. به جای عصبانی شدن و فریاد زدن یا محروم کردن او بد نیست به الگوی غذا خوردن او توجه کنید. آیا کودک از روی عادت، تقلید یا بی حوصلگی سر یخچال می رود و کابینت ها را برای پیدا کردن یک خوراکی خوشمزه زیر و رو می کند یا با این روش می خواهد توجه شما را جلب کند. فعالیتش زیاد است و بیشتر گرسنه می شود تا اشتهای سیری ناپذیرش با مجموعه ای از علائم جسمانی دیگر از جمله اختلالات خواب همراه شده، پیدا کردن علت دقیق پرخوری اولین قدم برای درمان آن است.

خوراکی جایزه نیست :

یکی از دلایل پرخوری کودک جایزه های جویدنی و قورت دادنی است! این رفتار والدین، کودک را شرطی می کند و او هرگز یاد نمی گیرد که غذا فقط برای رفع نیاز بدن و گرسنگی است. اگر این رفتار قبل از ۵ سالگی انجام شود، به سرعت رنگ عادت به خود می گیرد. آن وقت مجبورید برای انداختن عادت پرخوری از سر کودک هفت خوان رستم را طی کنید. اوضاع زمانی خراب تر می شود که این جایزه ها را از بین خوراکی های ناسالم یا همان (هله هلوها) انتخاب می کنید. اگر فکر می کنید جایزه دادن آجیل به جای پفک، یا میوه به جای شکلات انتخاب بهتری است، باز هم در اشتباهید، چون حتی اگر جایزه از بین خوراکی های سالم انتخاب شود باز هم کودک را دچار عادت مضر پرخوری می کند. پس غذا و میان وعده را تنها به زمانی موکول کنید که او واقعا (گرسنه) بوده و وقت غذا خوردن رسیده باشد. تکلیف جایزه چه می شود؟ خوب کمی خلاقیت داشته باشید و دختر و پسر کوچکتان را با یک کاردستی، یک نقاشی، یا پیشنهاد یک بازی تازه تشویق کنید.

۳ اشتباهی که کودک را پرخورتر می کند:

گاهی والدین آنقدر از رفتارهای کودک مستأصل شده اند که روش های تربیتشان نه تنها باعث از بین رفتن عادت پرخوری نمی شود بلکه اوضاع را وخیم تر هم می کند. یکی از اشتباهات رایج پدرها و مادرها تسلیم شدن زودهنگام در برابر خواسته های غذایی کودک است. وقتی فرزند شما می خواهد بعد از خوردن یک ناهار مفصل و یک ظرف دسر، چند تا شکلات هم بخورد، به معنای آن نیست که او به غذای بیشتری (نیاز) دارد. پس جلوی او بایستید اما از بمباران احساسی و دادن احساس گناه جدا خودداری کنید. ناراحتی شما از پرخوری کودک در ذهن او تبدیل به احساس ناخواستنی بودن می شود و اینجاست که همه تلاش شما نتیجه معکوس می دهد و او بیشتر به غذا پناه می برد. چون خوردن فعالیت لذت بخشی است که آرامش می کند و باعث می شود ناتوانی خود در کنترل اشتهایش را فراموش کند. یکی دیگر از اشتباهاتی که معمولا مادرها یا مادربزرگ ها مرتکب می شوند خوراکی دادن به بچه ها برای جبران و تسکین ناراحتی های شان است. این مسئله باعث می شود کودک درباره مفهوم غذا خوردن نتیجه اشتباهی بگیرد و تلاشی برای کنترل اشتهای سیری ناپذیر خود نکند.مسخره یا شرمنده کردن کودک در میان جمع هم یکی دیگر از روش های نادرستی است که متأسفانه خیلی از والدین برای درمان پرخوری کودک به آن پناه می برند. این روش نه تنها کمکی به شما نمی کند بلکه باعث می شود فرزندتان به پنهان کاری روی بیاورد و در نتیجه افت اعتماد به نفس، خشم و افسردگی ناشی از این رفتار پدر و مادر، نظم روانی خود را از دست بدهد.

غذا هم جا و مکانی دارد:

یکی از علل شایع پرخوری در کودکان این است که گاهی والدین برای رسیدن به امور شخصی خود یا از سرباز کردن کودک، در هر موقعیت و مکانی فرزندشان را با غذا سرگرم می کنند، اگر می خواهید اشتهای دختر یا پسرتان را کنترل کنید و مانع از چاق شدن بیش از حد او شوید، غذا خوردن را تنها به آشپزخانه یا میز ناهارخوری منحصر کنید و مدت زمان خاصی را برای این کار در نظر بگیرید. خوراکی خوردن موقع تماشای تلویزیون را محدود کنید چون وقتی فکر کودک مشغول شود، متوجه نمی شود چقدر خورده است. در ضمن به فرزندتان بیاموزید که از بشقابی که برایش آماده کرده اید غذا بخورد و مستقیما سرش را داخل یخچال نکند. نصب یک علامت ورود ممنوع روی در یخچال می تواند در این راه به شما کمک کند.

به جای دهان، دست هایش را مشغول کند:

همان طور که پیش از این اشاره شد پرخوری کودک در بعضی موارد نشانه بی حوصلگی و بیکاری است. در واقع او برای اینکه خودش را سرگرم کند به یک پاکت چیبس پناه می برد، یک شیرینی از سر میز بر می دارد یا با یک قاشق به جان بستنی های داخل فریزر می افتد تا با جویدن این خوراکی ها چند دقیقه ای سرگرم شود. اگر شما بتواند راهی برای مشغول نگه داشتن منطقی و هدفمند دست و فکر دختر یا پسر کوچکتان پیدا کنید، خود به خود عادت پرخوری هم از سرش خواهد پرید.بعد از خوردن غذا، زمانی که مطمئنید کودکتان سیر شده، انجام یک فعالیت خاص یا یک بازی جدید را به او پیشنهاد کنید البته برای پیدا کردن بازی مورد علاقه او باید کمی زحمت بکشید و حوزه های دوست داشتنی اش را کشف کنید. این طوری کوچولوها متوجه می شوند که لذت های دیگری هم در زندگی هست که کمی بیشتر از یک متر با یخچال فاصله دارند!