سنگ کلیه در کودکان، علت و درمان

سنگ کلیه که نفرولیتیازیس یا اورولیتیازیس هم نامیده می شود، زمانی ایجاد می شود که تجمعی از مواد معدنی یا سایر مواد، یک سنگ کوچک را تشکیل دهند. اگر تشخیص و درمان سنگ کلیه در کودکان به درستی انجام نشود، می تواند موجب درد، انسداد جریان ادرار و در موارد نادر مشکلات کلیوی در طولانی مدت شود. خوشبختانه، در بیشتر موارد سنگ کلیه در کودکان بدون بروز عوارض طولانی مدت درمان می شود. سنگ کلیه در کودکان شیوع کمتری در مقایسه با بزرگسالان دارد، و اغلب در اثر یک مشکل زمینه ای که خطر ایجاد سنگ کلیه را افزایش می دهد، ایجاد می شود، در حالی که برخی کودکان بدون دلیل مشخص به سنگ کلیه دچار می شوند.

علت سنگ کلیه در کودکان
مجاری ادراری از کلیه ها و حالب ها، مثانه و میزراه تشکیل شده است. سنگ کلیه معمولا زمانی تشکیل می شود که موادی که به طور طبیعی در ادرار وجود دارند مانند کلسیم، اگزالات، سیستئین یا اوریک اسید سطح بالاتری دارند. با این حال، سنگ کلیه در برخی کودکان ممکن است در وضعیتی که سطح این مواد طبیعی است، ایجاد شود. تشخیص مواد سازنده سنگ کلیه در کودکان در تصمیم گیری برای درمان مناسب مهم است. مواد کریستال هایی را تشکیل می دهند که که در کلیه باقی مانده و به تدریج اندازه آن ها افزایش می یابد و سنگ کلیه تشکیل می شود.
-سنگ های کلیه که بسیار کوچک (کمتر از ۵ میلی متر) هستند، معمولا به خودی خود دفع می شوند در حالی که سنگ کلیه های بزرگ تر نیاز به درمان دارند. سنگ کلیه در کودکان در طول مجاری ادراری حرکت می کند و در صورت کوچک بودن وارد ادرار می شود. سنگ کلیه بزرگ در داخل مجاری ادراری به دام می افتد و موجب درد و در برخی مواقع انسداد جریان ادرار می گردد.

درمان سنگ کلیه در کودکان
درمان خانگی سنگ کلیه در کودکان:
اگر سنگ کلیه کوچک باشد، درد قابل کنترل باشد و کودک وضعیت سلامتی مناسبی داشته باشد، اغلب درمان خانگی سنگ کلیه در کودکان امکان پذیر است.
-سنگ کلیه کوچک تر 5 میلی متر خود دفع می گردد.
نکته مهم:
-شما می توانید برای رفع درد ناشی از سنگ کلیه در کودکان از داروهای مسکن غیر نسخه ای مانند ایبوپروفن استفاده کنید. کودک باید بیش ار حد معمول مایعات مصرف کند، تا به دفع سنگ کلیه کمک نماید. شما باید تا زمان دفع سنگ کلیه از صافی برای ادرار کردن کودک استفاده کنید. شما صافی های ادراری در سنگ توالت قرار می دهید. اگر کودک سنگ یا تکه هایی از سنگ کلیه را دفع کرد، آن را در یک ظرف تمیز نگه دارید. آزمایشگاه نوع سنگ را تعیین می کند و بدین ترتیب در درمان سنگ کلیه در کودکان کمک کننده خواهد بود. بعد از دفع سنگ کلیه کودک، یک تست سونوگرافی برای اطمینان از این که سنگ دفع شده است و سنگ کلیه های دیگر یا تکه های آن ها وجود ندارند، انجام می گیرد.
درمان بیمارستانی سنگ کلیه در کودکان:
در برخی موارد، کودک برای درمان سنگ کلیه باید در بیمارستان بستری شود. دو دلیل مهم برای بستری شدن شامل موارد زیر هستند:
-انسداد مجاری ادراری: سنگ کلیه مجاری ادراری را مسدود کرده و جلوی جریان یافتن ادرار را می گیرد. اگر این انسداد به سرعت درمان نشود، می تواند موجب آسیب دائمی به کلیه ها گردد.
-درد سنگ کلیه: درد ناشی از سنگ کلیه در کودکان قابل کنترل نیست، زیرا درد شدید است یا کودک استفراغ می کند.
در بیمارستان، کودک برای درمان درد ناشی از سنگ کلیه داروهای مسکن و مایعات درون رگی دریافت می کند. اگر سنگ کلیه در کودک کوچک باشد، همین درمان برای چند روز ادامه می یابد، تا زمانی که سنگ دفع شود. در طول این زمان، محل سنگ کلیه معمولا به کمک سونوگرافی بررسی می شود. ادرار کودک برای تشخیص سنگ یا تکه های سنگ کلیه دفعی صاف می گردد. در موارد نادر سنگ های بزرگ تر ۹ - ۱۰ میلی متر به خودی خود دفع می شوند و عموما به درمان نیاز دارند. سایر دلایل برای درمان سنگ کلیه در کودکان شامل درد شدید و انسداد مجاری ادراری هستند.

یک یا چند راه درمانی برای از بین بردن سنگ کلیه در کودکان به کار می روند.
-لیتوتریپسی امواج شوک دهنده: این روش یک راه انتخابی برای درمان سنگ کلیه در بسیاری از کودکان است. لیتوتریپسی به کمک تمرکز مستقیم امواج شوک دهنده با انرژی بالا بر روی سنگ کلیه انجام می شود. این انرژی موجب شکست سنگ ها به تکه های کوچکی می شود که قابل دفع هستند. این روش به ۲۰ دقیقه زمان نیاز دارد. موفقیت لیتوتریپسی به اندازه سنگ کلیه در کودکان بستگی دارد، شکست سنگ های بزرگ دشوارتر است و اغلب به بیش از یک جلسه لیتوتریپسی نیاز دارد. در بیشتر موارد، لیتوتریپسی امواج شوک دهنده اولین خط درمان سنگ کلیه در کودکان است.
-نفرولیتوتومی پوستی: سنگ های کلیه بزرگ یا سنگ هایی که با لیتوتریپسی شکسته نمی شوند، به یک روش جراحی کم تهاجم نیاز دارند. در این روش، ابرازهای کوچک از طریق پوست وارد کلیه ها می شوند و سنگ کلیه در کودکان را بر می دارند. برای پیشگیری از درد، کودک قبل از نفرولیتوتومی بیهوش می شوند.
-اورتروسکوپی: در صورتی که سنگ کلیه در کودکان در قسمت میانی و پایین حالب قرار داشته باشد، اورتروسکوپی برای درمان سنگ کلیه در کودکان به کار گرفته می شود. پزشک یک وسیله کوچک را از طریق میزراه و مثانه وارد حالب می کند. این وسیله دارای دوربین است که امکان مشاهده سنگ کلیه را فراهم می کند. سنگ کلیه در کودکان برداشته شده و یا به تکه های کوچکی که قابل دفع هستند، می شکند.