علل کاهش فرزندآوری، بیشتر بدانید

مشکلات اقتصادی، افزایش سطح سواد، گرایش به اشتغال خارج از منزل و... باعث افزایش سن ازدواج و در نتیجه کاهش میزان موالید است. باروری و زاد و ولد از جمله مهم‌ترین عوامل رشد جمعیت هر جامعه‌ای است.

زاد و ولد یکی از پدیده‌های طبیعی جمعیت است که با توجه به کاهش میزان مرگ‌ومیر امروزه به عنوان مهم‌ترین عامل افزایش جمعیت در سطح جهان به شمار می‌رود.

تحولات جمعیتی در کشورهای مختلف معمولا از سه عامل عمده مهاجرت، زاد و ولد (باروری) و مرگ و میر تأثیر پذیرفته و بر متغیرهای مختلف اجتماعی، اقتصادی و... اثرگذار است.

شهرنشینی، علاقه و تحصیل و کاهش موالید
در سال‌های اخیر عوامل گوناگونی مثل رشد شهرنشینی، افزایش میزان تحصیلات زنان و مردان، اشتغال خارج از منزل بانوان، مشکلات و تحولات اقتصادی، بهبود وضعیت و شرایط زندگی، افزایش سن ازدواج بر روند جمعیت جوامع اثرگذار بوده است و آن‌ها را با مشکلات جمعیتی و نیز کاهش میزان موالید روبه‌رو کرده است.

جمعیت ایران در دهه‌های مختلف و به ویژه در زمان انقلاب رشد قابل توجهی داشته و میزان آن 3.9 درصد در سال بود.

این روند رشد جمعیت در سال‌های اخیر تحت تأثیر برخی عوامل اجتماعی و اقتصادی که منجر به تغییرات جدی در سبک زندگی جوامع بوده است روبه کاهش رفته و به مرور زمان از میزان موالید و باروری در آن کاسته می‌شود.

بهبود شرایط زندگی، رشد شهرنشینی و افزایش میزان درآمد خانواده‌ها باعث افزایش هزینه‌های مصرفی خانواده‌ها در تأمین بسیاری از نیازهای اولیه و حتی ثانویه شده است.

امروزه گرایش زنان جامعه به تحصیلات تا حدی بوده که موجب شده آن ها سال‌های بسیاری از عمر خود را که مناسب ازدواج و باروری است صرف افزایش سواد خود کنند.

به تبع این گرایش بانوان، هرچقدر که مقاطع تحصیلی آن ها نیز بالاتر می‌رود توقعات آن ها نیز زیادتر شده و باعث تأخیر در روند ازدواج و تشکیل خانواده می‌شود.

عدم آموزش مهارت‌های زندگی‌های زندگی و کاهش ازدواج
از جمله موارد دیگری که می‌توان در کاهش تمایل جوانان به ازدواج و نیز به تبع آن فرزندآوری نام برد عدم آموزش مهارت‌های زندگی توسط والدین است.

چرا که اغلب جوانان به علت سبک‌های مختلف تربیتی توسط خانواده‌هایشان مسئولیت‌پذیر نیستند.

آن‌ها ازدواج و یا باروری را عاملی مهم در عدم پیشرفت و موجب عقب‌ماندگی خود می‌دانند در نتیجه همه این عواملی که موجب شده تا گرایش افراد به ازدواج و فرزندآوری کاهش یابد باعث به صدا درآمدن زنگ خطر کاهش جمعیت کشور شده است.

ارتقای سلامت هر جامعه ای در گرو رشد مناسب میزان موالیه و باروری در آن است تا حدی که به گفته برخی جمعیت‌شناسان زمانی که میزان باروری در کشوری به حد ۲.۱ درصد برسد در آینده یک تهدید و آسیب برای جمعیت آن محسوب می‌شود و سلامت آن را به خطر می‌اندازد.

محمد اسماعیل مطلق مدیر کل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدرس وزارت بهداشت گفت: میزان باروری در کشور ۱.۸ درصد بوده که از میزان باروری جایگزینی جهانی پایین است.

حال برای آن‌که جمعیت کشور به خطر نیوفتد و از کاهش آن جلوگیری به عمل آید باید با برنامه‌ریزی‌های دقیق و آموزش مهارت‌های زندگی، تسهیل ازدواج، ارتقای سطح زندگی جوانان، رفع موانع ازدواج واختصاص تسهیلات ویژه باروری مسئولان مربوطه اقدامات مناسبی را انجام دهند.

اشتغال و استقلال مالی زنان تحصیل‌ کرده
اغلب زنان و دخترانی که از سطح تحصیلی بالایی برخوردارند هدفی جز اشتغال در بیرون منزل و کسب موقعیت اجتماعی و استقلال مالی ندارند. در نتیجه آن‌ها یا از ازدواج سرباززده و یا اینکه بعد از ازدواج خود فرزندآوری را منعی بزرگ برای پیشرفت خود می‌دانند.

بالا رفتن هزینه‌های زندگی و گرانی مسکن و مهم‌تر از همه بیکاری ونابسامانی اقتصادی در جامعه موجب شده تا بسیاری از دختران و پسرانی که در سنین ازدواج قرار گرفته‌اند از این امر الهی سرباز زده و زندگی مجردی را انتخاب کنند.

در نتیجه به علت کمبود امکانات مادی جوانان و موانع مختلفی که بر سر راه ازدواج بالاتر رفته و از تعداد ازدواج‌ها کاسته شده است.

افزایش سن ازدواج موجب شده تا افراد در انتخاب همسر آینده خود سخت‌گیری نمایند و در انتخاب معیارهای ازدواج دچار وسواس شوند.