متخصص مغز و اعصاب کیست و چه تفاوتی با جراح مغز و اعصاب دارد؟

متخصص مغز و اعصاب و جراح مغز و اعصاب، هر دو پزشکانی هستند که در درمان مشکلات مغز، ستون فقرات و سیستم عصبی تخصص دارند، اما تمرکز آن‌ها روی حوزه‌های متمایزی است. با ما همراه باشید تا با تفاوت متخصص مغز و اعصاب با جراح مغز و اعصاب آشنا شوید.

در این مقاله می‌خوانید:

• متخصص مغز و اعصاب کیست؟
• جراح مغز و اعصاب کیست؟
• تفاوت متخصص مغز و اعصاب با جراح مغز و اعصاب
• چه زمانی باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد؟
• چه زمانی باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کرد؟

متخصص مغز و اعصاب کیست؟

متخصصانی که مشکلات مربوط به سیستم عصبی را تشخیص می‌دهند و درمان می‌کنند، متخصصان مغز و اعصاب نامیده می‌شوند. این مشکلات ممکن است از اختلالات حرکتی و اختلالات خواب گرفته تا انواع شدید سردرد، مننژیت، صرع و ام اس را شامل شوند.

بیشتر بخوانید: معیارهای بهترین جراح و دکتر هیپوفیز

جراح مغز و اعصاب کیست؟

جراحان مغز و اعصاب پزشکانی هستند که در تشخیص و جراحی اختلالات سیستم عصبی مرکزی و محیطی تخصص دارند. این شامل ناهنجاری‌های مادرزادی، تروما، تومورها، اختلالات عروقی، عفونت‌های مغز یا ستون فقرات، سکته مغزی یا بیماری‌های دژنراتیو ستون فقرات می‌شود. این پزشکان در سیستم عصبی انسان متخصص هستند و به توانبخشی افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی کمک می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اهمیت مراجعه به متخصص مغز و اعصاب برای نوار عصب و عضله و بوتاکس میگرن

تفاوت متخصص مغز و اعصاب با جراح مغز و اعصاب

تفاوت متخصص مغز و اعصاب با جراح مغز و اعصاب به زبان ساده این است که جراحان مغز و اعصاب با مشکلات جراحی مربوط به مغز و ستون فقرات سروکار دارند، اما متخصصان مغز و اعصاب بیشتر با مشکلات غیرجراحی و دژنراتیو مرتبط با مشکلات عصبی سروکله می‌زنند. هم‌چنین، با این‌که برخی از قلمروهای پزشکی آن‌ها مشترک است، اما رویکردهای اصلی آن‌ها با هم فرق می‌کند.
متخصصان مغز و اعصاب برای مدیریت بیماری‌هایی مانند سکته مغزی و تشنج از دارو و سایر روش‌های درمانی استفاده می‌کنند، اما جراحان مغز و اعصاب برای درمان تومورهای مغزی، جراحات و سایر مشکلات عمل جراحی انجام می‌دهند. با این حال، در برخی موارد مانند بیماری پارکینسون ممکن است همپوشانی‌هایی نیز وجود داشته باشد.

سایر تفاوت‌هایی که باید به آن‌ها اشاره کنیم، عبارتند از:

• متخصصان مغز و اعصاب جراحی انجام نمی‌دهند و روی یافتن تشخیص‌های عصبی پیچیده‌ای تمرکز دارند که راه حل آن‌ها دارو درمانی یا نظارت دقیق است. با این حال، اگر بیماری عصبی شما علت فیزیکی داشته باشد، متخصص مغز و اعصاب شما را به یک جراح مغز و اعصاب ارجاع می‌دهد.
• متخصصان و جراحان مغز و اعصاب هر دو می‌توانند آزمایش‌های پیچیده عصبی مانند EEG و MRI انجام دهند. با این حال، فقط جراحان مغز و اعصاب هستند که می‌توانند از یافته‌های خود برای انجام جراحی استفاده کنند و متخصصان مغز و اعصاب فقط حق تجویز دارو را دارند.  
• متخصصان و جراحان مغز و اعصاب هر دو باید یک دوره پزشکی بگذرانند و بعد از آن برای گرفتن مدرک تخصص یا جراحی خود در دوره‌های متفاوت تحصیل کنند.
• متخصصان مغز و اعصاب بیماری‌های عصبی مانند صرع، آلزایمر، اختلالات اعصاب محیطی و ALS را درمان می کنند، اما جراحان مغز و اعصاب با آسیب‌های مغزی، برداشتن تومور و سندرم تونل کارپال سروکار دارند.

بیشتر بخوانید: علائم بیماری پارکینسون چیست؟ علت و روش های تشخیص پارکینسون

چه زمانی باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد؟

اگر به دنبال درمان مشکلات ذهنی، نخاعی و سیستم حسی ذکر شده در زیر هستید، باید به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید:  

• دردهای مغزی: مسائلی مانند میگرن، از جمله سردرد، میگرن خوشه‌ای و میگرن فشاری توسط متخصصین مغز و اعصاب تجزیه و تحلیل و درمان می‌شوند.
• تشنج: زمانی که بیماران نیاز به تجزیه و تحلیل و درمان تشنج دارند، باید سراغ یک متخصص را بگیرند.
• سکته مغزی: زمانی که بیماران برای سکته مغزی نیاز به درمان دارند، باید از یک متخصص کمک بخواهند.
• زوال عقل: بیماران مبتلا به زوال عقل برای درمان آن دسته از مسائل ذهنی خود که باعث زوال شناختی و سایر مسائل روانی می‌شود، باید به دنبال متخصصین مغز و اعصاب باشند.
• بیماری پارکینسون: بیماران مبتلا به پارکینسون که علائمی از جمله لرزش و کندی رشد دارند، باید به یک متخصص مجرب مراجعه کنند.
• اسکلروزهای مختلف: اسکلروز نوعی بیماری سیستم ایمنی است که بر سیستم حسی کانونی تأثیر می‌گذارد و متخصصان مغز و اعصاب می‌توانند آن را درمان کنند.
• صرع: بیماران مبتلا به صرع نیاز به درمان دارند و باید دنبال کمک‌های عصبی باشند.
• وضعیت Guillain-Barré: این یک مشکل سیستم ایمنی است که برای درمان به کمک متخصصان مغز و اعصاب نیاز دارد.

بیشتر بخوانید: علائم تشنج کودکان/ اقدامات اولیه در تشنج کودکان، نشانه ها را دریابید

چه زمانی باید به جراح مغز و اعصاب مراجعه کرد؟

مراجعه به جراح مغز و اعصاب در موارد زیر توصیه می‌شود:

• تومورهای مغزی: بیماران برای برداشتن تومورهای مغزی به جراحان مغز و اعصاب نیاز دارند.
• آنوریسم: بیمارانی که در رگ‌های خونی خود دارای برآمدگی هستند و این برآمدگی‌ها می‌توانند منجر به سکته یا پارگی شوند، باید جراحی انجام دهند.
• سکته مغزی: درمان سکته مغزی با برداشتن لخته‌های خون یا انجام جراحی برای بهبود جریان خون در مغز ممکن است و باید در نظر گرفته شود.
• آسیب‌های نخاعی: درمان آسیب‌های نخاعی با تثبیت ستون فقرات و ترمیم اعصاب آسیب دیده نیز توسط جراحان انجام می‌شود.  
• اختلالات دژنراتیو ستون فقرات: اختلالات دژنراتیو ستون فقرات، مانند فتق دیسک و تنگی ستون فقرات را نیز می‌توان با جراحی درمان کرد.
• بیماری پارکینسون: برای کاشت محرک‌های عمقی مغز برای کمک به کنترل علائم بیماری پارکینسون، باید سراغ یک جراح مجرب بروید.
• صرع: برای برداشتن بافت مغزی که در برخی از افراد مبتلا به صرع باعث تشنج می‌شود به یک جراح خوب مراجعه کنید.
• هیدروسفالی: افراد مبتلا به هیدروسفالی می‌توانند با جراحی، مایع مغزی نخاعی اضافی را از مغز خود خارج کنند.
• اختلالات جمجمه و صورت: برای اصلاح اختلالات جمجمه صورت، مانند شکاف لب و کام نیز می‌توان از کمک جراحان بهره‌مند شد.

بیشتر بخوانید: نشانه های تیک عصبی کودکان: تیک عصبی در کودکان و درمان آن

کلام آخر

متخصص مغز و اعصاب و جراح مغز و اعصاب، هر دو در درمان اختلالات عصبی حیاتی هستند و هر کدام تخصص منحصر به فردی را برای مراقبت از بیمار به ارمغان می‌آورد. با این حال، متخصصان مغز و اعصاب بر درمان‌های غیرجراحی و مدیریت طولانی‌مدت تمرکز می‌کنند، اما جراحان مغز و اعصاب در مداخلات جراحی تخصص دارند. درک این تفاوت‌ها مهم است، زیرا به بیماران کمک می‌کند تا بدانند برای هر مشکلی باید به کدام یک از این دو مراجعه کنند.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصان مغز و اعصاب، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.