درمان سرفه نوزادان، سه تا شش ماه

اگر کوچولوی شما سرفه دارد، احتمالا از خودتان می‌پرسید که علت آن چیست. همیشه دلیلی برای نگرانی نیست. در این مقاله با درمان سرفه نوزادان زیر شش ماه (سه تا شش ماه) آشنا می‌شوید. 

به احتمال زیاد با شنیدن اولین سرفه نوزاد وحشت‌زده می‌شوید، اگر چه سرفه می‌تواند وحشتناک به نظر برسد، اما معمولا نشانه یک بیماری جدی نیست. در واقع، سرفه یک رفلکس سالم و مفید است که به پاکسازی راه‌های هوایی در گلو و سینه کمک می‌کند. با این حال، در برخی موارد، سرفه نوزاد ممکن است نشانه چیزی جدی‌تر باشد و نیاز به درمان پزشکی دارد. 

در این مقاله با انواع مختلف سرفه نوزادان، علت و درمان سرفه نوزادان زیر شش ماه (سه تا شش ماه) بیشتر آشنا می‌شوید. 

علت سرفه چیست؟

سرفه تقریبا همیشه به دلیل تحریک مجرای هوا است. هنگامی که پایانه‌های عصبی در گلو، نای یا ریه‌ها تحریک را حس می‌کنند، هوا به صورت انعکاسی و با قدرت از طریق گذرگاه‌ها خارج می‌شود. سرفه به پاک نگه داشتن مجاری تنفسی کمک می‌کند. شایع‌ترین عامل تحریک‌کننده مخاط است، مایعی که مجاری بینی را تمیز و مرطوب می‌کند. هنگامی که مقدار زیادی مخاط ترشح می‌شود (مثلاً در هنگام سرماخوردگی) مخاط در پشت گلو جمع می‌شود و مجاری تنفسی را تحریک می‌کند و باعث سرفه می‌شود. 

سرفه معمولا با بیماری‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، برونشیت، آنفولانزا و ذات‌الریه همراه است. با این حال، ممکن است ناشی از آلرژی، بلع یک جسم خارجی (مانند یک اسباب‌بازی کوچک یا یک مهره) یا تنفس در یک محرک موقت مانند بوی رنگ، یا دود تنباکو باشد.

انواع سرفه

در ادامه با انواع مختلف سرفه و برخی از علل احتمالی آن‌ها آشنا می‌شوید:  

درمان سرفه نوزادان زیر شش ماه (سه تا شش ماه)

درمان مورد نیاز سرفه نوزاد، به عامل ایجاد سرفه بستگی دارد. مثلا درمانی که پزشک برای سرفه‌های ناشی از آسم توصیه می‌کند با سرفه‌های ناشی از عفونت ویروسی متفاوت است. گفته می‌شود که بسیاری از سرفه‌ها توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند. بیشتر اوقات، ویروس دوره خود را طی می‌کند و سرفه در نهایت با از بین رفتن عفونت از بین می‌رود. به نوزاد یا کودک خردسال خود داروهای بدون نسخه سرفه یا سرماخوردگی ندهید. چون ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کنند.

درمان های خانگی برای سرفه نوزادان زیر شش ماه 

بیشتر سرفه‌ها خود به خود از بین می‌روند، اما در این بین، ممکن است بخواهید موارد زیر را امتحان کنید:

• برای مرطوب نگه داشتن مجاری تنفسی و هیدراته نگه داشتن نوزاد مایعات بیشتری به او بدهید. 
• یک مرطوب‌کننده هوا را روشن کنید. این کار به ویژه اگر هوای خانه شما بسیار خشک است، ضرورت دارد.
• برای کودکان بزرگتر که در شب سرفه می‌کنند، سعی کنید سر تخت را بالا ببرید.

برخی از والدین کودک خود را در بخار حمام می‌نشانند. اگر چه این کار در گذشته توصیه می‌شد، اما شواهدی مبنی بر کمک به بهبود تنفس نوزاد وجود ندارد. همیشه بهترین کار این است که در مورد هر نوع درمان خانگی برای سرفه با پزشک مشورت کنید.

سرفه های خاص و علائم آن ها

برای درمان سرفه فرزندتان، ابتدا پزشک باید علت اصلی سرفه نوزاد را تشخیص دهد. سرفه می‌تواند نشانه‌ای از چندین بیماری و شرایط مختلف باشد که هر کدام ممکن است علائم دیگری ایجاد کنند. علل سرفه عبارتند از:

• آلرژی
• آسم
• برونشیت 
• خفگی
• سرماخوردگی
• کروپ
• آنفولانزا
• ذات‌الریه
• عفونت سینوسی
• سیاه‌سرفه

علائم آلرژی

علائم آلرژی عبارتند از:

• سرفه خشک یا سرفه‌ای که به سختی قطع می‌شود
• قرمزی و خارش چشم
• چشم‌های پف کرده
• عطسه کردن
• آبریزش بینی
• خارش بینی، گوش‌ها، دهان، یا گلو
• تورم یا گرفتگی بینی
• خس‌خس سینه
• سفتی در قفسه سینه
• تنگی نفس

درمان سرفه نوزادان ناشی از آلرژی

آلرژی می‌تواند سرفه مزمن ایجاد کند، یعنی سرفه‌ای که برای مدت طولانی از بین نمی‌رود. هنگامی که سیستم تنفسی توسط یک آلرژن تحریک می‌شود، مخاط به پشت گلو می‌چکد که می‌تواند باعث سرفه خشک شود. برخی از سرفه‌های مرتبط با آلرژی نیز مخاطی شفاف ایجاد می‌کنند. انجام اقداماتی برای حذف آلرژن‌های احتمالی از خانه می‌تواند به جلوگیری از حملات آلرژی کمک کند. در حالی که بیشتر آلرژی‌ها بیشتر از این‌که خطرناک باشند، آزاردهنده هستند، از نظر علائم با آسم همپوشانی دارند. بهترین برنامه این است که کودک خود را برای تشخیص حرفه‌ای نزد متخصص اطفال ببرید.

آسم

علائم آسم عبارتند از:

• خس‌خس سینه یا سرفه، بیشتر در شب یا صبح زود
• خس‌خس سینه یا سرفه که ممکن است در پاسخ به آلرژن‌ها، محرک‌ها، یا حرکات شدید یا ورزش بدتر شود.
• تنگی نفس

درمان سرفه نوزادان ناشی از آسم

آسم یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن است که کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مهم‌ترین علامت آسم، خس‌خس سینه و صدای سوت در قفسه سینه در هنگام تنفس است. درمان‌های آسم در کودکان بزرگ‌تر ممکن است شامل داروهای کنترل‌کننده‌ای باشد که با استفاده از نبولایزر، فاصله‌دهنده یا استنشاقی مصرف می‌شوند. فقط پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا تغییر سبک زندگی یا دارو لازم است یا نه. اگر کودک آسم دارد، انجام اقداماتی برای کاهش آلرژن‌هایی که می‌توانند باعث ایجاد آسم در اطراف خانه شوند، ممکن است کمک کند. راهکارهایی مانند استفاده از پوشش‌های ضد گرد و غبار روی تشک و بالش کودک، موثر است.

برونشیت 

علائم برونشیت عبارتند از:

• سرفه خشک و مداوم
• تب خفیف
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• خس‌خس سینه
• مشکلات در بلع و مکیدن
• آبی شدن لب‌ها و نوک انگشتان 
• کشیده شدن پوست در اطراف دنده‌ها و استخوان سینه 

درمان سرفه نوزادان در برونشیت

برونشیت، عفونتی است که لوله‌های تنفسی کوچک داخل ریه‌ها را درگیر می‌کند و می‌تواند باعث سرفه خشک و مداوم شود. برونشیت، یک بیماری شایع در اوایل دوران کودکی است که بیشتر کودکان زیر 2 سال را مبتلا می‌کند. این بیماری معمولاً توسط ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) ایجاد و منجر به التهاب و تورم در برونشیول‌ها می‌شود. این التهاب می‌تواند جریان هوا را مختل کند. پزشک ممکن است برای درمان علائم جزئی برونشیت، قطره‌های بینی نمکی یا استامینوفن تجویز کند. اگر متوجه علائم کم‌آبی شَدید مانند خشکی دهان یا کم ادراری شدید، یا اگر نوزاد در تنفس مشکل دارد، فورا به پزشک مراجعه کنید. 

خفگی

علائم خفگی عبارتند از:

• سرفه ناگهانی
• مشکل در تنفس
• نفس‌نفس زدن یا خس‌خس سینه
• آبی شدن پوست
• وحشت‌زده به نظر رسیدن کودک
• ناتوانی در صحبت کردن، گریه کردن یا ایجاد صدا
• سست شدن یا بیهوش شدن نوزاد

درمان سرفه نوزادان ناشی از خفگی

اگر چیزی به اشتباه بلعیده شود مانند غذا یا مایعات ممکن است نوزاد ناگهان شروع به سرفه کند. با این روش ریه‌ها سعی می‌کنند جسم را از محلی که در گلو گیر کرده خارج و راه‌های هوایی را پاک کنند. اگر کودک یا نوزاد شما بیش از چند دقیقه سرفه می‌کند یا اگر در تنفس مشکل دارند، فورا به پزشک مراجعه کنید تا جسم خارجی را با خیال راحت خارج کند. برای خارج کردن جسم از گلوی نوزاد، انگشتان خود را پایین گلوی او قرار ندهید چون ممکن است هر چیزی را که در آنجا گیر کرده بیشتر به سمت پایین فشار دهد.

نوزادان و کودکان بزرگ‌تر را هنگام صرفه غذا بدون مراقبت رها نکنید. چیزهایی را که ممکن است خطر خفگی داشته باشد در دسترس آن‌ها قرار ندهید. 

سرماخوردگی

علائم سرماخوردگی عبارتند از:

• سرفه با صدای مرطوب یا سرفه خشک و تحریک‌کننده
• آبریزش بینی
• عطسه کردن
• تب
• کاهش اشتها
• گلودرد
• تحریک‌پذیری
• غدد متورم در گردن

درمان سرفه نوزادان ناشی از سرماخوردگی

از جمله شایع‌ترین بیماری‌های تولیدکننده سرفه، سرماخوردگی است که یک عفونت دستگاه تنفسی فوقانی به شمار می‌رود. سرماخوردگی توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شود و می‌تواند از طریق عطسه، سرفه یا سطح یا دست آلوده از فردی به فرد دیگر سرایت کند. علائم سرماخوردگی معمولا طی 7 تا 10 روز خود به خود از بین می‌روند، اما ممکن است باقی بمانند و بیماری مانند ذات‌الریه ایجاد شود. اگر علائم بدتر شد بهتر است فورا با پزشک مشورت کنید. در نوزادی که تازه به دنیا آمده، سرماخوردگی می‌تواند به سرعت به مشکلی جدی‌تر تبدیل شود، بنابراین با دیدن اولین نشانه‌های سرماخوردگی در نوزاد، به پزشک مراجعه کنید.

آنفولانزا

علائم آنفولانزا عبارتند از:

• تب ناگهانی 
• لرز 
• سردرد
• درد
• خستگی
• گلودرد
• سرفه خشک و شدید
• آبریزش یا گرفتگی بینی

درمان سرفه نوزادان ناشی از آنفولانزا

آنفولانزا، توسط یک ویروس ایجاد می‌شود و علائمی مشابه سرماخوردگی دارد که سرفه، یکی از این علائم است. علائم آنفولانزا معمولا در عرض یک یا دو هفته به شکل خود به خود از بین می‌رود و می‌توانید به نوزاد مایعات بدهید. بهترین راه برای محافظت از کودک در برابر آنفولانزا تزریق واکسن آنفولانزا است. کارشناسان توصیه می‌کنند همه افراد بالای 6 ماه این واکسن را قبل از شروع فصل آنفولانزا دریافت کنند.

ذات الریه

علائم ذات‌الریه عبارتند از:

• تب
• از دست دادن اشتها
• خستگی
• رنگ‌پریدگی 
• گریه بیش از حد معمول
• سرفه‌های مداوم
• تنفس سریع و سخت
• درد قفسه سینه
• خس‌خس سینه
• آبی شدن لب‌ها یا ناخن‌ها

درمان سرفه نوزادان ناشی از ذات‌الریه

ذات‌الریه معمولا زمانی رخ می‌دهد که عفونت ویروسی دستگاه تنفسی به قفسه سینه و ریه‌ها گسترش یابد، اما ذات‌الریه می‌تواند ناشی از عفونت باکتریایی نیز باشد و باعث سرفه مداوم می‌شود. اگر مشکوک شدید که نوزاد، ذات‌الریه دارد او را نزد پزشک ببرید. در صورت تشخیص ذات‌الریه، ممکن است برای نوزاد آنتی‌بیوتیک یا داروی دیگری تجویز شود. شما می‌توانید با انجام به موقع واکسیناسیون کودک از ابتلا به عفونت منجر به ذات‌الریه، جلوگیری کنید.

سیاه سرفه

علائم سیاه‌سرفه عبارتند از:

• سرفه‌های شدید، مداوم و غیرقابل توقف
• تنگی نفس
• علائم سرماخوردگی در یکی دو هفته اول
• آبی به نظر رسیدن ناحیه اطراف دهان 
• استفراغ در نتیجه سرفه‌های بی‌امان

درمان سرفه نوزادان ناشی از سیاه‌سرفه

سیاه‌سرفه توسط باکتری سیاه‌سرفه ایجاد می‌شود که به پوشش داخلی برونش‌ها و مجاری تنفسی در ریه‌ها حمله و آن‌ها را ملتهب و راه‌های هوایی را باریک می‌کند.

نوزادان زیر یک سال در معرض بیشترین خطر ابتلا به سیاه‌سرفه هستند که یک بیماری تهدیدکننده زندگی است و ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان داشته باشد. خبر خوب این است که سیاه‌سرفه در نوزادان با واکسیناسیون، قابل پیشگیری است. اگر نوزاد، سیاه‌سرفه دارد، عفونت را می‌توان با آنتی‌بیوتیک درمان کرد، اما تشخیص زودهنگام آن بسیار مهم است. 

در این بیماری، سرفه می‌تواند ماه‌ها ادامه داشته باشد و حتی پس از دوره‌ای که بدون علامت است، دوباره عود کند. درمان‌های خانگی برای سرفه نوزادان مانند استفاده از دستگاه بخور سرد، به آرام کردن ریه‌های تحریک‌شده کمک می‌کند. 

چه زمانی به پزشک اطفال مراجعه کنید

اگر کودک شما سرفه یا سرماخوردگی دارد و کمتر از سه ماه دارد، به به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت مشاهده شرایط زیر در نوزادان و کودکان در هر سنی، فورا او را نزد پزشک ببرید:

• اگر کودک در حال تقلا برای نفس کشیدن است.
• اگر سرفه‌ای دارد که به طور ناگهانی ظاهر می‌شود و همراه با تب است.
• اگر به دلیل سرفه در خوردن یا خوابیدن مشکل دارد.
• اگر سرفه‌ای دردناک و مداوم را تجربه می‌کند.
• اگر سرفه ای دارد که باعث استفراغ یا آبی شدن رنگ کودک می‌شود.
• پس از پریدن غذا یا نوشیدنی در گلوی کودک، یا بلعیدن جسم خارجی که باعث ایجاد سرفه شود. گاهی اوقات این نوع سرفه ممکن است ساعت‌ها یا روزها پس از استنشاق جسم خارجی شروع شود.

چگونه از سرفه نوزادان جلوگیری کنیم؟

بیشتر سرفه‌ها ویروسی هستند، بنابراین بهترین کاری که می‌توانید برای جلوگیری از سرفه کردن کودکتان انجام دهید این است که از تماس او با ویروس جلوگیری کنید. در ادامه با روش‌هایی برای جلوگیری از عفونت ویروسی آشنا می‌شوید:

• دست‌های خودتان و نوزاد را به طور مرتب بشویید و مطمئن شوید که همه اعضای خانواده و مراقبان نوزاد نیز این کار را انجام می‌دهند.
• هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را بپوشانید. و وقتی کوچولوی شما به اندازه کافی بزرگ شد، به او بیاموزید که همین کار را انجام دهد.
• دستمال‌های مصرف شده را فورا در سطل زباله بیندازید.
• ظروف را در ماشین ظرفشویی یا در آب گرم و صابون بشویید.
• از مسواک، ظروف، فنجان، یا پارچه دستشویی مشترک استفاده نکنید.
• دستگیره‌های در، میز و اسباب‌بازی‌ها را ضدعفونی کنید.
• اگر سرفه نوزاد ناشی از چیزی غیر از عفونت ویروسی است، از پزشک در مورد نحوه مدیریت سرفه مرتبط با آن راهنمایی بخواهید.

سئوالات متداول درباره درمان سرفه نوزادان 

در ادامه با سئوالات متداول درباره درمان سرفه نوزادان آشنا می‌شوید:

چه زمانی باید کودک را برای سرفه نزد پزشک ببرید؟

در نوزادان زیر 3 ماه در صورت مشاهده سرفه، او را نزد پزشک ببرید. همچنین در شرایط زیر نیز مراجعه به پزشک ضروری است: 

• تب
• مشکلات تنفسی
• آبی شدن لب‌ها
• مشکل در خوردن، یا خوابیدن
• سرفه مداوم 
• سرفه ای که به دنبال یک حادثه خفگی رخ می‌دهد

برای کاهش سرفه نوزادم چه کنم؟

برای کاهش علائم سرفه می‌توانید کارهای زیر انجام دهید:

• کوچولوی خود را هیدراته نگه دارید.
• برای مرطوب نگه داشتن هوای خانه از یک مرطوب‌کننده هوا استفاده کنید.

آیا سرفه کردن نوزادان طبیعی است؟

سرفه یک رفلکس است که زمانی رخ می‌دهد که چیزی مجاری تنفسی را تحریک کند و مخاط، یک محرک رایج نوزاد است. نوزادان به دلیل شرایطی مانند شرایط زیر دچار سرفه می‌شوند:

• سرماخوردگی
• برونشیت
• پریدن غذا یا نوشیدنی به گلوی نوزاد

خلاصه

سرفه یکی از علائمی است که ممکن است نوزاد شما هر از گاهی به آن مبتلا شود. سرفه نوزادان اگر چه معمولا جای نگرانی نیست، اما در نوزادان زیر 6 ماه بهتر است نوزاد را سریع نزد پزشک ببرید. درمان سرفه نوزادان زیر شش ماه به علت ایجادکننده سرفه بستگی دارد.