حضور همسر در اتاق زایمان، مساله مهم
با حضور پدر هنگام زایمان، طول مدت زایمان کوتاه‌تر می شود.
مادرشدن را از اولین روز اطلاع از بارداری‌شان احساس می‌کنند، فرآیند پدر شدن تا بعد از زایمان به تعویق می‌افتد. به همین دلیل در سال‌های اخیر روی نقش تکمیلی زن و مرد به عنوان پدر و مادر از همان روزهای اول بارداری تاکید بیشتری شده است. در ادامه این مطلب خانم دکتر ندا علی‌بیگی دکترای روان‌شناسی بالینی عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌بهزیستی و توانبخشی توضیحات بیشری خواهند داد. بارداری می‌تواند زمان مناسبی برای شروع یک ارتباط سه‌نفره پیش از به دنیا آمدن نوزاد باشد. بنابراین امروزه از هر تلاشی برای مشارکت مردان در مسائل مربوط به بارداری استقبال می‌شود. این روزها خبر حضور همسر هنگام زایمان در چند بیمارستان خصوصی دهان به دهان می‌چرخد ولی تا اجرایی شدن این برنامه در بیمارستان‌های دولتی هنوز فاصله زیادی وجود دارد.
حضور پدر در اتاق زایمان چه مزایایی دارد؟
مطالعه‌های انجام گرفته قبلی در سایر کشورها ثابت کرده است که با حضور پدر هنگام زایمان، طول مدت زایمان کوتاه‌تر می‌شود، مشکلات زایمان کمتری به وجود می‌آید و لزوم استفاده از بی‌حسی و داروهای آرامبخش کمتر خواهد شد. علاوه بر جنبه‌های جسمی که حضور پدر در آنها موثر است، آثار روانی این حضور هم شایان توجه است. مطالعات نشان می‌دهند پدرانی که در لحظه تولد فرزندشان حضور داشتهاند، بسیار سریع‌تر رابطه پدرو‌فرزندی برقرار می‌کنند. ضمن اینکه این احساس را در همسر خود ایجاد می‌کنند که آنها نیز در این فرآیند سخت، همان احساسی را دارند که همسرشان دارد و این حس در ایجاد همدلی با خانم باردار بسیار کمک‌کننده است. به‌علاوه، فرآیند زایمان برای اغلب زنان با ترس زیادی همراه است و حضور همسر در کاهش ترس‌های مادر موثر خواهد بود.
بسیاری معتقدند حضور مردان در زمان زایمان باعث افزایش مسوولیت‌پذیری در مسائل مربوط به فرزند می‌شود و در تغییر نگرش مردان نسبت به مسائل مربوط به خانواده نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. در نهایت همدردی با خانمی که در حال زایمان است و افزایش حمایت‌های روانی از زن، طی فرآیند زایمان کار ساده‌ای نیست. حضور فردی که آشنایی بیشتری با خانم باردار دارد، بسیار موثرتر از حضور پرستار یا مامایی است که این آشنایی قبلی را ندارد.
حضور پدر در اتاق زایمان چه مخاطراتی دارد؟
واقعیت این است که افراد از لحاظ ویژگی‌های شخصیتی تفاوت‌های زیادی با هم دارند. در کل، این حضور خوب است اما نه برای تمامی پدران. در واقع، مثبت و موثر بودن این حضور هم به شخصیت پدر و هم مادر وابسته است. برخی پدران بسیار درگیر ماجرا می‌شوند و برخی دیگر تنها به تماشاچی‌بودن بسنده می‌کنند. زایمان زمان اوج‌گیری حساسیت‌هاست و رفتار یا حرفی نابجا می‌تواند در ذهن هر دو طرف خاطره‌ای ناخوشایند را برای همیشه حک کند. بهتر است قبل از زایمان در مورد مثبت بودن حضور یا عدم حضور و توقعی که از همسر وجود دارد، صحبت شود. نکته دیگر مربوط به رفتار کارکنان بیمارستان است. مادران از همان هفته‌های نخست بارداری تغییرات را حس می‌کنند و «مادر» می‌شوند اما پدرها معمولا بعد از تولد فرزندشان تا مدت‌ها باید صبر کنند تا فرزند را بپذیرند. حضور همسر در اتاق زایمان زمانی که کارکنان رفتار مناسبی ندارند، حس بی‌فایده بودن و بی‌نقش بودن در تولد فرزند را القا می‌کند اما حضور پدر می‌تواند باعث بیدار شدن سریع‌تر حس پدرانه در او شود.
با این حال، نباید پدر را مجبور به انجام هیچ کاری کرد. پدر مجبور نیست بندناف فرزندش را ببرد یا شاهد به دنیا آمدن او باشد، بلکه می‌تواند هر لحظه‌ای که مایل است از اتاق خارج شود و بازگردد. معمولا تعداد کمی از زنان دوست دارند در طول زایمان تنها بمانند و از آن طرف هم مردان بسیاری تمایل دارند در لحظه تولد فرزندشان کنار همسرشان باشند و به او کمک کنند. با این حال، باید بپذیریم این تنها یک انتخاب است و وظیفه نیست. درصدی از مردان تنها برای اینکه مردانی بی‌مسوولیت یا ترسو شناخته نشوند و از سوی همسر مورد انتقاد قرار نگیرند، برخلاف خواسته خود قبول می‌کنند در روند زایمان شرکت کنند. در کل، آمار نشان می‌دهد در کشورهایی که این حضور ممکن و شرایط آن فراهم است ۸۰ درصد مردان در اتاق زایمان کنار همسر خود حضور دارند اما درصدی از این مردان رضایت قلبی برای این کار ندارند.
دلیل آن هم احساس ناتوانی در تسکین درد همسر است. با این حال، حضور آنها به همسرشان حین دردکشیدن قوت قلب می‌دهد. برخی مردان از اعمال پزشکی مانند بریدن مجرای زایمان یا بخیه زدن و حتی دیدن خون می‌ترسند و به این دلیل از ورود به اتاق زایمان خودداری می‌کنند. مردانی که ذاتا مضطرب هستند هم معمولا وارد اتاق زایمان نمی‌شوند. برعکس این موضوع هم صادق است با اینکه اغلب خانم‌ها ترجیح می‌دهند هنگام زایمان همسرشان حضور داشته باشد، ممکن است ترجیح خانمی، حضور نداشتن همسرش باشد. شرم از اتفاقاتی که خواهد افتاد و عدم تمایل برای نشان دادن ضعف و درد زایمان، تمایل به آزاد بودن و تحمل نکردن نگاه‌های همسر هنگام زایمان و... از جمله این دلایل است.
تصمیم‌گیری در مورد حضور پدر یا عدم حضور او هنگام زایمان به بسیاری از عوامل مانند شخصیت و روحیه پدر، شخصیت و روحیه مادر، کیفیت ارتباط پدر و مادر، میزان پذیرش کادر پزشکی، وجود امکانات لازم در بیمارستان و سایر موارد اجرایی بستگی دارد ولی آنچه مهم است این است که هرچه ارتباط مادر و پدر و نوزاد سریع‌تر شکل بگیرد، در ایجاد رابطه مناسب‌تر سال‌های بعدی زندگی فرزند و سلامت روانی وی موثرتر است. توصیه من این است که حتی اگر پدر در اتاق زایمان حضور ندارد، پس از زایمان یک فضای خصوصی برای خلوت کردن با نوزاد تازه متولد شده در حضور پدر و مادر ایجاد شود و این فضای خصوصی برای پدر با نوزاد به تنهایی و مادر با نوزاد به تنهایی نیز بلافاصله بعد از زایمان فراهم شود.
چه موانعی بر سر راه حضور پدران در اتاق زایمان وجود دارد؟
با همه مواردی که درخصوص موثر بودن حضور پدر هنگام زایمان مطرح است، سوال اینجاست که چرا هنوز این برنامه به صورت عملی اجرا نمی‌شود؟ یکی از عمده‌ترین مشکلات مربوط به اجرایی‌شدن حضور پدران، آمادگی ذهنی پدر برای مشارکت در فرآیند زایمان است. ممکن است پدر با مشاهده فرآیند زایمان نه‌تنها مشکلی را حل نکند بلکه حضور خودش باعث بروز مشکلی جدید شود.
نگرانی مردان درخصوص آسیب‌ندیدن فرزند یا همسرشان هنگام زایمان ممکن است با کار تیم پزشکی تداخل پیدا کند و نه‌تنها دردی را دوا نکند، بلکه درد جدیدی اضافه شود. علاوه بر این، پدران اطلاعات قبلی مناسبی درباره زایمان ندارند. به همین دلیل ممکن است اصرارهای بیجا یا تصمیم‌گیری‌های اشتباهی داشته باشند. ممکن است نگرانی‌های همسر بر نگرانی‌های خانمی که خود در شرایط سختی به سر می‌برد، اضافه شود و زایمان را به خاطره‌ای ناخوشایند تبدیل کند.
مساله مهم دیگر معذب بودن مردان است. بسیاری از آقایان که هیچ تجربه قبلی از حضور در چنین فضاهایی ندارند، ممکن است هم خودشان معذب شوند و هم باعث معذب‌شدن تیم پزشکی شوند. ضمن اینکه مسائل فرهنگی ما باعث معذب بودن تیم پزشکی در گفتن برخی مسائل به آقایان هم می‌شود. در برخی از موارد هم دیده شده پدرانی که فوبیا یا ترس شدید از خون و جراحت داشتهاند، با دیدن زایمان همسرشان، دچار افت شدید فشارخون و ضربان قلب شده و غش کرده‌اند و به جای کمک به فرآیند زایمان خانم، کارکنان اتاق زایمان مجبور به رفع و رجوع مشکل همسر شده‌اند! اما در کل، با در نظر گرفتن کلیه شرایط و شناختی که پدر و مادر از خودشان و همدیگر دارند، حضور پدر در اتاق زایمان کنار مادر، می‌تواند لحظه به‌دنیا آمدن فرزند را به یک خاطره دوست‌داشتنی و به‌یاد ماندنی تبدیل کند.
حضور پدر در اتاق زایمان چه مزایایی دارد؟
مطالعه‌های انجام گرفته قبلی در سایر کشورها ثابت کرده است که با حضور پدر هنگام زایمان، طول مدت زایمان کوتاه‌تر می‌شود، مشکلات زایمان کمتری به وجود می‌آید و لزوم استفاده از بی‌حسی و داروهای آرامبخش کمتر خواهد شد. علاوه بر جنبه‌های جسمی که حضور پدر در آنها موثر است، آثار روانی این حضور هم شایان توجه است. مطالعات نشان می‌دهند پدرانی که در لحظه تولد فرزندشان حضور داشتهاند، بسیار سریع‌تر رابطه پدرو‌فرزندی برقرار می‌کنند. ضمن اینکه این احساس را در همسر خود ایجاد می‌کنند که آنها نیز در این فرآیند سخت، همان احساسی را دارند که همسرشان دارد و این حس در ایجاد همدلی با خانم باردار بسیار کمک‌کننده است. به‌علاوه، فرآیند زایمان برای اغلب زنان با ترس زیادی همراه است و حضور همسر در کاهش ترس‌های مادر موثر خواهد بود.
بسیاری معتقدند حضور مردان در زمان زایمان باعث افزایش مسوولیت‌پذیری در مسائل مربوط به فرزند می‌شود و در تغییر نگرش مردان نسبت به مسائل مربوط به خانواده نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. در نهایت همدردی با خانمی که در حال زایمان است و افزایش حمایت‌های روانی از زن، طی فرآیند زایمان کار ساده‌ای نیست. حضور فردی که آشنایی بیشتری با خانم باردار دارد، بسیار موثرتر از حضور پرستار یا مامایی است که این آشنایی قبلی را ندارد.
حضور پدر در اتاق زایمان چه مخاطراتی دارد؟
واقعیت این است که افراد از لحاظ ویژگی‌های شخصیتی تفاوت‌های زیادی با هم دارند. در کل، این حضور خوب است اما نه برای تمامی پدران. در واقع، مثبت و موثر بودن این حضور هم به شخصیت پدر و هم مادر وابسته است. برخی پدران بسیار درگیر ماجرا می‌شوند و برخی دیگر تنها به تماشاچی‌بودن بسنده می‌کنند. زایمان زمان اوج‌گیری حساسیت‌هاست و رفتار یا حرفی نابجا می‌تواند در ذهن هر دو طرف خاطره‌ای ناخوشایند را برای همیشه حک کند. بهتر است قبل از زایمان در مورد مثبت بودن حضور یا عدم حضور و توقعی که از همسر وجود دارد، صحبت شود. نکته دیگر مربوط به رفتار کارکنان بیمارستان است. مادران از همان هفته‌های نخست بارداری تغییرات را حس می‌کنند و «مادر» می‌شوند اما پدرها معمولا بعد از تولد فرزندشان تا مدت‌ها باید صبر کنند تا فرزند را بپذیرند. حضور همسر در اتاق زایمان زمانی که کارکنان رفتار مناسبی ندارند، حس بی‌فایده بودن و بی‌نقش بودن در تولد فرزند را القا می‌کند اما حضور پدر می‌تواند باعث بیدار شدن سریع‌تر حس پدرانه در او شود.
با این حال، نباید پدر را مجبور به انجام هیچ کاری کرد. پدر مجبور نیست بندناف فرزندش را ببرد یا شاهد به دنیا آمدن او باشد، بلکه می‌تواند هر لحظه‌ای که مایل است از اتاق خارج شود و بازگردد. معمولا تعداد کمی از زنان دوست دارند در طول زایمان تنها بمانند و از آن طرف هم مردان بسیاری تمایل دارند در لحظه تولد فرزندشان کنار همسرشان باشند و به او کمک کنند. با این حال، باید بپذیریم این تنها یک انتخاب است و وظیفه نیست. درصدی از مردان تنها برای اینکه مردانی بی‌مسوولیت یا ترسو شناخته نشوند و از سوی همسر مورد انتقاد قرار نگیرند، برخلاف خواسته خود قبول می‌کنند در روند زایمان شرکت کنند. در کل، آمار نشان می‌دهد در کشورهایی که این حضور ممکن و شرایط آن فراهم است ۸۰ درصد مردان در اتاق زایمان کنار همسر خود حضور دارند اما درصدی از این مردان رضایت قلبی برای این کار ندارند.
دلیل آن هم احساس ناتوانی در تسکین درد همسر است. با این حال، حضور آنها به همسرشان حین دردکشیدن قوت قلب می‌دهد. برخی مردان از اعمال پزشکی مانند بریدن مجرای زایمان یا بخیه زدن و حتی دیدن خون می‌ترسند و به این دلیل از ورود به اتاق زایمان خودداری می‌کنند. مردانی که ذاتا مضطرب هستند هم معمولا وارد اتاق زایمان نمی‌شوند. برعکس این موضوع هم صادق است با اینکه اغلب خانم‌ها ترجیح می‌دهند هنگام زایمان همسرشان حضور داشته باشد، ممکن است ترجیح خانمی، حضور نداشتن همسرش باشد. شرم از اتفاقاتی که خواهد افتاد و عدم تمایل برای نشان دادن ضعف و درد زایمان، تمایل به آزاد بودن و تحمل نکردن نگاه‌های همسر هنگام زایمان و... از جمله این دلایل است.
تصمیم‌گیری در مورد حضور پدر یا عدم حضور او هنگام زایمان به بسیاری از عوامل مانند شخصیت و روحیه پدر، شخصیت و روحیه مادر، کیفیت ارتباط پدر و مادر، میزان پذیرش کادر پزشکی، وجود امکانات لازم در بیمارستان و سایر موارد اجرایی بستگی دارد ولی آنچه مهم است این است که هرچه ارتباط مادر و پدر و نوزاد سریع‌تر شکل بگیرد، در ایجاد رابطه مناسب‌تر سال‌های بعدی زندگی فرزند و سلامت روانی وی موثرتر است. توصیه من این است که حتی اگر پدر در اتاق زایمان حضور ندارد، پس از زایمان یک فضای خصوصی برای خلوت کردن با نوزاد تازه متولد شده در حضور پدر و مادر ایجاد شود و این فضای خصوصی برای پدر با نوزاد به تنهایی و مادر با نوزاد به تنهایی نیز بلافاصله بعد از زایمان فراهم شود.
چه موانعی بر سر راه حضور پدران در اتاق زایمان وجود دارد؟
با همه مواردی که درخصوص موثر بودن حضور پدر هنگام زایمان مطرح است، سوال اینجاست که چرا هنوز این برنامه به صورت عملی اجرا نمی‌شود؟ یکی از عمده‌ترین مشکلات مربوط به اجرایی‌شدن حضور پدران، آمادگی ذهنی پدر برای مشارکت در فرآیند زایمان است. ممکن است پدر با مشاهده فرآیند زایمان نه‌تنها مشکلی را حل نکند بلکه حضور خودش باعث بروز مشکلی جدید شود.
نگرانی مردان درخصوص آسیب‌ندیدن فرزند یا همسرشان هنگام زایمان ممکن است با کار تیم پزشکی تداخل پیدا کند و نه‌تنها دردی را دوا نکند، بلکه درد جدیدی اضافه شود. علاوه بر این، پدران اطلاعات قبلی مناسبی درباره زایمان ندارند. به همین دلیل ممکن است اصرارهای بیجا یا تصمیم‌گیری‌های اشتباهی داشته باشند. ممکن است نگرانی‌های همسر بر نگرانی‌های خانمی که خود در شرایط سختی به سر می‌برد، اضافه شود و زایمان را به خاطره‌ای ناخوشایند تبدیل کند.
مساله مهم دیگر معذب بودن مردان است. بسیاری از آقایان که هیچ تجربه قبلی از حضور در چنین فضاهایی ندارند، ممکن است هم خودشان معذب شوند و هم باعث معذب‌شدن تیم پزشکی شوند. ضمن اینکه مسائل فرهنگی ما باعث معذب بودن تیم پزشکی در گفتن برخی مسائل به آقایان هم می‌شود. در برخی از موارد هم دیده شده پدرانی که فوبیا یا ترس شدید از خون و جراحت داشتهاند، با دیدن زایمان همسرشان، دچار افت شدید فشارخون و ضربان قلب شده و غش کرده‌اند و به جای کمک به فرآیند زایمان خانم، کارکنان اتاق زایمان مجبور به رفع و رجوع مشکل همسر شده‌اند! اما در کل، با در نظر گرفتن کلیه شرایط و شناختی که پدر و مادر از خودشان و همدیگر دارند، حضور پدر در اتاق زایمان کنار مادر، می‌تواند لحظه به‌دنیا آمدن فرزند را به یک خاطره دوست‌داشتنی و به‌یاد ماندنی تبدیل کند.
منبع:
آتیسام
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼