مهمترین علت ناباروری مردان، علائمش چیست؟

بیماری واریکوسل (varicocele) باعث بزرگ شدن رگ ها درون کیسه بیضه می شود. واریکوسل مشابه بیماری ورید واریسی (varicose vein) که در پا رخ می دهد است. واریکوسل یکی از معمول ترین دلایل کاهش اسپرم و کاهش کیفیت اسپرم که می تواند باعث نازایی و ناباروری مردان شود، بااینحال همه انواع آن برروی تولید اسپرم تاثیری ندارند. درضمن واریکوسل می تواند باعث کوچک شدن بیضه ها نیز شود. اکثر انواع واریکوسل در گذر زمان رشد می کنند، خوشبختانه بیشتری انواع واریکوسل را می توان مشخص نموده و خیلی از آنها نیاز به درمان خاصی ندارند، البته زمانیکه واریکوسل باعث ناراحتی شما شود، معمولا نیاز به جراحی برای درمان و بهبود آن وجود دارد.

علایم واریکوسل
بیماری واریکوسل اغلب نشانه و علامتی ندارد اما اگر علامتی ظاهر شود، این علایم می توانند شامل:

• رگ های بزرگ شده و پیچ خورده در کیسه بیضه
• ورم ها و برآمدگی های درون کیسه بیضه که البته دردناک نیستند
• درد در ناحیه کیسه بیضه کا ممکن است با نشستن، پاشدن و سایر کشش های فیزیکی افزایش یافته، در روز شدید تر شود و زمانیکه به پشت دراز می کشید بهتر شود.

دلایل واریکوسل
واریکوسل زمانی رخ می دهد که دریچه های درون رگهای در امتداد طناب اسپرمی، جلوی جریان خون را گرفته و کارایی آن را مختل می کنند. این مشکل باعث برگشتن خون به بالا و در نتیجه ورم و پهن شدن رگ ها می شود.

واریکوسل عموما به آرامی پیشرفت کرده، اغلب در سنین بلوغ شکل می گیرد، در مردان ۱۵ تا ۲۵ معمول تر است و عموما در سمت چپ کیسه بیضه دیده می شود. هرچند که عواملی که می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، پیدا نشده اما نتایج بعضی از تحقیقات نشان می دهند که چاقی ممکن است خطر ابتلای شما به بیماری واریکوسل را افزایش دهد.
ظهور ناگهانی واریکوسل در مردان مسن ممکن است ناشی از تومور کلیه باشد و نیاز به بررسی دقیق دارد.

عوارض واریکوسل
واریکوسل می تواند باعث کوچک شدن بیضه تحت تاثیر شده، همچنین می تواند باعث نازایی و ناباروری در مردان شود. علت اینکه این بیماری باعث ناباروری مردان شده معلوم نیست، اما می توان آنرا بدلیل افزایش دمای ناحیه و در نتیجه تاثیر بر شکل گیری و تحرک اسپرم شود.

تشخیص ابتلا به بیماری واریکوسل
پزشک شما ناحیه کشاله ران از جمله کیسه بیضه و بیضه ها را برای تشخییص ابتلای شما به این بیماری بررسی می نماید. از آنجاییکه ممکن است واریکوسل با بررسی نواحی خود را نشان ندهد، برای تشخیص آن از سونوگرافی اسکروتوم استفاده کند.

انواع بیماری واریکوسل
• گرید ۱: وریدها هنگام زور زدن قابل لمس می‌باشند
• گرید ۲: وریدها در حالت ایستاده قابل لمس می‌باشند
• گرید ۳: وریدها در حالت ایستاده قابل مشاهده‌اند
• واریکوسل ساب کلینیکال: که با معاینه قابل لمس نیستند ولی با سونوگرافی تشخیص داده می‌شود.

درمان کردن و یا درمان نکردن واریکوسل
واریکوسل یک بیماری خوش خیم است اما درمان دارویی ندارد و تنها روش درمان آن جراحی است. تصمیم گیری برای عمل بستگی به فاکتورهای گوناگونی مانند: شدت واریکوسل و سن بیمار و وضعیت باروری (تاهل و داشتن یا نداشتن فرزند) دارد. در مواردی که بیمار واریکوسل گرید دو یا سه داشته باشد و با ناباروری مراجعه نموده باشد نیاز به عمل جراحی واریکوسلکتومی دارد. اگر واریکوسل با اختلال در آزمایش منی همراه باشد، باز هم نیاز به عمل دارد.

در برخی رفرنس‌ها اگر مرد جوانی با واریکوسل قابل مشاهده یا قابل لمس (درجه سه یا دو) مراجعه نماید و فعلا قصد بچه دارشدن هم نداشته باشد برای پیشگیری از اثرات نامطلوب آن بر باروری توصیه به عمل می‌شود. درمورد جراحی واریکوسل های بسیار خفیف یا ساب کلینیکال اختلاف نظر وجود دارد.

درمان واریکوسل
همان طور که گفته شد واریکوسل درمان دارویی ندارد و تنها روش درمان آن جراحی است. روشهای درمان آن یا با روشهای با برش جراحی است یا با روش آمبولیزاسیون (فرستادن لخته) از طریق پوست. جراحی واریکوسل یا به اصطلاح پزشکی واریکوسلکتومی بستن وریدهای بیضه مبتلا است که پس از انسداد این وریدها بتدریج بدلیل عدم حرکت خون، وریدهای مسدود شده کوچک شده و از بین می رود و واریکوسل برطرف می گردد. این اقدام از طریق برش کوچکی بر روی پوست شکم به طول 4-2 سانتیمتر قابل انجام است.

روشهای جراحی:
• روش استاندارد طلایی جراحی واریکوسل روش اینگوینال میکروسکوپیک می‌باشد که با برش کوچک پایین شکم نزدیک خارج ریشه آلت و بالای بیضه و با کمک میکروسکوپ انجام می‌شود. مزیت این روش حفظ شریان (سرخرگ) و عروق لنفاوی و عصب می‌باشد و میزان عود نیز کمتر است.
• روش جراحی اینگوینال که تقریبا مانند روش اول است اما بدون میکروسکوپ انجام می‌شود و بنابراین عوارض آن بیشتر است.
• روش جراحی رتروپریتوان که با برشی بالاتر از روش قبلی انجام می‌شود.
• روش جراحی با لاپاروسکوپ که با ایجاد حدود سه سوراخ در شکم و فرستادن گاز به داخل شکم برای ایجاد فضای کافی برای کار انجام می‌شود. اما در این روش احتمال اسیب عروق بزرگ یا روده‌ها یا مثانه و… هر چند ناشایع وجود دارد.
• روش آمبولیزاسیون از راه پوست که از راه وریدهای کنار ران به صورت موضعی لخته خون خود بیمار یا کویل یا مواد سنتتیک و مصنوعی دیگر به داخل وریدها فرستاده می‌شوند. این روش نیاز به متخصص رادیولوژی ماهر در این زمینه و تجهیزات پیشرفته دارد.(راستینه)