نیشگون گرفتن کودک، علت تا راهکار

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من یک پسر ۱۳ ماهه دارم که با غیظ فراوان گاز و نیشگون می گیرد و غذا را فقط پخش می کند. من چه کنم؟

پاسخ دکتر پرویز رزاقی، روانشناس خانواده و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:
این رفتار فرزند شما یک رفتار لجبازی همراه با عصبانیت و خشونت است که می خواهد به نوعی خشم و عصبانیت خود را متوجه دیگران کند. بهتر است شما شرایط یا عواملی را که منجر به عصبانیت فرزندتان می شود را شناسایی کرده و آن عوامل را حذف کند و از او دور کند. شما نباید فرزند خود را در موقعیتی قرار دهید که این واکنش ها را در او ببینید. زمانی که حالت گاز گرفتن را به دیگران نشان می دهد دیگران نباید به او بخندند و او را به ادامه این رفتار تشویق کنند. این عمل باعث افزایش تکرار این رفتار خشمگینانه در او می شود. با نشان دادن عادت گاز گرفتن، او را دعوا، سرزنش و توهین نکنید. در واقع شما با تاکید بر بکن نکن ها و خندیدن ها منجر به تقویت رفتار او می شوید و این مشکل را بیشتر می کند. در مورد غذا نیز، بهتر است شما در یک موقعیت مناسب و ارتباط سالم، یک صحبت کوتاهی داشته باشید مبنی بر این که این غذا یا برنج برای خوردن است. ما هیچکدام حق نداریم غذا را در زمین پخش کنیم. در واقع لحن مناسب در یک موقعیت ارتباطی خوب مادر با فرزند، برای فرزند توجیه می شود. به او تفهیم کنید که غذا برای خوردن است نه ریختن. اگر شما مجددا شاهد غذا ریختن بودید، باید از روش های تنبیه فرزند استفاده کنید. باید دقت کنید که تنبیه به معنای کتک زدن نیست بلکه به این معنی است که او را از چیزهایی که دوست دارد، محروم کنید. مثلا دیگر برای او غذا نریزید، یا از دیدن تلوزیون محرومش کنید. باید توجه کافی داشته باشید که محروم کردن او از امتیازاتش نباید همراه با خشونت، داد و بیداد و عصبانیت شما باشد. چه بسا همین عصبانی شدن چیزی باشد که او می خواهد، یعنی هدف ریختن او از غذا عصبانی کردن شما باشد که در این صورت فرزند شما به خواسته اش می رسد. با کمال خونسردی و آرامش، بدون عصبانیت و ناراحتی فرزند خود را از امتیازاتش محروم کنید.