علل خفگی نوزاد، موارد احتیاط

یکی از معدود موارد اورژانس واقعی دوران نوزادیاست در چنین شرایطی دقیقه‌ها می‌توانند مرگ و زندگی را تعیین کنند. خفگی در نتیجه انسداد راه‌های هوائی پدید می‌آید که منجر به عدم توانائی تنفس می‌گردد. بلع اشیاء شایع‌ترین علت خفگی است.

خفگی با دو علامت کلیدی مشخص می‌شود: کودک شدیداً سعی می‌کند که نفس کشد، ولی نمی‌تواند و در عین حال قادر نیست که گریه کند یا صحبت کند. اگر خفگی ادامه یابد، کودک سریعاً رنگش آبی می‌شود. تشنج پیدا می‌کند. تلو تلو می‌خورد و بیهوش می‌شود. اگر شیء کاملاً راه‌های هوائی را ببندد شما تنها چند دقیقه وقت دارید که راه‌های هوائی را باز کنید در غیر این‌صورت، آسیب مغزی یا مرگ می‌تواند روی دهد.

اشیاء خطرناکی که ممکن است آنها را در دهان بگذارد و دچار خفگی شود، عبارتند از قرص، چشم‌های شیشه‌ای حیوانات یا عروسک‌های اسباب‌بازی، آب‌نبات‌های سفت، ذرت بو داده، هر اسباب‌بازی کوچک یا تکه‌های کوچک اسباب‌بازی ذرات غذائی نیز می‌توانند کودکی را که در حال استفراغ نفس می‌کشد، خفه کند.

کودکی که دچار خناق (Croup) است نیز ممکن است دچار خفگی شود. با این حال، خیلی آسان است که خفگی را که در اثر بلعیدن یک شیء ایجاد می‌شود، از دیگر انواع خفگی تمیز دهیم. زیرا کودکی که یک شیء خارجی را بلعیده است نمی‌تواند گریه کند، یا حرف بزند. ولی کودکی که خناق دارد، هم می‌تواند فریاد بزند و هم‌صحبت کند.

خفگی در اثر خناق، روش درمانی متفاوتی از خفگی‌های دیگر دارد. برای درمان این نوع خفگی، به قسمت مربوط به خناق مراجعه کنید.

هر نوع خفگی که در اثر اجسام خارجی ایجاد شود، با دو علامت عمده مشخص می‌گردد: تلاش‌های سخت ولی ناموفق برای نفس کشیدن و عدم توانائی در گریه و صحبت کردن.

● مراقبت خانگی
ثانیه‌ها حیاتی هستند. فریاد بزنید و کمک بطلبید. یک نفر دیگر به‌جز شما باید با اورژانس تماس بگیرد.

به کودک یک دقیقه فرصت دهید، تا شیء بلعیده شده را بیرون بیاورد. اگر موفق نشد، اعمال زیر را روی کودک انجام دهید.

اگر نوزاد است: او را (در حالی‌که صورتش به طرف زمین است) روی ساعد خود بخوابانید در حالی‌که دست شما سرش را گرفته است. سر کودک باید پائین‌تر از سینه‌اش قرار بگیرد با سفتی کف دست چهار ضربه سریع به ناحیه بین کتف‌های نوزاد بزنید. سپس کودک را برگردانید و دست دیگرتان را پشت سر بچه بگذارید و او را بین ساعدهای خود قرار دهید. در حالتی که سرش پائین‌تر از بدنش است، صورتش را بلند کنید. در انگشت خود را روی سینه کودک در ناحیه بین پستان‌ها قرار دهید. چهار بار و نسبتاً شدید این ناحیه را فشار دهید (با این عمل، شما قسمت بالای شکم و ناحیه پائین سینه را فشار می‌دهید که منجر به بالا آمدن دیافراگم شده و در نتیجه، هوا از شش‌ها خارج می‌شود. خروج هوا از شش‌ها جسم را با خودش خارج می‌کند. این حرکت چهار ضربه به پشت و چهار فشار به سینه را تا هنگامی‌که کودک هنوز در حال خفگی است، ادامه دهید و از آن دست برندارید.

اگر کودک بزرگتر است: پشت کودک بایستید. دور سینه کودک را با دست بگیرید و دست‌ها یخود را در جلو کودک دقیقاً در زیر جناغ قفل کنید. در حالی‌که شکم کودک را به سمت داخل می‌کشید به دست‌هایتان یک حرکت سریع به بالا دهید (در این حالت نیز شما قسمت بالای شکم و قسمت پائین سینه را فشار می‌دهید که دیافراگم را به سمت بالا می‌برد. به‌طوری‌ که هوا از شش‌ها خارج شود. که این عمل می‌تواند منجر به خروج شیء از راه‌های هوائی شود). در صورت لزوم این عمل را تکرار کنید تا شیء خارج شود.

تنها زمانی‌که این اعمال موفقیت‌آمیز نباشند شما می‌توانید با دست یا با یک وسیله دیگر سعی در بیرون آوردن شیء کنید (در این حال، خطر هل دادن بیشتر شیء به سمت پائین نیز موجود است).

اگر تنفس قطع شد، سعی کنید (اگر قادر به انجام این‌کار هستید) به کودک تنفس مصنوعی بدهید. این‌کار را تا رسیدن کمک‌های پزشکی ادامه دهید.

● موارد احتیاط
▪ هنگامی‌که شیء کاملاً راه‌های هوائی را می‌بندد، تقریباً همیشه کودک دیر به پزشک می‌رسد. با این حال، ممکن است زمانی که شما فکر می‌کنید که شیء کاملاً راه هوائی را بسته است این‌طور نباشد و انسداد ناقص باشد. بنابراین، تا رسیدن کمک‌های تخصصی پزشکی تلاش‌های خود را قطع نکنید.

▪ هیچ‌گاه به کودک تا هنگامی‌که شیء بیرون نیامده است، تنفس دهان به دهان ندهید. این‌کار می‌تواند شیء را بیشتر به داخل گلو فرو ببرد.

▪ کودکی که استفراغ می‌کند، باید بر روی شکم خوابانده شود تا احتمال خفگی در استفراغ کاهش یابد.

▪ پیشگیری از خفگی از همه مهم‌تر است. تمام اسباب‌بازی‌ها را وارسی کنید، تا مطمئن شوید قسمت‌های ریزی که کودک ممکن است آنها را بخورد نداشته باشد. قرص‌ها را داخل کمد بگذارید و در آن را قفل کنید.

▪ به کودک ذرت بو داده یا آب‌نبات‌های سفت ندهید و بعد از مهمانی‌ها قبل از اینکه کودکان بتوانند آزادانه وارد یک اتاق شلوغ و به‌هم ریخته شوند و کار دست خودشان دهند، اتاق را تمیز کنید.

● درمان پزشکی
پزشک احتمالاً مجبور به تراکئوستومی (ایجاد یک راه عبور هوا بین نای و گردن) خواهد شد. اکسیژن، تنفس مصنوعی و مایعات داخل وریدی تجویز خواهد شد.