خونریزی بعد زایمان، مراقب باشید

در دوره نفاس یا دوره بعد از زایمان، تغییرات زیادی در بدن خانم‌ها به وجود می‌آید که کاملا طبیعی است. اما ممکن است بعضی از این تغییرات برای خانم‌ها غیر‌عادی به نظر برسد به ویژه خونریزی‌ها و تغییرات پستان. به همین دلیل ما از پریسا الماسی،‌کارشناس مامایی، درباره خونریزی‌های بعد از زایمان و تغییرات پستان پرسیدیم و نکاتی را که خانم‌ها باید در دوره نفاس رعایت کنند برای‌تان در این گزارش آورده‌ایم. در خانم‌هایی که یک‌بار زایمان کرده‌اند، رحم منقبض می‌ماند اما خانم‌هایی که چند‌بار زایمان کرده‌اند،‌رحم‌شان گاهی اوقات به شدت منقبض می‌شود که همین باعث بروز درد‌‌های بعد از زایمان می‌شود. با افزایش تعداد زایمان‌ها این درد‌ها هم افزایش پیدا می‌کنند. همچنین وقتی که نوزاد پستان مادر را می‌مکد به دلیل آزاد شدن هورمون،‌این درد‌‌ها تشدید می‌شود اما تا روز سوم بعد از زایمان، از شدت این درد‌ها کم شده و خفیف‌تر می‌شوند.

خونریزی‌هایی که با تأخیر شروع می‌شوند
این کارشناس مامایی با اشاره به خونریزی با تأخیر بعد از زایمان توضیح می‌دهد: خونریزی ثانویه بعد از زایمان معمولا 24 ساعت تا 12 هفته بعد از زایمان رخ می‌دهد. این خونریزی از دیدگاه بالینی و جسمی نگران‌کننده است و در اثر جمع شدن غیر‌طبیعی محل جفت به وجود می‌آید.‏ گاهی اوقات هم این خونریزی به دلیل باقی ماندن بخشی از جفت در رحم، اتفاق می‌افتد.

مراقب پستان‌ها باشید
الماسی درباره مراقبت از پستان‌ها بعد از زایمان می‌گوید: نوک پستان به جز تمیز نگه داشتن و توجه به شکاف پوستی، به مراقبت چندانی نیاز ندارد. نوک پستانی که دچار شکاف باشد باعث می‌شود شیردهی دردناک شود و همچنین آثار مخربی بر تولید شیر دارد. این شکاف‌ها مسیری برای ورود باکتری‌های بیماری‌زا فراهم می‌کنند چون ممکن است شیر خشک شده در آن شکاف‌ها تجمع پیدا کند و باعث دردناک شدن پستان شود.‌بنابر‌این لازم است که خانم‌ها قبل و بعد از شیردهی نوک پستان‌شان را با آب و صابون ملایم شستشو دهند. در صورتی که نوک پستان دچار شکاف و تحریک شده باشد،‌آنها می‌توانند از پماد‌‌های مناسب استفاده کنند.اگر شکاف پستان شدید باشد، مادر نباید به شیرخوار اجازه دهد تا از پستان مبتلا به شکاف تغذیه کند. همچنین پستان مبتلا باید به‌طور منظم با پمپ تخلیه شود تا ضایعات و شکاف‌های آن التیام پیدا کنند. گرفته شدن نادرست پستان توسط کودک شیرخوار هم ممکن است باعث ایجاد این شکاف‌ها شود. ورم پستان با نشت شیر و درد پستان مشخص می‌شود و این علائم ۳ تا ۵ روز بعد از زایمان به حداکثر خود می‌رسند.

فواید شیردهی بعد از زایمان
شیر مادر غذای ایده‌آل نوزاد است و مواد غذایی متناسب با سن و عوامل ایمنی و مواد ضد‌میکروبی را برای او فراهم می‌کند. همچنین مواد لازم برای تحریک رشد و تمایز سلولی در بدن کودک از این طریق تأمین می‌شود. به همین دلیل الماسی می‌گوید: منافع شیردهی و تغذیه با شیر مادر درباره مادر و نوزاد بسیار زیاد هستند. در زنانی که به کودک خود شیر می‌دهند خطر سرطان پستان و سرطان دستگاه تناسلی کاهش پیدا می‌کند. همچنین بدون در نظر گرفتن تأثیراتی که شیر مادر در ایمنی کودک دارد، باعث می‌شود میزان هوش او در بزرگسالی بیشتر شود. در صورتی که مادران به نوزاد‌شان شیر دهند، میزان باقی مانده افزایش وزن‌شان از دوران زایمان کم می‌شود و آنها سریع‌تر به وزن دوران قبل از بارداری خود بر‌‌می‌گردند.

مراقبت‌های لازم برای دوره نفاس
۱- مراقبت از پرینه (لایه‌های داخلی دستگاه تناسلی): خانم‌ها باید در هنگام دستشویی و شستشوی آلت تناسلی، خودشان را از جلو به عقب بشویند و تمیز کنند تا عفونت منتشر نشود.
2- بعد از زایمان، در صورت وجود پارگی، خانم‌ها باید روی ناحیه پرینه کیسه یخ قرار بدهند تا ورم و ناراحتی‌شان در طی 24 ساعت اول بعد از زایمان کاهش پیدا کند. آنها می‌توانند به صورت دوره‌ای از اسپری بی‌حس‌کننده موضعی هم برای تسکین درد استفاده کنند.
۳- اگر خانم‌ها بعد از زایمان، درد شدیدی در ناحیه پرینه داشته باشند، ممکن است به دلیل عفونت یا جمع شدن خون در یک ناحیه باشد. بنابر‌این در این شرایط ضروری است که خانم‌ها حتما به پزشک مراجعه کنند.
4- تقریبا از 24 ساعت بعد از زایمان برای کاهش ناراحتی موضعی می‌توان از حرارت مرطوب با لگن آب ولرم استفاده کرد. در زایمان‌هایی که عارضه‌ای نداشته‌اند، بیمار می‌تواند در وان حمام کند.