شیر خشک برای نوزاد، ضرر دارد؟

محمدباقر حسینی ظهر جمعه در آیین افتتاح بانک شیر مادر تبریز با بیان اینکه شیر مادر بهترین ماده برای تغذیه شیرخواران بوده و منافع بسیار زیادی برای سلامتی مادر و کودک در کوتاه مدت و بلندمدت دارد، اظهار داشت:از نظر علمی، بهترین شیر برای هر نوزاد، شیر مادر خودش بوده و شیر مادرانی که نوازادان نارس دارند غنی تر و پر انرژی تر از شیر مادران دارای نوزاد رسیده است.

وی روزهای اول برای تغذیه نوزاد را بسیار کلیدی دانست و گفت: اغلب موارد مادران نوزادان نارس و یا بیمار، به لحاظ شرایط بحرانی و مشکلات متعددی که خود مادران دارند ممکن است تا روزها امکان تغذیه نوزادان شان با شیر خود را نداشته و نیاز به زمان بیش تری برای برقراری شیر داشته باشند. از این رو بهتر است مادران تا حدود ۳ الی ۴ هفته بعد از زایمان و استقرار شیر دهی به نوزاد خود صبر کنند سپس در صورت داشتن شیر اضافی جهت اهدای شیر خود اقدام نمایند.

دبیر کمیته ارتقای سلامت مادر و نوزاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به مصرف شیر خشک و ارتباط آن با بروز عوارض متعددی همچون؛ بیماری های مربوط به روده در نوزادان نارس، سوراخ شدن روده، عفونت و افزایش مرگ و میر ادامه داد: امروزه برای برطرف سازی این مسئله مهم در بسیاری از بخش ها برای این دسته از نوزادان نارس که هنوز شیرمادر خودشان تولید و یا جاری نشده و یا کافی نیست، از شیر اهدایی پاستوریزه شده مادر استفاده می کنند و کلیه این پاستوریزاسیون و سترون سازی شیرمادر در بانک شیر انجام می شود.

وی در این راستا ضمن اشاره به بحث دایه، قوانین مرتبط با اهدای شیر، تعریف بانک شیر مادر و تاریخچه بانک های شیر مادر در جهان با بیان اینکه سازمان جهانی بهداشت و یونیسف برای نوزادانی که به هر دلیل از شیر مادر خود محروم اند، شیر دایه و یا مادران دیگر را که آماده و پاستوریزه شده باشد را توصیه می کند، گفت: در کلیه کشورهای پیشرفته جهان بانک های شیر اهدایی مادران از دیرباز وجود داشته و اولین بانک شیر مادر در جهان در شهر وین در اتریش و به سال ۱۹۰۹ میلادی ایجاد شده و پس از گسترش مصرف شیر مادر که نوزادان نارس بیش تری زنده ماندند، امروزه در تمامی کشورهای اروپایی بانک های شیر مادر فعالند.

حسینی در ادامه تعداد بانک های شیر فعال در اروپا را ۲۱۰ بانک فعال و ۱۷ بانک در حال افتتاح خواند و با بیان اینکه بانک شیر مادر محلی است که شیرهای اهدایی مادران را به روش صحیح جمع آوری و آماده سازی می نماید تا شیر این مادران جهت ارایه به شیرخوارانی که نارس یا بیمارند و از شیر مادر خودشان محروم اند، آماده شود، ابراز داشت: در کشور آمریکا تقریبا تمامی ایالات دارای بانک شیر مادران هستندو از سال ۱۹۸۵ میلادی تشکلی به نام (HMBANA)ایجاد شده تا استانداردهای بانک های شیر را تعریف نموده و در زمینه پیشگیری از انتقال بیماری های عفونی از طریق شیرمادر، راهنمای مربوطه را صادر نماید.

وی در این خصوص افزود: این تشکل در حال حاضر حداقل ۱۰ بانک شیر را در آمریکا و ۶ بانک شیر را در کانادا زیر نظر دارد.

دبیر کمیته ارتقای سلامت مادر و نوزاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز و رئیس بخش NICUبیمارستان الزهرای تبریز در این خصوص با اشاره به شرایط اهدای شیر و فواید آن برای مادران و نوزادان تصریح نمود: مادرانی می توانند اهداکننده شیر باشند که با فرزندشان در بخش نوزادان و یا NICU بستری بوده و شیر اضافی دارند و یا در منزل شیرخوار زیر یک سال داشته و شیر اضافه بر نیاز فرزند خود دارند و مسلمان و خوش اخلاق بوده و از سلامت کامل جسمی و روانی برخوردار بوده و در طی ۱۲ ماه گذشته زایمان کرده و راضی به انجام آزمایش های خونی مورد نیاز بوده و سابقه ابتلا به ویروس نقص ایمنی، هپاتیت B و Cو یا تست سرولوژی مثبت از نظر این بیماری ها را نداشته باشد. هم چنین سابقه خالکوبی یا پیوند اعضا نداشته و معتاد یا سیگاری نباشد و به طور مرتب و عادی از دارو استفاده نکند.

وی در این خصوص ادامه داد: استفاده از داروهای انسولین، همورمون های جایگزین تیروئید، ویتامین ها، آهن، کلسیم، اسپری های بینی، داروهای استنشاقی آسم، پمادهای موضعی، قطره های چشم، داروهای پیشگیری از بارداری پروژستونی که در شیر ترشح نمی شوند مانعی برای اهدای شیر نیستند.

حسینی با بیان اینکه در منطقه ما، تنها کشور کویت، دارای یک بانک شیر فعال است، اظهار داشت: در کشور ما نیز از هفت سال پیش تلاش‌های خوبی شروع شده بود، اما متاسفانه بنا به عللی به نتیجه نرسیده بودند و خوشبختانه هم اکنون با استفاده از دانش پزشکان متخصص و کار تیمی همکاران موفق شدیم به این موفقیت مهم دست یابیم.

وی در پایان با بیان اینکه دستمزدی به مادران اهداکننده پرداخت نمی شود و شیر اهدایی آنان نیز به رایگان در اختیار نوزادان نارس و یا بیمار قرار می گیرد؛ گفت: این عمل همچون اهدای خون یک کار خداپسندانه بوده و افراد به قصد ثواب اقدام به اهدای شیر می‌کنند و اهدای شیر مادران و استفاده از این بانک شیر از نظر مراجع تقلید و بیانات مقام معظم رهبری اشکال شرعی ندارد.