اختلال رشد در کودکان، چرا قدش کوتاهه؟

تاخیر رشد استخوان ها با وجود سرعت طبیعی رشد و در نهایت رسیدن به قدی متناسب با الگوی قد خانواده ، از مشخصات تاخیر رشد سرشتی است.

علل کوتاهی قد به سه گروه عمده مربوط می شود:

بیماری های مزمن ( مانند سوء تغذیه)، علل فامیلی و تاخیر رشد سرشتی (بلوغ دیررس)متعجب می شوید اگر بشنوید سوء تغذیه شایع ترین علت نارسایی رشد در جهان است که متاسفانه از فقر و بی عدالتی سرچشمه می‌گیرد.

شاید خنده‌دار باشد، حتی در کشورهای توسعه یافته هم به دلیل قرار دادن محدودیت های رژیمی سرخود، این مشکل وجود دارد . بچه هایی که به دلیل خانوادگی و فامیلی کوتاه هستند ، والدینی کوتاه قد دارند.

سرعت رشد این بچه ها در دراز مدت خوب است و سن استخوانی وتقویمی آنان با هم همخوانی دارد ( یعنی رشد استخوانی آنها نسبت به سنشان طبیعی است) و به موقع به سن بلوغ رسیده و در نهایت قدی مانند والدین خود خواهند داشت.تاخیر رشد سرشتی در مورد بچه هایی طبیعی بکار می‌رود که نسبت به سنشان کوچکترند اما نرخ رشد آنها طبیعی است.

تاخیر رشد استخوان ها با وجود سرعت طبیعی رشد و در نهایت رسیدن به قدی متناسب با الگوی قد خانواده ، از مشخصات تاخیر رشد سرشتی است. این افراد معمولا دیرتر از دیگر همسالانشان به بلوغ می‌رسند( مثلا دختران در سن بالای ۱۵ سال عادت ماهانه شده و رشد قدی پسران تا ۱۸ سالگی طول می‌کشد).به ندرت ممکن است بیماری های غدد داخلی مانند هیپوتیروییدی ( کم بودن هورمون تیروئید) و کم بودن هورمون رشد هم موجب نارسایی رشد شود.

اما کوتاهی قد بیشتر ناشی از بیماری‌های ژنتیکی مانند سندرم داون وترنر و... است. کار ما شاید این است با توجه به توضیحاتی که داده شد حتما متوجه شدید که کوتاهی قد همیشه یک بیماری نیست که نیاز به درمان داشته باشد.

البته ممکن است گاهی نشانه یک بیماری بوده و تنها در این صورت است که نیاز به درمان خواهد داشت.نکته‌ای که والدین باید به آن توجه داشته باشند این است که شاخصه‌های رشد کودکشان یعنی قد، وزن و دور سر را از همان بدو تولد، طبق توصیه پزشکان به طور مرتب اندازه بگیرند( مراکز و خانه‌های بهداشت به رایگان این کار را انجام می دهند.) تا در صورت وجود مشکل بتوانند به موقع کودک را نزد پزشک ببرند.

لازم است بدانید توصیه می‌شود این شاخص‌ها تا یک سالگی هرماه، از یک تا دو سال هر دو ماه ، از دو تا سه سالگی هر سه ماه و بعد از ۳ سالگی هر ۶ ماه اندازه گرفته شوند. باز هم تاکید می‌کنیم کوتاهی قد در اکثر کودکان به علت تغذیه نامناسب ایجاد می شود. پس به جای نگران شدن و گشتن به دنبال داروهای تقویتی و هورمون رشد بهتر است به تغذیه کودکانتان توجه بیشتری داشته باشید.