عوامل موثر در باروری زنان، چیست؟

هر چقدر وزن یک خانم از وزن مطلوب بالاتر باشد، احتمال اینکه کاهش عملکرد تخمدان را تجربه کند بیشتر است.

بیشتر مردم می دانند زنان با بالا رفتن سنشان کم کم قدرت باروری خود را از دست می دهند، اما حتی در مناسب ترین سنین باروری انتخاب شیوه زندگی و عوامل خارجی می تواند شانس یک زن از داشتن یک نوزاد سالم را تحت تاثیر قرار دهد.

چه چیزهایی روی باروری زنان تاثیر می گذارد؟

دکتر فرانسیسکو آردوندو، متخصص غدد تولید مثل و متخصص باروری در سن آنتونیو، تگزاس می گوید: معمولا زنانی که می خواهند شانس بارداری خود را بالا ببرند نمی دانند بهترین کاری که می توانند بکنند چیست و یا باید از چه چیزهایی بپرهیزند.

در ادامه شاخص هایی که باید انجام شوند و یا باید از آنها پرهیز شود تا شانس باروری بالا برود را به شما معرفی می کنیم.

چاقی

دکتر ویلیام اسکالف، رئیس بخش زنان و زایمان در کالج پزشکی جفرسون، دانشگاه توماس جفرسون، فیلادلفیا، می گوید: جا به جا کردن وزن اضافی با خود می تواند روی تولید هورمون تاثیر بگذارد و باردار شدن را برای یک خانم سخت کند.

هر چقدر وزن یک خانم از وزن مطلوب بالاتر باشد، احتمال اینکه کاهش عملکرد تخمدان را تجربه کند بیشتر است. در یک تحقیق که در سال 2009 منتشر شد محققان دریافتند زنانی که در سن 18 سالگی دچار چاقی می شوند بیشتر مشکل سندرم تخمدان پلی کیستیک را تجربه می کنند، و با باروری نیز مشکل پیدا خواهند کرد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از شایع ترین مشکلات هورمونی بین زنان در سن باروری است. و علت اصلی ناباروری است.

بیش از حد لاغر بودن

همینطور که چربی بیش از حد می تواند مانع بارداری شود، نداشتنش به اندازه کافی نیز می تواند مشکل ساز شود. ممکن است دلیلش این باشد: زنانی که BMI پایین دارند کمبود لپتین نیز دارند، هورمونی که گرسنگی و احساس سیری را کنترل می کند.

لپتین کم باعث نامنظم شدن دوره های قاعدگی می شود. تثبیت وزن سالم یکی از مهمترین کارهایی است که یک خانم می تواند برای افزایش احتمال باروری خود انجام دهد.

بالا رفتن سن

زمانی که یک زن در سن ۴۰ یا ۵۰ سالگی به یائسگی می رسد، به دلیل عدم تخمک گذاری دیگر قادر به باردار شدن نیست. اما این اتفاق می تواند قبل از یائسگی هم برای خانم ها پیش بیاید و یک خانم ممکن است مشکل نامنظمی و کاهش تخمک گذاری را تجربه کند. هیچ سن رسمی برای کاهش احتمال باروری وجود ندارد، اما بسیاری از پزشکان می گویند از سن ۳۵ سال به بعد باروری سخت تر می شود. سن یائسگی برای زنان با یکدیگر فرق می کند و در بعضی زودتر از دیگران رخ می دهد. به همین دلیل بهترین کار این است که خیلی زود و تا زمانی که دیر نشده به یک متخصص مراجعه کنید.

مادرتان

از مادرتان بپرسید که در چه سنی یائسه شده است. اگر در سنین پایین دچار یائسگی شده باشد ممکن است شما نیز به همان شکل یائسه شوید. زنان معمولا به تعداد مشخصی تخمک به دنیا می آیند، و عوامل ژنتیکی خاصی وجود دارد که باعث می شود یک فرد با تخمک های بیشتر یا کمتر از حد معمول به دنیا بیاید، و یا این عوامل باعث می شوند سریعتر از دیگر زنان این تخمک ها را مصرف کنید. اما این را هم در نظر بگیرید که حتما اتفاقی که برای مادرتان افتاده برای شما نیز قرار نیست بیوفتد.

مواد شیمیایی خانگی

بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۰۳ انجام شد، قرار گرفتن در معرض آلاینده ها، آفت کش ها، و ترکیبات صنعتی می تواند توانایی یک زن و شوهر را به داشتن فرزند تا ۲۹ درصد کاهش دهد.

در تحقیقاتی که انجام شد محققان 15 ماده شیمیایی شایع را شناسایی کردند که موجب یائسگی زودهنگام می شوند. این مواد شامل 9 PCB ( که سالهاست ممنوع شده اند ) 3 آفت کش، دو نوع پلاستیک به نام فتالات(معمولا در عطرها و لاک های ناخن پیدا می شوند) و سم فوران، که محصول جانبی از احتراق صنعتی است.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن به جنین در حال رشد صدمه می زند، اما در مرحله اول سیگار کشیدن شانس خانم ها برای باردار شدن را کم می کند. علت 13 درصد از موارد ناباروری سیگار کشیدن است ( یک تحقیق در سال 2014 نشان داد سیگار کشیدن یک خانم می تواند به قدرت باروری فرزندانش نیز آسیب برساند ).

سیگار کشیدن باعث مختل شدن هومون ها و صدمه رسیدن به DNA در مردان و زنان می شود. این آسیب شامل کسانی که کم سیگار می کشند نیز می شود. برای بالا بردن شانس خود بهتر است سیگار نکشید و از دود آن نیز تا جایی که ممکن است دور بمانید.

الکل

شاید همین حالا هم بسیاری از مضرات نوشیدن الکل را بدانید، کاهش احتمال باروری را نیز باید به این لیست اضافه کنید. پزشکان در مورد استفاده از این نوشیدنی ها به خانم ها هشدار می دهند چون الکل هم قبل از بارداری و هم در طول آن بسیار مضر است. نوشیدن الکل در دوره بارداری می تواند باعث تولد زودرس نوزاد شود. بهترین کار ترک کامل استفاده از نوشیدنی های الکلی است چون هم باعث حفظ سلامت خودتان می شود هم فرزندتان.

شیردهی

اینکه در طول شیردهی نمی توان باردار شد یک افسانه است، اما این درست است که آوردن کودکی دیگر در حالی که یک شیرخوار دارید بسیار مشکل است مخصوصا برای مادری که شیرده است.

خانم هایی که به دلیل بالا رفتن سنشان می خواهند سریع فرزند دیگر نیز به دنیا بیاورند تا دیگر نگران اوضاع باروری خود نباشند، باید حتما با پزشک خود درباره مدت شیردهی صحبت کنند. همچنین بهتر است قبل از اقدام به بارداری یک سال و نیم صبر کرد. تحقیقات نشان داده خانم هایی که پس از بدنیا آوردن فرزند کمتر از ۱۸ ماه برای بارداری بعدی صبر کردند ممکن است تولد زودرس فرزند جدید را تجربه کنند.

ورزش شدید

ورزش کردن کمک می کند لاغر، قوی و پر انرژی شوید، تمام چیزهایی که برای بارداری لازم دارید. اما چیزی که باید در نظر بگیرید این است: اگر بیش از حد شدید ورزش کنید می تواند روی تخمک گذاری اثر منفی بگذارد.

این مشکل فقط برای ورزشکاران خیلی لاغر اتفاق نمی افتد، اخیرا تحقیقی با موضوع باروری و عقیمی انجام شد و در آن محققان دریافتند خانم هایی که وزن متعادل دارند اگر در هفته بیش از پنج ساعت ورزش بیش از حد سنگین انجام دهند شانسشان برای بارداری کم می شود. واضح ترین نشانه داشتن مشکل بالقوه بهم خوردن چرخه قاعدگی است. حتی با کم شدند و سبک شدن این دوره نیز باید توسط یک دکتر ویزیت شوید.

تزریق ضد بارداری

یک ماه پس از توقف تزریق بیشتر هورمون های ضد بارداری می توانید دوباره باردار شوید، اما یک استثنا وجود دارد: دپوپروورا، آمپول ضد بارداری، هر آمپول دپوپروورا ۱۲ تا ۱۴ هفته مانع بارداری می شود، اما پس از کنار گذاشتن آن برخی خانم ها ممکن است تا یک سال هم قادر به باردار شدن نباشند. پزشکان توصیه می کنند خانمها چندین ماه قبل از اقدام به بارداری تزریق اینگونه داروها را متوقف کنند.

مشکل تیروئید

تحقیقات نشان داده مشکل تیروئید می تواند با مشکلات تخمک گذاری و بارداری تداخل داشته باشد. افرادی که از مشکل شدید تیروئید رنج می برند برخی علائم را به صورت آشکار دارند. برخی خانم ها از اینکه چنین مشکلی دارند بی اطلاع هستند و این به دلیل خفیف بودن علائم آن باشد. با این حال در همین حد نیز تیروئید ممکن است تاثیر منفی خود را بگذارد، پس انجام یک آزمایش ضرری ندارد.

کافئین

برخی تحقیقات نشان داده اند که اگر معتاد کافئین باشید ممکن است با بارداری به مشکل بخورید. کافئین با انقباضات عضلانی که تخمک ها به کمک آن از تخمدان و از طریق لوله فالوپ به رحم می روند تداخل دارد.

در یک تحقیق مشخص شد نوشیدن 5 فنجان قهوه یا بیشتر در طول روز می تواند شانس باروری یک زن را نصف کند. با این حال بعضی تحقیقات هم می گویند کافئین با قدرت باروری تداخلی ندارد. برای اطمینان بهتر است به میزان کافئینی که در روز مصرف می کنید نگاهی بیندازید و اگر خیلی بالا است کنترلش کنید.

مشکلات پزشکی

مشکلات سلامت مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک، اندومتریوز، و فیبروئید رحم می توانند روی شانس بارداری یا طی کردن مسیر بارداری تاثیر بگذارند.

خانم هایی که مشکل خود ایمنی دارند ( مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید ) ممکن است مشکلات شناختی داشته باشند، یعنی شاید بدنشان یک تخمک بارور را رد کند یا به اسپرم های همسرش حمله کند. با این حال در بسیاری از موارد اینچنینی خانم می تواند باردار شود و نوزادی سالم به دنیا بیاورد. کار با یک تیم متخصص می تواند به این افراد کمک کند علائم را کاهش دهند و مدیریت کنند.

سابقه مشکلات بهداشت جنسی

عفونت های منتقله از راه جنسی مانند سوزاک و کلامیدیا می تواند حتی سالها پس از تماس یک خانم با آن باعث بیماری التهابی لگن و مشکلات باروری شود. در واقع، کلامیدیا می تواند باعث صدمه به لوله های رحم بدون هیچ نشانه ی دیگری شود. بسیاری از زنان تا زمانی که به مشکلات بارداری بر نخورند اصلا متوجه این مسئله نمی شوند.

این مهم است که اشاره شود عفونت واژینال ( مانند عفونت قارچی ) روی باروری هیچ تاثیری ندارد.

استرس

تحقیقات نشان داده خانمهایی که آنزیماهای استرس بیشتری داشته باشند با بارداری نیز مشکل خواهند داشت. محققان می گویند این تحقیق نمی خواهد بگوید که استرس به تنهایی باعث این اتفاق می شود بلکه توصیه ی آنها به خانمهایی که قصد بارداری دارند این است که از چند ماه قبل تلاش کنند سطح استرس را پایین بیاورند. استرس بالا می تواند سطح هورمون و تخمک گذاری را تغییر دهد.

استرس خود به تنهایی بد نیست، اما وقتی مقدارش بیش از حد بالا می رود و فرد به آن به صورت منفی پاسخ می دهد می تواند آثار مخربی روی سلامت و بدنمان داشته باشد.

منبع: سایت دکتر کرمانی