عوارض بوسیدن نوزاد، احتیاط کنید

خیلی از ما وقتی نوزادی را در بغل مادرش می‌بینیم خواه بچه یکی از افراد فامیل باشد یا غریبه، دلمان می‌خواهد با بوسیدن و ناز کردنش ذوق خود را نشان دهیم. اما شاید بسیاری از ما ندانیم که همین بوسیدن ممکن است عامل ابتلا به سپسیس در نوزادان شود. به همین دلیل به سراغ دکتر درخشان‌فر، متخصص کودکان و نوزادان درباره بیماری سپسیس و علائم آن پرسیدیم.

دکتر درخشان‌فر درباره بیماری سپسیس می‌گوید: دو نوع سپسیس وجود دارد. سپسیس نوزادی که در سه دوره ظاهر می‌شود و یکی از بیماری‌های جدی است که معمولا توسط باکتری‌های مختلف ایجاد می‌شود. هنگامی که باکتری‌ها در روده‌ها، ریه‌ها، مجاری ادراری و مثانه بیمار، سمی تولید می‌کنند که به سیستم ایمنی و بافت‌های مختلف بدن او حمله می‌کند، این بیماری ایجاد می‌شود. شانس ابتلا به سپسیس در پسران بیشتر از دختران است.

سپسیس زودرس

دکتر درخشان‌فر با بیان اینکه سپسیس زودرس در رحم آغاز می‌شود درباره آن توضیح می‌دهد: دلیل سپسیس زودرس معمولا عفونت باکتریال دستگاه تناسل ادراری مادر است. ارگانیسم‌هایی که باعث ایجاد بیماری سپسیس می‌شوند، ارگانسیم‌های مربوط به باکتری‌های اینترسیس اِستِرِپتوکوک گروه B، اشریشیا کُلی، کِرپِسیِلا، لیستِریا مونوسیتوژن و هِموفیلوس آنفلوآنزا می‌شوند. بیشتر نوزادانی که به سپسیس مبتلا می‌شوند، زودرس هستند و زودتر از هفته 38 بارداری به دنیا آمده‌اند. این‌نوزادان در هنگام تولد نشانه‌های غیر‌اختصاصی از جمله ناله کردن، افزایش تعداد تنفس و سیاه شدن دارند.

این متخصص کودکان و نوزادان، درباره عواملی که باعث می‌شوند سپسیس زودرس افزایش یابد می‌گوید: که اگر 24 ساعت از پاره شدن کیسه آب مادر بگذرد و بچه هنوز به دنیا نیامده باشد، ریسک ابتلا به سپسیس افزایش می‌یابد. اگر مادر عفونت خون یا تب داشته باشد، ممکن است سپسیس زودرس ظاهر شود،. همچنین اگر در بررسی‌هایی که نزدیک به وقت زایمان انجام می‌شود،‌جنین دچار افزایش ضربان قلب شده باشد، امکان دارد نوزاد مبتلا به سپسیس شود. سپسیس زودرس نوزادی از لحظه تولد تا روز هفتم تولد ایجاد می‌شود و به صورت نارسایی تنفسی، شوک، مننژیت در 30 درصد موارد و حتی نکروز و کار نکردن کلیه دیده شود.

سپسیس دیر‌رس

سپسیس دیررس در بچه‌ها از ۸ روزگی تا ۲۸ روزگی دیده می‌شود و دکتر دخشان‌فر در این‌باره می‌گوید: این نوع سپسیس معمولا در نوزادان سالمی که به موقع به دنیا آمده‌اند و با سلامت کامل از بخش نوزادان مرخص شده‌اند به وجود می‌آید. نشانه‌های بالینی آن شامل زخم،‌تغذیه ضعیف، شلی بچه، تشج، ملاج برجسته، تب و بالا رفتن نوعی زردی مستقیم می‌شود. این‌نوع از عفونت خون حتی می‌تواند منجر به مننژیت در ۷۵ درصدموارد، اُستومیِلیت یا عفونت استخوان، آرتریت یا عفونت مفاصل و عفونت دستگاه ادراری شود.

سپسیس بیمارستانی

نوع سوم سپسیس بیمارستانی است و از روز هشتم تولد تا هنگام ترخیص از بیمارستان برای بچه اتفاق می‌افتد. بر همین اساس دکتر درخشان‌فر می‌گوید: سپسیس نوع سوم بیشتر در بچه‌هایی که زود متولد شده‌ یا در NICO بستری هستند، ظاهر می‌شود. اولین علائم بالینی عفونت‌های بیمارستانی در این نوزادان، ممکن است جزئی باشد یا دچار وقفه تنفسی، کند شدن ضربان قلب، ناپایدار بودن درجات بدن (ممکن است تب داشته باشند یا بدن‌شان خیلی سرد باشد)، سفت شدن شکم و تغذیه ضعیف شوند. همچنین میکروب‌هایی که باعث ایجاد این نشانه‌ها می‌شوند ممکن است ترشح چشمی هم تولید کنند به‌طوری‌که پلک‌های نوزاد به هم بچسبند.

علاوه بر نشانه‌هایی که گفته شد، ممکن است نوزاد التهاب ناف، اسهال و زرد زخم‌های تاولی داشته باشد. میکروب‌هایی که در این‌ها باعث ناراحتی می‌شود استافیلوکوک (گرم منفی) هستند. ممکن است این عفونت‌ها در مادران، از طریق مجرای ادرار تناسلی مادر به جنین منتقل شوند و در او سپسیس ایجاد کنند.

این متخصص کودکان و نوزادان، درباره تشخیص زودهنگام سپسیس نوزادی می‌گوید: اگر پارگی کیسه آب جنین بیشتر از 24 ساعت طول بکشد، مادر احساس کند ضربان قلب بچه در روز‌های آخر بارداری بالا رفته است یا مادر خود دچار تب شود، همه را باید بعد از زایمان به پزشک خود اطلاع دهد. به این ترتیب پزشک ابتلا به سپسیس را در نوزاد بررسی می‌کند. علامت‌هایی مانند وقفه تنفسی، سیاه شدن، خوب شیر نخوردن و بروز تب در نوزاد نشانه سپسیس است و همه بچه‌های زیر یک ماه به هر دلیلی تب داشته باشند باید در بیمارستان بستری و از نظر بیماری سپسیس مورد بررسی قرار بگیرند.

به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که به بچه‌ای که تب دارد در خانه قرص استامینوفن بدهند. چون حتما باید در بیمارستان بستری و وضعیت او بررسی شود. به همین دلیل دکتر درخشا‌ن‌فر می‌گوید: ما به پدر و مادر‌ها تأکید می‌کنیم که تا یک ماه اول خیلی مراقب فرزند‌شان باشند تا دچار عفونت نشود. چون حتی عفونت ناشی از یک گوش درد ساده ممکن است وارد خون بچه شده و او به سپسیس مبتلا شود. به همین دلیل است که به والدین توصیه می‌شود که در روز‌ها و ماه اول نباید افراد فامیل، دوستان و آشنایان بچه را ببوسند. چون ممکن است آنها ناقل میکروبی باشند و با بوسیدن بچه آن را به او منتقل کنند و در پی آن او دچار سپسیس و عواقبش شود.