همه چیز درباره یائسگی زنان (۲)

مهرماه ۹۵ دکتر سید احمد رئیس‌السادات، عضو هیات علمی بیمارستان شهید مدرس بیان کرد که مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد از هر پنج زن یائسه، یک نفر مبتلا به پوکی استخوان است. حدود ۸۰ درصد از موارد ابتلا به سرطان سینه نیز در زنان بالای ۵۰ سال و پس از یائسگی دیده می‌شود. همچنین سرطان آندومتر یا سرطان دستگاه تناسلی زنان عمدتاً بر زنان مسن بعد از سن یائسگی تأثیر می‌گذارد.

۵۰ سالگی؛ زمانی برای افت استروژن
از حدود 50 سالگی به دلیل بروز یائسگی برخی از زنان با افت استروژن مواجه می‌شوند. این مسأله باعث بروز اختلالات غذایی می‌شود و اگر حالت مقاومت سلول‌ها به انسولین بروز کرده باشد، میل به مصرف کربوهیدرات بیشتر و قند افزایش می‌یابد. به همین دلیل زنان بعد از 50 سالگی شروع به افزایش وزن زیاد می‌کنند.

روش‌های تغذیه‌ای، ورزشی و دارویی برای کم‌کردن عوارض یائسگی
بنابر اعلام انجمن بین‌المللی یائسگی، اقداماتی از قبیل رژیم غذایی مناسب و فعالیت‌های فیزیکی از ابتلا به اضافه وزن و درگیری‌های ذهنی جلوگیری می‌کند. این اعمال بسیار ساده اما مؤثر، می‌تواند فواید بسیار زیادی برای سلامتی زنان داشته باشد.

دکتر لیلا آزادبخت، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی معتقد است تغذیه مناسب در دوران یائسگی می تواند به بهتر گذراندن آن کمک کند. در این دوره نیاز زنان به ریزمغزها کاهش می‌یابد و نیازی به مصرف آهن اضافه در دوران یائسگی وجود ندارد. زنان باید غذا را در حجم کم مصرف کرده و در هر وعده غذایی از موادغذایی با ارزش استفاده کنند. مصرف ویتامین‌های گروه B به خصوص B2 و B12 و ویتامین A در این دوران باید افزایش پیدا ‌کند و مصرف میوه‌ها و سبزیجات نیز ضرورت پیدا می‌کند.

توجه به رژیم غذایی
مهری دلوریان‌زاده، متخصص تغذیه معتقد است زنان ۴۰ سال به بالا به دلیل لزوم حفظ تناسب وزن و پیشگیری از بیماری‌های دوران میان‌سالی، بایستی توجه ویژه‌ای به رژیم غذایی خود داشته باشند؛ همچنین در این دوران دریافت موادغذایی سالم در حد اعتدال در حفظ سلامت فرد تأثیرگذار است. مصرف میوه‌ها و سبزیجات حدود ۸ تا ۹ سهم یا واحد در روز که بهتر است دو سهم از این میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین C (نظیر مرکبات) و ۲ سهم از سبزیجات حاوی ویتامین A که در سبزیجات دارای برگ سبز تیره و میوه‌های نارنجی‌رنگ مثل خورمالو و هویج وجود دارد، باشد. در این سن غذاهایی که اسیدهای چرب غیراشباع و دارای امگا ۶ و امگا ۳ است، استفاده کنند. همچنین در این دوران از غذا‌های پر فیبر و مواد گالاکتو الیگوساکاریددار مثل شلغم، سیب‌زمینی شیرین، سیر و انواع لوبیاها استفاده شود زیرا از افزایش چربی و کلسترول جلوگیری می‌کند و برای افراد دیابتی بسیار مفید است.

مصرف غذاها به‌صورت آب‌پز و بخارپز
به گفته او لازم است زنان در این سن از خوردن غذا‌هایی که حاوی اسیدهای چرب ترانس است مثل انواع اسنک‌ها و پفک‌ها خودداری کرده و از غذا‌های سرخ‌کرده کمتر استفاده کنند و سعی داشته باشند که بیشتر غذاها را به صورت آب‌پز و بخارپزشده استفاده کنند. کاهش مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده مانند ترکیبات غذایی و شیرینی‌هایی که داری شکر و قند فراوان‌اند نیز توصیه می‌شود. همچنین لازم است در این دوره سنی از مصرف موادغذایی که قند خون را سریع بالا می‌برند، پرهیز شود. زنان بالای 40 سال از نان و غلات به اندازه 8 تا 11 واحد در روز استفاده و بهتر است از کربوهیدرات‌های پلی‌ساکاریت نیز در رژیم غذایی‌شان استفاده کنند. مصرف روزانه 8 لیوان آب برای این زنان توصیه می‌شود و همچنین لازم است زنان برای تأمین پروتئین لازم، گوشت قرمز زیاد مصرف نکنند و سعی کنند که حبوبات را جایگزین آن نمایند.

برگ کتان و سویا از عوارض یائسگی پیشگیری می‌کند
دلوریان‌زاده معتقد است در این سن که زنان مستعد پوکی استخوان می‌شوند، مصرف برخی گیاهان مانند برگ کتان و سویا، از عوارض یائسگی مثل گرگرفتگی پیشگیری می‌کند. همچنین ویتامینD در جذب کلسیم بسیار مؤثر است و بهتر است زنان در این سن سه بار در هفته به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه از ساعت ۸ تا ۲ ظهر با قرار گرفتن در معرض نور خورشید این ویتامین را دریافت کنند. زنان بالای ۴۰ سال مصرف ۲ چاشنی غذایی نمک و شکر را از برنامه غذا‌های روزانه خود کم کنند.

اگر فردی به ۳ مورد از این موارد مبتلا بود دچار سندروم متابولیک است
به گفته این متخصص تغذیه ابتلا به سندروم متابولیک در زنان 40 سال به بالا بسیار شایع است. دارا بودن 3 مورد از 5 مورد زیر، نشان‌دهنده ابتلای فرد به این سندروم است:

1. چاقی مرکزی به این معنی که دوره کمر در زنان بیشتر از 88 سانت باشد.

2. میزان تری‌گلیسیرید خون فرد بیشتر از 150 میلی گرم در دسی‌لیتر باشد.

3. کلسترول خوب بدن که HDL است کمتر از 50 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد. کلسترول خوب در گردو و LDL کلسترول مضر در روغن‌های جامد وجود دارد.

4. پرفشاری خون به این معنی که فشار خون بیشتر از 85 میلی‌متر جیوه شود.

5. قند ناشتا بیشتر از 110 میلی‌گرم در دسی لیتر باشد.

زنان یائسه و اهدای خون
تحقیقات نشان داده‌اند که بسیاری از مردم بیشتر از میزان مورد نیاز روزانه خود آهن مصرف می‌کنند که سبب تولید بیشتر رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود و در نتیجه عملکرد طبیعی سلول‌ها مختل شده و خطر بروز برخی از بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و سرطان افزایش می‌یابد. این مشکل در مردها و زنان یائسه حادتر است؛ چون زنان قبل از یائسگی در چرخه‌های عادت ماهیانه آهن اضافه را دفع می‌کنند. اهدای خون به افزایش میزان آهن بدن کمک می‌کند؛ چراکه از این طریق مقداری از آهن اضافه‌ای که موجب تولید رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شود، بیرون می‌رود. به این ترتیب، می‌توان گفت اهدای خون حتی برای زنان یائسه نیز مفید است.

ادامه دارد ...