عوامل موثر در نازایی، خانم‌ها حواستون باشه!

اگه شما و همسرتون بارها برای باردار شدن تلاش کردین ولی موفق نبودین یا چندین بار سقط جنین رو تجربه کردین، احتمالاً تا حالا با خودتون فکر کردین که نکنه من یا همسرم نازا (نابارور) باشیم؛ بعدش هم احتمالاْ این فکر مثل خوره به جونتون افتاده که چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه. این فکر می‌تونه خیلی ناراحت کننده و استرس آور باشه، برای همین خیلی مهمه که قبل از اینکه سراغ یه دکتر برین تا می‌تونین اطلاعات بیش‌تری درباره‌ی این موضوع پیدا کنین.از نظر علمی وقتی می‌شه گفت یه زوج، نازا یا نابارور هستن که بعد از یه سال تلاش برای بارداری هنوز نتونستن باردار بشن. البته اگه سن یه زن بالای ۳۵ سال باشه، بعد از ۶ ماه تلاش برای باردار شدن و نتیجه نگرفتن می‌شه احتمال داد که نازا یا نابارور هستن. حتی وقتی زنی بتونه باردار بشه، اگه نتونه بعد از تلاش به مدت مشخصی باردار بمونه، باز هم می‌تونه نازا یا نابارور در نظر گرفته بشه. ولی باز هم این سؤال سر جای خودش باقیه: چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه؟ در ادامه می‌تونین با عوامل خطرزایی آشنا بشین که می‌تونن روی باروری مرد یا زن اثرگذار باشن.

۱. سن خودتون رو در نظر بگیرین.
هر چی سن شما بالاتر می‌ره، شانس باردار شدنتون کاهش پیدا می‌کنه یا به عبارتی شانس نازایی و ناباروری شما افزایش پیدا می‌کنه. دلیل اون هم اینه که تعداد و کیفیت تخمک‌های شما به مرور زمان کاهش پیدا می‌کنن. علاوه بر این، خیلی از اختلالات پزشکی زمینه ای که در اثر بالا رفتن سن ایجاد می‌شن می‌تونن روی شانس بچه دار شدن شما اثر بذارن و میزان نازایی و ناباروری شما رو افزایش بدن.در کل، بعد از ۳۰ سال شانس باردار شدن زن هر سال ۳ تا ۵ درصد کاهش پیدا می‌کنه و بعد از ۴۰ سال افت شدیدی دیده می‌شه و احتمال نازایی و ناباروری خیلی بالاتر می‌ره.پس یکی از جواب‌ها به سوال ِ « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » اینه که به سن خودتون توجه داشته باشین. راستی حتماً نوشته‌ی «۶۳ آمار درباره‌ی بهترین زمان بارداری» رو بخونین.

۲. هر نوع مشکل مربوط به سیکل قاعدگی (پریود) رو زیر نظر بگیرین.
پریود یا سیکل قاعدگی غیرعادی می‌تونه نشانه‌ای از نازایی و ناباروری باشه. به میزان خونریزی در طول هر پریود، مدت خونریزی، سیکل نرمالی که دارین، و عوارض و علائمی که موقع پریودتون براتون ایجاد می‌شه، توجه داشته باشین. یه پریود منظم چیزیه که تو روزهایی اتفاق می‌افته که شما انتظارش رو دارین و فقط ۳ تا ۷ روز طول می‌کشه.از جمله علائم و نشانه‌های دیگه‌ی پریود نامنظم قاعده شدن خیلی زیاد، خیلی کم، یا نوسان خونریزی رو می‌شه در نظر گرفت که شما در طول پریود گاه و بیگاه خونریزی پیدا می‌کنین. دل درد قاعدگی شدید هم می‌تونه به‌عنوان یه چیز غیرعادی در نظر گرفته بشه، البته به شرطی که شما در حالت عادی دل دردها و شکم دردهای خیلی شدیدی نداشته باشین. پس یکی دیگه از جواب‌ها به سوال ِ « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » اینه که به پریود (سیکل قاعدگی)تون توجه داشته باشین.

۳. حواستون به اضافه وزن و تغییرات پوستی که همزمان اتفاق می‌افتن، باشه.
اگه بدون دلیل مشخصی دارین اضافه وزن پیدا می‌کنین، ممکنه یکی از چند تا مشکل سلامتی رو داشته باشین، از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک، دیابت نوع ۲، یا کم کاری تیروئید (که ناشی از کاهش عملکرد غده تیروئیده). زن‌هایی که سندرم تخمدان پلی کیستیک و دیابت نوع ۲ دارن، تغییرات پوستی خاصی هم دارن.افزایش موی صورت، آکنه، پوست چرب، و برچسب های پوستی. ممکنه آکانتوز نیگریکانس، پچ پوستی قهوه‌ای تیره تا سیاه روی صورت، گردن، زیربغل، زیر سینه ها، و پشت هم ایجاد بشه.چاقی یا شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۳۰ هم می‌تونه احتمال باردار شدن شما رو خیلی زیاد کاهش بده یا به عبارتی احتمال نازایی و ناباروری رو افزایش بده.پس یکی دیگه از جواب‌ها به سوال ِ « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » اینه که حواستون به اضافه وزن و تغییرات پوستی بدنتون باشه.

۴. حواستون به اختلالات پزشکی و بیماری‌های زمینه‌ای باشه.
بعضی از اختلالات پزشکی و بیماری‌ها می‌تونن روی شانس باردار شدن شما تأثیر بذارن. این احتمال هم هست که بدنتون آنتی بادی های ضد اسپرم تولید کنه که می‌تونه به اسپرم آسیب بزنه و جلوی باردار شدن شما رو بگیره. از جمله اختلالات و بیماری‌های شناخته‌شده‌ای که می‌تونن باعث نازایی و ناباروری بشن این‌ها هستن:دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید، نارسایی آدرنال، سل، تومورهای هیپوفیز، کم خونی یا کمبود آهن و اسید فولیک، سرطان‌ها، و سابقه‌ی جراحی شکم یا لگن که ممکنه روی لوله های رحمی (فالوپ) اثر گذاشته باشه از جمله آپاندکتومی.پس حواستون به این اختلالات باشه تا به جواب « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » نزدیک‌تر بشین.

۵. حواستون باشه که بعضی از عفونت‌ها می‌تونن باعث ناباروری یا نازایی بشن.
بعضی از عفونت‌ها می‌تونن باعث نازایی یا ناباروری بشن. این عفونت‌ها ممکنه باعث چسبندگی لوله های رحمی (فالوپ) شما بشن، روی تولید تخمک اثر بذارن، و باعث بشن که اسپرم نتونه تخمک شما رو بارور کنه. عفونت های باکتریایی یا قارچی واژینال عودشونده می‌تونن پایداری و قوام مخاط دهانه رحم رو تغییر بدن که می‌تونه باعث نازایی و ناباروری بشه. عفونت های دیگه‌ای که می‌تونن شانس باردار شدن شما رو کاهش بدن این‌ها هستن: بیماری التهابی لگن، عفونت های تخمدان، رحم، و لوله های رحمی (فالوپ)، یا سل.
پس با توجه به عفونت ها می‌تونین جواب این سؤال رو بدین که « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه ».

۶. توجه کنین که بعضی از عادت‌ها و انواع سبک زندگی ها می‌تونن روی ناباروری یا نازایی اثرگذار باشن.
کشیدن سیگار یا تنباکو می‌تونه باعث عدم توازن هورمونی تو زن‌ها بشه و منجر به نازایی یا ناباروری بشه. همینطور می‌تونه باعث سقط جنین، نقص مادرزادی و تولد نوزاد نارس بشه. اگه دودی هستین و سیگاری یا چیزی می‌کشین باید ترک کنین وگرنه ممکنه دچار نازایی و ناباروری بشین.رژیم های غذایی نادرست از نظر مواد مغذی و آهن می‌تونن روی توانایی‌های تولید مثل شما اثر بذارن، و همینطور باعث بیماری‌های زمینه‌ای مختلفی مثل کم خونی، دیابت نوع ۲، سندرم تخمدان پلی کیستیک، و چاقی بشن که به نوبه‌ی خودشون می‌تونن احتمال نازایی و ناباروری شما رو افزایش بدن.در معرض استرس بیش از حد و الگوهای خواب ناسالم بودن هم می‌تونه روی سلامت تولید مثل و نازایی و ناباروری شما اثرگذار باشه.پس برای جواب دادن به « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » به عادت‌های غذایی و سبک زندگی خودتون توجه کنین.

۷. حواستون به اختلالات آناتومیکی که ممکنه داشته باشین، باشه.
نقص‌های آناتومیک رحم هم می‌تونن باعث نازایی و ناباروری بشن. خیلی از این نقص‌ها از زمان تولد بودن و به ناهنجاری‌های مادرزادی برمی‌گردن؛ البته اون‌ها تقریباٍ همیشه بدون علامت هستن. این ناهنجاری‌ها می‌تونن شامل این چیزها باشن:دیواره‌ای که رحم رو به دو بخش تقسیم می‌کنه، دو رحم، چسبندگی‌های دیواره‌ی رحم، چسبندگی لوله های رحمی (فالوپ) و زخم شدن اون‌ها، لوله های رحمی (فالوپ) پیچ خورده، رحمی که به شکل غیرطبیعی قرار گرفته.پس با اینکه این اختلالات بدون علامت هستن ولی توجه به اون‌ها می‌تونه شما رو به جواب « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » نزدیک‌تر کنه.

۸. برای تست و آزمایش به دکتر مراجعه کنین.
دکترتون یه سری تست و آزمایش می‌گیره تا دلایل مختلف نازایی و ناباروری رو مشخص کنه و بفهمه چه چیزهایی دلیل این موضوع نیستن. این تست‌ها می‌تونه چیزهایی باشه مثل تست عملکرد تیروئید، تست قند خون بعد از غذا، سطح پرولاکتین، و بررسی کم خونی. همینطور ممکنه سونوگرافی شکم و لگن انجام بده تا خیالش از ناهنجاری‌های آناتومیک راحت بشه.
پس مراجعه به دکتر و انجام آزمایشات می‌تونه جواب بهتری برای « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » بسازه.


9- حواستون باشه که انزال و تعداد اسپرم غیرطبیعی می‌تونه نشانه‌ای از ناباروری یا نازایی باشه.
انزال غیرطبیعی به انزالی با تعداد اسپرم کم یا اصلاْ بدون اسپرم گفته می‌شه. انزال‌های غیرطبیعی و اسپرم‌های ناسالم می‌تونن باعث نازایی و ناباروری بشن. این موضوع معمولاً به دلیل عدم توازن هورمونی و مشکلیه که تو کیسه های منی شما ایجاد می‌شه، کیسه‌هایی که اسپرم ها رو تولید می‌کنن.واریکوسل یا ورید بزرگ شده‌ی بیضه باعث رشد غیرطبیعی اسپرم می‌شه، و منجر به ۴۰ درصد از موارد نازایی و ناباروری می‌شه.انزال های غیرطبیعی مثل انزال پس گرد یا انزال در مثانه و انزال زودرس به دلایل جسمی وهورمونی هم می‌تونن باعث نازایی و ناباروری مردانه بشن.پس با توجه به نوع انزال خودتون می‌تونین جواب بهتری برای این سوال پیدا کنین که « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه ».

۱۰- به هر نوع اختلال در نعوظ که براتون پیش اومده، توجه کنین.
اختلال در نعوظ (بلند شدن آلت جنسی) با عنوان ضعف جنسی هم شناخته می‌شه. این مشکل تقریباً ۲۰ میلیون مرد امریکایی رو درگیر خودش کرده. این موضوع می‌تونه نتیجه‌ی عوامل روانی یا اختلالات پزشکی ذاتی باشه. تقریباً ۹۰ درصد از اختلالات نعوظ دلایل پزشکی دارن.نگرانی از عملکرد، حس گناه، و استرس دلایل روانی رایج اختلال نعوظ هستن.دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، عدم توازن هورمونی، بیماری های قلبی، و زخم یا جراحی لگن هم می‌تونن باعث اختلال نعوظ و در نتیجه مشکلات نازایی و ناباروری بشن.پس یکی از جواب‌های این که « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » اینه که ببینین اختلال نعوظ دارین یا نه.

11-به شرایط پزشکی ای که دارین، توجه داشته باشین.
شرایط پزشکی زمینه‌ای مختلفی می‌تونن روی میزان آندروژن یا هورمون مردانه‌ی شما اثر بذارن. اون‌ها می‌تونن روی تعداد اسپرم شما هم اثر بذارن و احتال نازایی و ناباروری شما رو افزایش بدن. این شرایط شامل این موارد هستن:کم خونی، دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، اختلالات غده هیپوفیز، هیپرپرولاکتینمی، کم کاری تیروئید، پیچش بیضه، ورم بیضه، و چاقی.پس این شرایط رو زیر نظر بگیرین تا به جواب « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » بیش‌تر برسین.

۱۲- حواستون باشه که عفونت‌های خاصی می‌تونن تو ناباروری یا نازایی نقش داشته باشن.
عفونت‌های مختلفی مثل سل، اوریون، تب مالت، آنفولانزا می‌تونن روی نازایی و ناباروری شما اثر بذارن. بیماری های مقاربتی مثل سوزاک، کلامیدیا، و سیفلیس می‌تونن باعث کاهش تعداد اسپرم و تحرک اسپرم بشن. بعضی از بیماری های مقاربتی باعث مسدود شدن اپیدیدیم که اسپرم‌ها رو به مایع منی متقل می‌کنه، هم می‌شن؛ و در نتیجه نازایی و ناباروری اتفاق می‌افته.پس با دقت به وجود یا عدم وجود این عفونت‌ها می‌تونین جواب این سؤال رو که « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » بهتر بدین.

13- توجه کنین که سبک زندگی شما می‌تونه روی ناباروری یا نازایی اثرگذار باشه.
بعضی از سبک زندگی ها و عادت ها هستن که می‌تونن باعث کاهش تعداد اسپرم بشن. از جمله این موارد:عادت های غذایی ناسالم، مثل خوردن رژیمی که کمبود روی، ویتامین سی، و آهن داره می‌تونه روی تعداد اسپرم اثر داشته باشه.پوشیدن لباس زیر تنگ که با افزایش دمای کیسه بیضه، می‌تونه تعداد اسپرم رو کاهش بده.استفاده‌ی طولانی مدت از استروئیدها هم می‌تونه باعث نازایی و ناباروری ناشی از انقباض بیضه بشه. ورزش شدید و مداوم هم می‌تونه باعث نازایی و ناباروری تو مردها بشه.کشیدن سیگار و مصرف شدید الکل هم می‌تونه باعث عدم توازن هورمونی، تعداد اسپرم کم، و نازایی و ناباروری بشه.سر و کار داشتن با استرس بیش از حد تو کار یا منزل هم می‌تونه روی توازن هورمونی و تعداد اسپرم شما اثرگذار باشه.پس از روی سبک زندگی خودتون می‌تونین جوابی به این سوال بدین که « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه ».

۱۴- برای تست و آزمایش به دکتر مراجعه کنین.
دکترتون یه سری تست و آزمایش می‌گیره تا تعداد اسپرم شما رو تعیین کنه. ممکنه یه سری تست خون هم بگیره تا آندروژن، قند خون بعد از غذا، و کارکرد تیروئید رو هم بررسی کنه. اگه این تست‌ها بی‌نتیجه یا غیرقطعی باشن ممکنه تست‌های دیگه‌ای هم انجام بشه.با انجام این تست‌ها دیگه می‌تونین جواب خوبی برای « چگونه بفهمیم نازا هستیم یا نه » پیدا کنین.