دعوای کودکان با یکدیگر، والدین باید چکار کنند؟

فائزه دشتی، کارشناس‌ارشد روانشناسی و مشاور کودک و خانواده/ کودک موجودی است که با توانایی کم به دنیا می‌آید و در محیط به جست‌وجو و کشف می‌پردازد. کشف محیط کودک مانند بزرگسالان نیست. بسیاری از مفاهیمی که در نظر ما نادرست است ممکن است از نظر کودک درست باشد. در اینگونه موارد بزرگسالان باید خود را به جای کودک قرار دهند و دنیا را از دید کودکان ببینند.

دعوای کودکان امری عادی است اما متاسفانه بزرگسالان به آن با دید منفی می‌نگرند. کودک در حین بازی دعوا می‌کند، دعوا برای او نوعی کشف محیط و دنیای بزرگسالان است. در این دعواهای کودکانه کودک خود را به جای بزرگسالان قرار می‌دهد و خود را بزرگ می‌بیند. دعوای کودکان علت‌های گوناگونی دارد.

یکی از این علت‌ها می‌تواند این باشد که کودک شب گذشته شاهد جدل و دعوای والدین خود بوده است و او نیز به روش تقلید تاخیری آن را در مهد کودک اجرا می‌کند. پس بر والدین است که تلاش کنند در مقابل چشم کودک جدل نکنند تا او نیز با مشاهده، آن را یاد نگیرد و بالطبع اولیا آن را به آموزه‌های مهد کودک‌ها یا به تربیت کودکان دیگر ربط ندهند.

یکی دیگر از این علت‌ها می‌تواند پرخاشگری اولیا با کودک باشد. والدینی که با کودک خود سر ناسازگاری دارند، کودک پرخاشگر تربیت کرده و این پرخاشگری را در محیط‌های دیگر مانند مهد کودک به کودکان دیگر منتقل می‌کنند. پس اولیا به هوش باشند صبر و تحمل خود را زیاد کرده و با کودک خود با عطوفت و مهربانی رفتار کنند تا از بروز پرخاشگری در کودک خود جلوگیری کنند.

کودکانی که در مهد کودک با هم بازی می‌کنند ممکن است با هم دعوا نیز کنند. حال نقش اولیا در این باره چیست؟

بسیاری از اولیای کودکان به مدیران و مربیان مهد کودک‌ها شکایت می‌کنند که بچه‌ها در مهد کودک با هم دعوا می‌کنند . پاسخ ما به اولیا این است که آیا بازی کردن کودکان را مشاهده کرده‌اند؟ کودکان همان طور که بازی می‌کنند دعوا هم می‌کنند و این خیلی طبیعی است. باید به دعوای کودکان با دید دیگری نگریست، یعنی با دید مثبت نه با دید منفی. دعوای کودکان نوعی نه گفتن به زبان کودکانه است. کودک ابتدا نه را با دفاع از خود و ایستادن تهاجمی در مقابل کودک دیگر می‌گوید. کودکی که نتواند در برابر کار دوست خود بایستند (شاید کار دوست کودک از نظر ما درست باشد و نیازی به مقابله نداشته باشد ولی از نظر کودک ممکن است نادرست باشد. باید به نظر کودک احترام بگذاریم و در موقعیتی درست و به جا برایش موارد صحیح را توضیح دهیم) قطعا در بزرگسالی هم نمی‌تواند قابلیت این را داشته باشد که در برابر افکار و رفتار منفی ایستادگی کند.

بر والدین است هنگامی که دعوای کودک خود با کودکان دیگر را مشاهده می‌کنند، در دعوای کودک خود مداخله نکنند. کودکان همان‌طور که از عهده بازی با یکدیگر بر می‌آیند از عهده دعواهای خود نیز بر می‌آیند. دعوا نوعی بازی برای کودک تلقی می‌شود.

هنگامی که کودک در خانه از دوست خود شکایت می‌کند بر والدین کودک است که کاملا به حرف او گوش داده و در پایان صحبت‌هایش به او بگویند دعوای شما نوعی بازی است. وقتی با هم بازی می‌کنید طبیعی است که ممکن است با هم نیز دعوا کنید، این نمک دوستی شماست. مهم این است که بعد از دعوا از یکدیگر پوزش بخواهید و با هم دوست باشید. او دوست شماست و شما مهربان‌تر از او هستید، حالا که شما مهربان‌تر از او هستید پس باید او را ببخشید و نیز به او بگویند برای این که به دوست خود بفهمانید شما با هم دوست هستید یک نقاشی برای او بکش و صحبت‌هایی از این قبیل.

هیچگاه سعی نکنید در دعواهای کودک مداخله کنید. همانطور که شما در خانه ممکن است با همسر خود مجادله کنید کودکان هم در مهد کودک با دیگران مجادله می‌کنند. این دعواها و مجادله‌ها باعث رشد و پرورش کودک می‌شود. در تقویت زبان آموزی او به کودک کمک می کند. کودک در این دعواها بزرگ می‌شود و دوستی را یاد می‌گیرد.

و کلام آخر این که هیچگاه در پشتیبانی از کودک خود درصدد جنگ با کودک دیگر یا والدین او برنیایید زیرا این کار شما باعث کاهش اعتماد به نفس و شرم در کودک شما می‌شود.