درمان برفک دهان نوزاد، مراقب انتقال باشید!

برفک یک عفونت قارچی است که توسط "کاندیدا آلبیکانس" ( Candida Albicans) ایجاد می شود. در شرایط طبیعی این قارچ به وسیله سایر میکروب های روده کنترل می شود. اگر تعادل بین این میکروب ها به هم بخورد ( مثلاً هنگامی که کودک آنتی بیوتیک مصرف می کند و یا هنگامی که مقاومت طبیعی بدن وی به دلیل بیماری کاهش یافته ) قارچ ها می توانند رشد کنند و باعث ایجاد عفونت در هر قسمت از دستگاه گوارش شوند. برفک اغلب دهان را درگیر می کند و به صورت پلاک های سفید رنگ در سطح زبان ، سقف دهان و سطح داخلی مخاط گونه ها بروز می کند. این بیماری می تواند مخاط مقعد را نیز درگیر کند.

در کودکان، برفکِ مقعد گاه با سوختگی ناشی از پوشک اشتباه می شود زیرا سبب بروز پلاک های قرمز رنگ همراه با نقاط قرمز در داخل آنها می شود اما به درمان های معمول راش قنداق جواب نمی دهد.

علائم برفک در نوزادان و کودکان
- لکه های زرد یا سفید در داخل گونه ها، روی زبان و در سقف دهان که ممکن است با پاک کردن مخاط زیر آنها قرمز و یا خونریزی دهنده باشد؛
- یک راش قرمز نقطه نقطه در اطراف مقعد.

نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید:
۱- اگر کودک از خوردن غذا خودداری می کند، دهان او را برای یافتن نقاط سفید رنگ بررسی کنید و در صورت دیدن این پوشش سفید رنگ سعی کنید آن را با یک دستمال تمیز پاک کنید. اگر این لکه ها به راحتی پاک نمی شوند و یا مخاط زیر آنها قرمز ملتهب است و یا خونریزی می کند، کودک به احتمال زیاد مبتلا به برفک دهان است؛
2- از دادن غذاهای ادویه دار به کودک خودداری کرده و تمام غذاها را به خوبی خنک کنید. ماست بهترین غذایی است که می توانید تا قبل از مشورت با پزشک به کودک بدهید؛
۳- پوشک بچه را زود به زود عوض کنید، زیرا این قارچ ممکن است در مدفوع کودک نیز باشد و سبب بروز راش در مقعد شود.

اقداماتی که پزشک انجام می دهد:
- در صورت تشخیص برفک دهان ، پزشک یک داروی مایع ضد قارچ تجویز می کند که به داخل دهان و روی نقاط مبتلا چکانده می شود؛
- در صورت وجود برفک مقعد، پزشک یک کـِرِم ضد قارچ برای نواحی مبتلا تجویز می کند.

اقداماتی که می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:
- اگر شیر خود را به کودک می دهید ، شما نیز ممکن است به درمان نیاز داشته باشید؛
- در صورت ابتلا به برفک دهان، به کودک غذاهای سبک و مایع بدهید تا خوردن آنها آسان تر باشد؛
- دست های کودک را مرتب بشویید تا عفونت از دهان به مقعد یا برعکس منتقل نشود؛
- در صورتی که هنوز کودک را پوشک می کنید، تا حد امکان سعی کنید پوشک را باز کنید و مقعد را در معرض هوا قرار دهید ، زیرا رطوبت و فضای بسته پوشک به رشد قارچ کمک می کند.

برفک سینه معمولا در مادران به دنبال مصرف آنتی بیوتیک به وجود می آید . پوست ناحیه مبتلا قرمز، براق ،‌پوسته پوسته و نوک پستان نیز کمی کمرنگ تر می شود. گاهی اوقات شیرخوار هم مبتلا به برفک دهان است که در این حالت هم مادر و هم شیرخوار باید درمان شوند. مدت درمان مادر ۱۴ روز و با محلول یا کرم نیستاتین است که روزی ۴ بار بعد از شیر دادن روی نوک و هاله پستان مالیده می شود. درمان شیرخوارفقط با محلول نیستاتین می باشد که روزی ۴ بار و هر بار بعد ازشستن وخشک کردن ناحیه ،‌۱۵ قطره از محلول را باید به آرامی در سطح داخلی دهان شیرخوار یعنی داخل گونه ها،‌ لثه ها و روی زبان مالید. باید توجه داشت که مدت درمان به طورمعمول ۱۴ روز است و بهترین زمان بلافاصله بعد از تغذیه است که اثر آن تا نوبت بعدی تغذیه باقی می ماند. درمان مادر و کودک نیز باید تواما ادامه یابد.

برفک دهان به دلیل فعالیت بیش از حد قارچی به نام "کاندیدا آلبیکانس"( Candida Albicans) اتفاق می ‌افتد. همه ی افراد به صورت طبیعی مقداری از این قارچ را به عنوان موجود همزیست با بدن، در دهان، پوست و دستگاه گوارش خود دارند. شما این مقدار از قارچ طبیعی بدن را نه می ‌بینید و نه احساس خواهید کرد، زیرا این قارچ در مقدار کم خود مشکلی ایجاد نمی ‌کند و شما علامتی از وجود آن نخواهید دید و بدن مقدار آن را مرتب کنترل می ‌کند. اما اگر به دلیلی مثل بیماری‌ها یا داروها کاندیدا (قارچ) رشد بیش از حد پیدا کند، بیماری برفک دهانی در دهان و یا اگر در ناحیه ی تناسلی خانم‌ها اتفاق بیفتد، قارچ واژینال ایجاد می‌ شود.

هر چند برفک دهان ممکن است همه ی افراد را درگیر کند، اما بیشتر افرادی که دچار این بیماری‌ می ‌شوند نوزادان و بچه‌های کوچک ، سالمندان و به خصوص کسانی هستند که سیستم ایمنی بدنی آنها به خوبی کامل نشده است.

مادرانی که به دنبال برفک دهان نوزادان، دچار قارچ نوک پستان شوند، این علامت‌ها را تجربه می‌ کنند:
-‌ نوک پستان‌ها به طور غیر طبیعی قرمز و حساس و پوست آن ظریف و براق خواهد شد.

- پستان‌ها در هنگام شیردادن دردناک هستند و حتی در زمانی که نوزاد، شیر نمی‌خورد، نیز نوک پستان مادر دردناک است.

- ممکن است دردهای عمیقی در پستان‌ها احساس شود.

برخى مادران آن را به صورت احساس سوزش و تیر کشیدن توصیف مى کنند. مدت درمان مادر 14 روز و با محلول یا کرم نیستاتین است که روزی 4 بار بعد از شیر دادن روی نوک و هاله پستان مالیده می شود. مادر باید قبل از شیر دادن پستان خود را شسته و خشک نماید.

درمان شیرخوار نیز 14 روز و فقط با محلول نیستاتین می باشد که روزی 4 بار و هر بار 15 قطره از محلول را باید به آرامی در سطح داخلی دهان شیرخوار یعنی داخل گونه ها، لثه ها و روی زبان مالید.

بهترین زمان بلافاصله بعد از تغذیه است که اثر آن تا نوبت بعدی تغذیه باقی می ماند. درمان مادر و کودک باید تواماً ادامه یابد.

سینه بند خود را روزانه عوض کنید و با آب داغ و صابون بشویید. در صورت استفاده از گول زنک و سرشیشه، استفاده از آنها را متوقف کنید و یا روزانه 20 دقیقه بجوشانید و بطور هفتگی آن ها را عوض کنید.

علاج واقعه قبل از وقوع
این کارها به پیشگیری از ایجاد برفک کمک می‌ کند:
- مرتب ماست بخورید.
-اگر باردار هستید و دچار قارچ واژینال شده‌اید، هر چه سریع ‌تر آن را درمان کنید.
- سیگار کشیدن را ترک کنید.
- هر ۶ تا ۱۲ ماه یک بار، به دندان ‌پزشک ‌تان سری بزنید، به خصوص اگر دیابت دارید، یا از دندان مصنوعی استفاده می ‌کنید. مسواک و نخ دندان مرتب را فراموش نکنید.
- به نظر می ‌آید سیر، خاصیت ضد میکروبی و ضد قارچ دارد. برای جلوگیری از ابتلا به قارچ، به طور مرتب سیر مصرف کنید. اگر مزه ی سیر را دوست ندارید، می ‌توانید قرص سیر را جایگزین آن کنید.

اگر برفک به سراغتان آمد...
اجرای این روش‌ها به بهبود وضع شما کمک می‌ کند. در هر حال مشورت با پزشک را نیز فراموش نکنید:
- بهداشت دها‌ن را رعایت کنید:
دندان‌پزشکان لااقل روزی دو بار مسواک و روزی یک بار نخ دندان را توصیه می‌ کنند. بهداشت دهانتان را به خوبی رعایت کنید و اگر مشکلات جسمی و حرکتی دارید، از مسواک‌های برقی کمک بگیرید. استفاده از دهان شویه‌های ضد باکتری را محدود کنید، چون استفاده ی طولانی مدت از آن تعادل میکروبی دهان شما را به هم می ‌زند.
- آب نمک گرم استفاده کنید:
اگر دچار برفک شده‌اید، دهان‌تان را به کمک دهان ‌شویه ی آب نمک (نصف قاشق چای ‌خوری نمک در یک لیوان آب گرم) یا دهان‌ شویه ی جوش شیرین (یک قاشق چای ‌خوری جوش شیرین در آب گرم) شست‌وشو دهید. دهان‌ شویه‌ را نبلعید.
- اگر نوزاد شما دچار برفک شده است، احتمالا نوک پستان شما هم درگیر شده است. ضمن درمان دارویی، بین پستان و لباس زیر خود یک لایه دستمال پارچه‌ای یا کاغذی تمیز قرار دهید تا قارچ از بدن شما به لباس‌ها‌یتان انتقال پیدا نکند.
چاره ی کار کجاست؟

بهترین کار این است که از انتقال و انتشار سریع قارچ جلوگیری کنیم. برای درمان قارچ در هر گروه سنی، را‌ه ‌حل خاصی لازم است:

- برفک در بچه‌ها:
اگر برفک مختصر باشد، شاید به هیچ ‌گونه درمانی احتیاج نباشد. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل طبیعی باکتری‌های بدن را به هم می ‌ریزند و ممکن است، زمینه را برای ایجاد برفک دردهان بچه‌ها فراهم کنند. برای جلوگیری یا بهبود برفک در این حالت، در دوران مصرف آنتی ‌بیوتیک به بچه‌ها ماست بدهید. ماست به حفظ تعادل باکتری‌های بدن کمک می ‌کند.

- برفک دهان نوزادان و مادران شیرده:
اگر نوزادی که به آن شیر می ‌دهید دچار برفک دهان شده، باید هم شما و هم نوزادتان درمان شوید. در غیر این صورت بیماری را مرتب به هم منتقل می‌ کنید. پزشک معمولا یک ضد قارچ ملایم برای درمان کودک و یک ضد قارچ معمول برای سینه ی شما تجویز خواهد کرد. اگر نوزاد شما از پستانک یا شیشه ی شیر استفاده می‌ کند آنها را مرتب بشویید و بجوشانید تا زمانی که برفک برطرف شود.

- برفک در بزرگسالان:
اگر بیماری عمومی ندارید و دچار برفک شده‌اید، ماست بخورید تا عدم تعادل میکروب‌های بدن‌تان برطرف شود. اگر شرایط بهتر نشد، برای دریافت دارو به پزشک مراجعه کنید.‌