تفاوت شیرمادر با شیرخشک چیست؟

بدون در نظر گرفتن شکل و اندازه سینه (حتی اگر سینه خیلی کوچک و یا صاف باشد) باید مطمئن بود که می تواند کار خودش را در شیردهی به نوزاد انجام دهد. تصور غلطی وجود دارد که می گوید هر چه اندازه سینه بزرگ تر باشد، میزان شیردهی بیشتر می شود. باید دانست که هر میزان سینه بزرگ تر باشد مقدار چربی داخل آن بیشتر است و چربی تاثیری در فرایند شیردهی ندارد. از نظر دانش اناتومی، همه سینه های شیرده در شیردهی همانند هم عمل می کنند و عملکرد آن ها به سایز و اندازه آن ها بستگی ندارد.سلول های تولید کننده شیر در سینه شیر را خلق می کنند و در کیسه هایی به نام آلوئول ذخیره می شوند. این کیسه ها (که تقریبا هر سینه ۲۰ کیسه دارد) شیر را به سمت کانال های شیری در نوک سینه هدایت می کنند و زمانی که نوزاد شروع به مکیدن سینه کند، شیر در دسترسش قرار می گیرد. در دوران بارداری، سینه زنان باردار دستخوش تغییراتی می شود. در اطراف زیر پوست نوک پستان (در قسمت آرئول) غدد مونتگومری وجود دارد که این غدد طی دوران بارداری بزرگ شده و ظاهر دانه ای پیدا می کنند. از دیگر تغییرات سینه در دوران بارداری به تیره شدن موهای دور نوک پستان باید اشاره کرد و همچنین رگ های آبی زیر پوست هر سینه به وضوح دیده خواهند شد. بعد از اینکه کودک به دنیا آمد همه این تغییرات کمک می کنند تا شیر تولید شده به نوزاد به دهان نوزاد برسد.
تمام این مواردی که در بالا در خصوص فواید تغذیه با شیر مادر گفته شد، به این معنی نیست که نوزادانی که از شیر خشک استفاده می کنند، افراد بیماری هستند، بلکه می خواهیم بگوییم که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند شروع خوبی دارند. از اینرو توصیه می شود تا مادران تلاش کنند بعد از اینکه نوزادشان متولد شد حداقل برای یک یا دوبار از شیر خود به کودکشان بدهند. البته تعدادی از مادران به دلیل بیماری و برخی از مشکلات جسمی توانایی شیر دادن به نوزاد خود را ندارند ولی اغلب مادران از این توانایی بهره مند هستند و نباید آن را دریغ کنند. بسیاری از مادران نگران هستند که شیر دادن به نوزادشان مانعی برای فعالیت های اجتماعی و مانع از حضور آن ها در موقعیت شغلیشان شود، اما امروزه تکنولوژی و وسایلی آمده که کار را بسیار راحت کرده و مادران می توانند شیر خود را بدوشند و در شیشه شیر قرار دهند تا نوزاد خود از آن تغذیه کند. حتی در محل کار نیز اگر یخچال وجود دارد مادران در محل مناسب می توانند شیر خود را داخل شیشه و سپس درون یخچال قرار دهند تا برای نوزادشان آماده باشد. البته برای استفاده از این روش باید حتما کسی از فرزند شما مراقبت کند و او شیشه شیر را به نوزاد دهد و یکی از مزایای استفاده از این روش این است که نوزاد شما زودتر و راحت تر آماده گرفتن از شیر مادر (در زمان مناسب خود) می شود.
6 فایده شیرمادر برای مادر
۱- شیردهی احتمال بارداری مجدد را کاهش می دهد.
2- مادرانی که به نوزاد خود شیر داده اند، از بیماری پوکی استخوان، سرطان سینه ، سرطان رحم، سرطان تخمدان، دیابت نوع 2 و سلیاک (عدم تحمل گلوتن گندم) در امان می باشند.
۳- شیردهی موجب کاهش وزن مادر می شود. مادر مقدار زیادی کالری را برای ساخت شیر از دست می دهد، در نتیجه افزایش وزن دوران بارداری اش کاهش می یابد.
4- مکیدن سینه مادر باعث ترشح هورمونی می شود که این هورمون، رحم را به سرعت به حالت اول خود برمی گرداند.
۵- از نظر اقتصادی ارزان ترین شیر و مناسب ترین شیر برای نوزاد، شیر مادر است.
6- مادری که شیر خود را به کودک می دهد، از نظر روحی و جسمی رشد می کند، کمتر احساس خستگی و اضطراب و دلواپسی می کند و حسی قوی برای برقراری ارتباط با نوزاد خود دارد.

تفاوت شیرمادر با شیر خشک
- نوزاد، پروتئین و چربی شیر مادر را بهتر از شیر خشک هضم می کند.
- ترکیبات شیر خشک تا اندازه ای شبیه ترکیبات شیر مادر است، اما مقدار مواد مغذی آن برای همه نوزادان یکسان است. در حالی که شیر هر مادری متناسب با نوزاد خودش است.
- در نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می شوند، اسهال ۳ تا ۴ بار بیشتر رخ می دهد.
- تحقیقاتی که به تازگی انجام شده است، نشان می دهد کودکانی که از شیر مادر استفاده می کنند، در دوران کودکی دچار اضافه وزن نمی شوند. در حالی که نوزاد شیر خشک خوار در کودکی 20 تا 30 درصد احتمال اضافه وزن خواهد داشت.
- نوزادانی که در ۳ ماه اول زندگی از شیر مادر استفاده می کنند، ۳۴ درصد کمتر از نوزادان شیر خشک خوار احتمال ابتلا به دیابت وابسته به انسولین را خواهند داشت.
- نوزادان شیرمادر خوار نسبت به نوزادان شیرخشک خوار، در بزرگسالی کمتر دچار پرفشاری خون و بیماری های قلبی می شوند.

- نوزاد وقتی خسته شد، می تواند دیگر سینه مادر را مک نزند و مدتی صبر کند و بعد شروع به مک زدن کند، اما در تغذیه با شیشه شیر این امر ممکن نیست.

خواص موجود در شیرمادر
- در اولین روز تولد، کلستروم ( colostrum) که مایعی زرد رنگ و غنی از آنتی بادی است از سینه مادر خارج می شود. این مایع، سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت کرده و از او در مقابل بیماری ها محافظت می کند.
- هنگامی که نوزاد سینه مادر را مک می زند، در ابتدا، شیر آبکی و شیرین می باشد. بعد از مقداری مک زدن، شیر چرب تر و سفت می شود و احتیاجات نوزاد را برای رشد تامین می نماید.
- شیر مادر بر اساس تغییرات آب و هوا تغییر می کند، مثلا در هوای گرم، نوزاد احتیاجی به آب ندارد، زیرا ترکیب شیر مادر تغییر می کند.
- شیر مادر دارای مواد مغذی، آنتی بادی، هورمون، آنتی اکسیدان و دیگر موادی است که نوزاد به آن احتیاج دارد.
- شیر مادر از مواد مغذی موجود در خون و ذخیره غذایی بدن مادر تامین می شود.
- یک مادر سالم روزانه 644 تا 756 گرم شیر تولید می کند. برای تولید این مقدار شیر، 500 کالری انرژی لازم است.
- شیر مادر دارای ۳۳۰ میلی گرم کلسیم در هر لیتر است.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
اگر شما نوزاد خود را با شیرخشک تغذیه می کنید، ممکن است با برخی موقعیت های ناراحت کننده رو به رو شوید. اگر شما از فرمول درست کردن خوراکی های آماده آگاه باشید، حتما تصمیم می گیرید نوزاد خود را با مواد غذایی «طبیعی» تغذیه کنید، زیرا قرار دادن مواد غذایی طبیعی در رژیم غذایی کودکان، مواد مغذی لازم برای رشد آن ها را تامین می کند. قابل ذ کر است که سهم مادر برای نخوردن شیر مادر توسط فرزندش، خیلی بیشتر از خود کودک است.

تغذیه با شیر مادر در مقابل تغذیه با شیرخشک
جزئیات هر دو نوع تغذیه و مزایای تغذیه با شیر مادر در مقابل فرمول تغذیه ای با شیر خشک بحث می شود.

چرا تغذیه با شیر مادر را باید انتخاب کرد؟
با توجه به نتایج تحقیقات آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، شیر مادر بهترین منبع تغذیه برای نوزادان است. به ویژه، نوزادان زیر ۶ ماه باید فقط با شیر مادر تغذیه شوند و پس از آن از به صورت تدریجی از شیر جدا شده و به آرامی با دیگر مواد غذایی جامد آشنا شوند.
نتایج تحقیقات آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، همچنین ادامه ی تغذیه کودک با شیر مادر را تا حداقل یک سالگی او توصیه می کند، بنابراین، تا زمانی که شما و فرزندتان تمایل به تغذیه با شیر مادر دارید، باید این کار را ادامه دهید.

امتیازات تغذیه با شیر مادر در مقایسه با شیر خشک
• تصور می شود که شیر مادر به منظور کاهش سندرم خطر مرگ ناگهانی نوزاد (SID) بسیار مهم است.
• همچنین شیر مادر نسبت به شیر خشک قابل هضم تر بوده و از دچار شدن نوزاد شما به یبوست و یا تفخ روده ای جلوگیری می کند.
• شیر مادر بهترین منبع از آنتی بادی های طبیعی است، که کودک شما را در برابر بسیاری از بیماری ها و عفونت ها محافظت کرده و با تقویت سیستم ایمنی بدن کودک، او را در مقابل بیماری ها واکسینه می کند.
• مصرف شیر مادر همچنین باعث عملکرد شناختی بهتر در کودکان شده و تصور می شود که به منظور بالا بردن هوش فرزند شما هم بسیار مفید باشد.
• همچنین مطالعات اخیر آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، نشان می دهد که شیر مادر ممکن است خطر مسائل مربوط به بعضی از بیماری ها از جمله لنفوم، دیابت نوع ۱ و ۲، کلسترول خون بالا، آسم، سرطان خون و چاقی را در مراحل بعدی زندگی کودک کاهش دهد.
و در نهایت این تصور که تغذیه با شیر مادر تنها مزایایی برای کودکان دارد، نادرست است. تغذیه کودک با شیر مادر، مزایای بیشتری براس خود مادران دارد. زنانی که کودک خود را با شیر مادر تغذیه می کنند، تمایل کمتری برای ابتلا به پوکی استخوان، سرطان تخمدان ، دیابت، سرطان سینه و بیماری های قلبی را دارند. علائه بر این موارد، مهم ترین مزیت تغذیه کودک با شیر مادر این است که این نوع تغذیه باعث تقویت پیوند بین مادر و نوزاد می شود.

چرا فرمول تغذیه ای با شیر مادر مفید است؟
از آنجایی که ممکن است شیر خشک دارای مواد مغذی بیشتری نسبت به شیر مادر باشد، بسیاری از مادران، شیر خشک را انتخابی سالم برای تغذیه نوزادان خود می دانند. همچنین، بسیاری از مادران هم به دلایل مختلفی تمایل به پیدا کردن سیر خشک مناسب برای کودکان خود هستند.
فرمول تغذیه ای با شیر خشک بسیار انعطاف پذیر است. شما می توانید با مدیریت کارهای خود و دانستن اینکه کودک شما به چه مواد مغذی نیاز دارد، او را به خوبی تغذیه کنید.
شما می توانید این کار را با شریک زندگی خود به اشتراک بگذارید، به خصوص در طول شب تغذیه کودک بسیار مهم است.
شما همچنین می توانید شیر خشک های مورد علاقه ی کودک خود را هر چند وقت یکبار در برنامه غذایی او قرار دهید، هر چند که او با شیر مادرتغذیه می کند.
شیرخشک تحت شرایط استریل ساخته شده و معمولا تمام ویتامین ها و مواد معدنی که کودک شما در طول دوره رشد خود نیاز دارد را داراست و این بسیار مهم است.
در تهیه شیر خشک تلاش می شود تا مزایای شیر مادر قرار بگیرد. این ماده ترکیبات پیچیده ای از چربی، قند، پروتئین و دیگر مواد مغذی که برای کودک در حال رشد شما ضروری است، را به بهترین وجه ارائه می دهد.
اکنون شیر مادر بهتر است یا شیر خشک؟
هم تغذیه با شیر مادر و هم شیر خشک، هرکدام دارای مزایا و امتیازاتی برای خود هستند. بنابراین، بهترین کار این است که با به مدت حداقل 6 ماه اولیه زندگی فرزند خود، او را با شیر مادر تغذیه کنید و پس از آن اگرشما از تغذیه کودکتان با شیر خود ناراحت هستید و در پی پیدا کردن راه حلی برای این مشکل خود می-گردید، می توانید به فرمول تغذیه ای فرزند خود با شیرخشک فکر کنید. تلاش به تعادل تغذیه ی هم زمان با شیر مادر و شیرخشک، بهترین ایده برای یک تغذیه ی خوب است. زیرا، شما می توانید درهنگام سفر و یا زمانی که خارج از منزل هستید، به راحتی از شیرخشک برای تغذیه کودک خود استفاده کنید.