مصرف دارو در مادران شیرده، نکات مهم

اکثر مادران در مورد مصرف دارو حین شیردهی مضطرب و نگران هستند و ممکن است اطلاعات و نظر های متفاوتی را از منابع مختلف از جمله پزشکان، داروسازان، ماماها، همسر، دوستان و همسایه ها یا وسایل ارتباط جمعی در مورد مصرف یا عدم مصرف داروها دریافت کنند و چه بسا در مواردی بدون آنکه خود مایل به قطع شیردهی باشند در اثر توصیه های نادرست اطرافیان، به این عمل اقدام کنند.

عوامل اثرگذار بر ایمنی مصرف دارو در دوران شیردهی
هر دارویی که مادر شیرده مصرف می کند جزیی از آن (حدود یک درصد) وارد شیر می شود. مقدار دارویی که از طریق شیرمادر به شیرخوار می رسد، بسیار کمتر از آن مقداری است که از طریق جفت به جنین می رسد. به طور کلی سه دسته عوامل مهم مربوط به مادر، شیرخوار و دارو در زمینه اثر دارو بر شیرخوار دخالت دارند.

عوامل مربوط به مادر
▪ متابولیسم کلیه و کبد
▪ دوز دارو و مدت درمان
▪ راه مصرف

متابولیسم، غلظت دارو را در سرم مادر کاهش می دهد و برعکس عواملی نظیر بارداری که دفع یا متابولیسم دارو را در مادر کاهش می دهد، موجب افزایش مقدار دارو در سرم می شود. دوز و مدت مصرف دارو هم موثر است. استفاده از داروهایی که حتی ممنوعیت مصرف دارند ممکن است با دوز کم و مدت کوتاه مصرف مانند مواد رادیواکتیو، فقط با قطع کوتاه مدت تغذیه با شیرمادر همراه باشد. جذب و دسترسی از راه دهان نیز نقش بسیار مهمی دارد. به عنوان مثال داروهایی که از طریق خوراکی قابل جذب نیستند و باید حتما به مادر تزریق شوند مانند انسولین، آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی و سولفات منیزیم گرچه ممکن است در شیرمادر ترشح شوند اما چون در دستگاه گوارش شیرخوار جذب نمی شوند بنابراین اثر کمتری بر شیرخوار می گذارند.

عوامل مربوط به شیرخوار
▪ سن شیرخوار: هر چه سن به دوران نوزادی نزدیک تر باشد، تاثیر داروی دریافت شده بیشتر است.

▪ جذب دارو: داروهایی که با تغییرات جزیی جذب می شوند تاثیر بیشتری بر نوزاد و شیرخوار دارند.

▪ متابولیسم کبد و کلیه: نارسی یا اختلال های این اعضا سبب تجمع بیشتر دارو در شیرخوار می شود.

▪ حجم مصرفی شیرمادر: هر چه مقدار شیر مصرف شده بیشتر باشد، داروی بیشتری هم به شیرخوار می رسد.

▪ بی ضرری دارو برای شیرخوار: داروهایی که در دوران نوزادی و شیرخواری مجوز مصرف داشته باشند، مادر شیرده هم می تواند مصرف کند.