استفاده از دستگاه آی یو دی، زمان مناسب

گذاشتن آی یو دی یکی از راه‌های مطمئن برای پیشگیری از بارداری است. در این روش با گذاشتن یک جسم خارجی در رحم زن با مکانیسم ویژه‌ای از بارداری پیشگیری می‌شود و باید با رعایت اصولی همراه باشد. از جمله‌ی این موارد، زمان مناسب برای قرارگیری این جسم در رحم زن است. چنان‌چه به این مورد توجه شود، می‌توان نتیجه‌ی مطلوبی از این روش به دست آورد.

زمان گذاشتن آی یودی
در زمان قاعدگی
اگر از باردار نبودن خود اطمینان دارید، کارگذاری IUD در ۵ روز اول قاعدگی و به دلیل نرمی سرویکس و راحت‌تر بودن کارگذاری، انجام می‌شود. (خونریزی و درد ناشی از کارگذاری IUD، با خونریزی و درد دوران قاعدگی پوشیده خواهد شد)
پس از زایمان (طبیعی، سزارین)
۶ هفته پس از زایمان طبیعی یا سزارین می‌توان IUD را کار گذاشت. شیردهی هیچ مانعی برای IUD ندارد و IUD اثری بر شیر مادر نخواهد داشت.
پس از سقط یا کورتاژ
پس از سقط یا کورتاژ زیر ۱۲ هفته و به شرط عفونی نبودن آن می‌توان در ۵ روز اول پس از سقط IUD را کار گذاشت. در موارد سقط بالای ۱۲ هفته، این کار باید با ۶ هفته تأخیر و پس از بررسی‌های لازم توسط متخصص انجام شود.
در مادران شیردهی که قاعدگی آن‌ها برنگشته است
IUD را می‌توان ۶ هفته پس از زایمان با انجام آزمایش بارداری و اطمینان از عدم بارداری کار گذاشت.

آزمایش‌ها و معاینه‌های لازم برای قبل و بعد از گذاشتن آی یودی

در اولین مراجعه موارد زیر بررسی می‌شوند:
- معاینه‌ی لگن برای بررسی اندازه‌ و وضعیت رحم و تخمدان‌ها؛
- اندازه‌گیری هموگلوبین خون؛
- بررسی موارد منع مصرف مطلق و نسبی؛
در مراجعات بعدی موارد زیر بررسی می‌شوند
- دیدن نخ IUD: بررسی نخ IUD پس از اتمام اولین دوره‌ی خونریزی قاعدگی بعد از گذاشتن IUD انجام می‌شود و کنترل‌های بعدی آن هر ۶ ماه یک‌بار (در زمان غیر قاعدگی) صورت می‌گیرد. در چند ماه اول پس از گذاشتن IUD و به ویژه در دوران قاعدگی احتمال خروج خود به خود آن وجود دارد و در صورت افزایش طول نخ و یا در حال خروج بودن IUD، در خواست سونوگرافی خواهد شد. اگر نتیجه‌ی سونوگرافی تأییدکننده‌ی جابجا شدن IUD باشد، باید برای خروج کامل آن اقدام شود. بلافاصله پس از خروج IUD و در صورت مناسب بودن شرایط (حامله نبودن، نداشتن عفونت و تقاضا برای ادامه‌ی روش) می‌توان نسبت به گذاشتن IUD جدید اقدام کرد.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
آی یو دی یا همان دستگاه داخل رحمی T شکل، روشی بلند مدت برای جلوگیری از بارداری است. از این روش گاهی اوقات به عنوان یک روش غیر هورمونی برای جلوگیری از بارداری نیز یاد میشود.

آی یو دی چیست؟
IUD مخفف واژه‌ی Intrauterine Device و به‌معنی دستگاهی است که درون رحم قرار داده می‌شود. این دستگاه میله‌ای کوچک به‌شکل حرف T است که باید به‌وسیله‌ی پزشک زنان درون رحم قرار بگیرد. آی‌ یو دی با ترشح ماده‌ای به‌نام پروژستین (یک نوع پروژسترون مصنوعی) یا آزادکردن یون‌های مس مانع لقاح تخمک و اسپرم می‌شود.

عملکرد آی یو دی چگونه است؟
دو نوع آی یو دی وجود دارد: هورمونی و مسی. عملکرد نوع هورمونی اندکی متفاوت است. هورمون پروژستینی که از این دستگاه‌ها ترشح می‌شود، مخاط ضخیمی در دهانه‌ی رحم به‌وجود می‌آورد که اسپرم نمی‌تواند به آن نفوذ پیدا کند. همچنین این هورمون جداره‌ی رحم را نازک می‌کنند و مانع کاشت تخمک لقاح‌یافته می‌شود. آی‌ یو دی مسی با آزادکردن یون‌های مس که ماده‌ای سمی برای اسپرم‌هاست، توانایی حرکت را از آنها می‌گیرد.

میزان اثرگذاری آی یو دی چقدر است؟
میزان شکست آی یو دی بین ۰٫۲ تا ۰٫۸ درصد است؛ این درحالی است که میزان شکست قرص های ضد بارداری ۹ درصد و کاندوم ۱۸ درصد است. طول عمر آی یو دی براساس نوع آن بین ۳ تا ۱۰ سال است.

آی یو دی چند نوع است؟
در آمریکا پنج آی یو دی با نام‌های میرنا، اسکایلا، لیلِتا، کایلینا (هورمونی) و پاراگارد (مسی) وجود دارد. طول عمر میرنا و کایلینا پنج سال و دوام اسکایلا و لیلتا تا سه سال خواهد بود. پاراگارد نیز که آی یو دی مسی و اسپرم‌کش است تا ده سال عمر خواهد کرد.
نحوه‌ی کارگذاری آی یو دی درون رحم چگونه است؟
ابتدا پزشک با انجام آزمایش باید مطمئن شود که فرد درحال‌حاضر باردار نیست یا احتمال بارداری در چند روز گذشته وجود نداشته است. سپس بقیه‌ی مراحل شبیه معاینه‌های معمول صورت می‌گیرد.
پزشک با استفاده از اسپکولوم، دهانه‌ی رحم را باز می‌کند. ممکن است برخی از پزشکان از داروهای بی‌حسی استفاده کنند یا برای اطمینان از نبودن عفونت‌های مقاربتی نمونه‌برداری انجام شود. سپس با استفاده از وسیله‌ای دهانه‌ی رحم باز نگه داشته می‌شود و از یک وسیله‌ی اندازه‌گیری باریک برای سنجش عمق رحم استفاده می‌شود. با این روش می‌توان محل دقیق کارگذاری آی‌ یو دی را مشخص کرد. در این مرحله پزشک آی‌ یو دی را درون رحم قرار می‌دهد؛ ابتدا بازوهای T شکل دستگاه جمع و آی یو دی شبیه به چوب‌کبریت می‌شود و وقتی که درون رحم قرار می‌گیرد این بازوها دوباره باز می‌شوند. تمام این مراحل به‌سرعت صورت می‌گیرد؛ به‌طوری که کارگذاری آی‌ یو دی در عرض چند دقیقه انجام می‌شود.

آیا کارگذاری آی یو دی دردناک است؟
کارگذاری آی یو دی بدون درد نیست اما شدت درد برای هر فرد متفاوت است. عده‌ای درد خفیف و عده‌ای دیگر درد شدیدی را تجربه می‌کنند. کارگذاری این وسیله ممکن است سبب ایجاد احساس گرفتگی در رحم شود. شدت گرفتگی در مدت ۱۵ دقیقه از حالت شدید به دردهای معمول در دوران قاعدگی تبدیل می‌شود. ممکن است هرازگاهی این گرفتگی باز هم تکرار شود.

عوارض آی یو دی چیست؟
از عوارض شایع استفاده از آی یو دی لکه‌بینی و درد زیرشکم است. در بسیاری از بانوان این دردها به‌مرور از بین می‌روند. بسته‌ به نوع آی یو دی ممکن است تغییراتی در عادت ماهیانه ایجاد شود. برخی از بانوان نیز نخی را که به انتهای آی‌ یو دی متصل است و برای خروج آن استفاده می‌شود، احساس می‌کنند و ممکن است احساس ناخوشایندی داشته باشند.

آیا آی یو دی بر قاعدگی اثر می‌گذارد؟
تغییر دوران قاعدگی برای هر کسی اتفاق نمی‌افتد، اما در آی‌ یو دی نوع هورمونی ، به‌سبب ترشح هورمون و نازک‌شدن جداره‌ی رحم ممکن است خونریزی در دوران قاعدگی کاهش یابد و یا حتی متوقف شود. برخی از بانوان ممکن است در سه ماه یا شش ماه اول دچار لکه‌بینی شوند. لکه‌بینی مشکل پزشکی نیست و به سطح آرامش فرد بستگی دارد. معمولا بعد از شش ماه این مشکل برطرف می‌شود و عده‌ی بسیار کمی ممکن است ماهی یک بار آن را تجربه کنند.
آی‌ یو دی‌ مسی در چند ماه اول باعث افزایش خونریزی در دوران قاعدگی می‌شود و ممکن است به‌سبب افزایش خونریزی، دردهای قاعدگی نیز افزایش پیدا کند. در بسیاری از افراد پس از سه ماه این تغییرات از بین می‌رود. با آگاهی از این موضوع می‌توان از نگرانی‌هایی که ممکن است به‌دلیل افزایش خونریزی به‌وجود بیاید جلوگیری کرد.

چقدر طول می‌کشد تا آی‌ یو دی شروع به‌کار کند؟
عملکرد آی‌‌‌ یو دی مسی بلافاصله پس از کارگذاری، شروع می‌شود، اما نوع هورمونی هفت روز پس از کارگذاری شروع به‌کار می‌کند. شروع به‌کار آی‌ یو دی هورمونی به چرخه‌ی قاعدگی وابسته است؛ اگر خانمی در دوران تخمک‌گذاری این دستگاه را کارگذاری کند پزشک به او توصیه می‌کند تا هفت روز آینده از روش‌های دیگری برای جلوگیری از بارداری استفاده کند.

آیا هنگام برقراری رابطه‌ی جنسی، آی یو دی احساس می‌شود؟
چون آی‌ یو دی درون رحم قرار داده می‌شود، به هنگام برقراری رابطه‌ی جنسی نمی‌توان آن را احساس کرد. تنها نخی که به آی‌ یو دی متصل است در واژن قرار می‌گیرد اگر این موضوع سبب ناراحتی شما یا همسرتان می‌شود، پزشک می‌تواند این مشکل را برطرف کند.

آیا با وجود آی یو دی بارداری امکان‌پذیر است؟
احتمال بارداری باوجود آی یو دی بسیار اندک است، اما پزشکان توصیه می‌کنند پس از گذشت زمانی از کارگذاری آی‌ یو دی بهتر است معایناتی انجام شود تا از موقعیت صحیح آی یو دی اطمینان حاصل شود.
اگر تصمیم‌به بارداری داشته باشید، در آی یو دی های مسی، بلافاصله پس از خروج آی‌ یو دی، بارداری امکان‌پذیر است و در آی‌‌ یو دی های هورمونی، شش هفته پس از خروج می‌توان اقدام‌ به بارداری کرد.
آیا ممکن است آی یو دی خارج شود؟
خروج آی یو دی بسیار نادر است اما غیرممکن نیست و احتمال آن تقریبا ۰٫۰۵ درصد است. بسیاری از افراد خروج آی یو دی را می‌توانند احساس کنند. برای اطمینان می‌توانید نخی را که به آن متصل است، بررسی کنید.
باوجود تمام عوارضی که برای آی یو دی گفته شد، این روش رایج‌ترین روش برای جلوگیری از بارداری است.