کفش طبی برای کودکان، چه وقت لازمه؟

آناتومی پا : مچ پا از مفصلهای لولایی تشکیل شده که از به هم پیوستن انتهای تحتانی درشت نی و نازک نی با استخوان قاب بوجود آمده است که به وسیله رباط های محکمی به هم متصل شده اند.قوزک داخلی زائده انتهای تحتانی استخوان درشت نی و قوزک خارجی که انتهای تحتانی استخوان نازک نی است کپسول مفصلی مچ پا در داخل به وسیله رباط طرفی داخلی و در خارج به وسیله رباط خارجی تقویت می شود.مچ پا در جلو وعقب رفتن شل وکم مقاومت است.پا از ۲۶ استخوان که به وسیله رباطهایی بهم متصل شده اند.

استخوان قاب و پاشنه قسمت عقب پا (hind foot) ،استخوان ناوی و سه استخوان میخی و یک استخوان مکعبی قسمت وسط پا(mid foot) و استخوان های کف پا و انگشتان قسمت جلویی پا(fore foot) را تشکیل می دهند.شست از دو بند و سایر انگشتان از سه بند به وجود آمده اند.مفاصل پا شامل mid tarsal joint یا(chopart)و مفصل terso-metatarsal یا(لیسفران )می باشد.از بهم پیوستن استخوانهای پا دو قوس به وجود می آید.قوس طولی کف پاlong itudinal archکه در قسمت داخلی پا قرار دارد.ارتفاع این قوس در افراد مبتلا به صافی کف پا کاهش و در افراد مبتلا به cavousافزایش می یابد.قوس عرضی در امتداد متاتارسهای پنجه می باشد.

کفش طبی :
کفشهایی هستند که برای جبران کوتاهی ( فلج اطفال،فلج مغزی،دررفتگی لگن،کوتاهی های مادرزادی پا،شکستگی و...) کوچکی های پا که شامل بیمارانی با اختلالات رشد یک پا نسبت به پای دیگر می شود ، اصلاح دفورمیتی ها مثل صافی کف پا یاکیووس مادرزادی یا اکتسابی و همچنین این کفشها برای کاهش درد در بیماری هایی مثل خار پاشنه،پاشنه تحریک پذیر،کوتاهی آشیل و امپوتاسیون های پا مثل قطع انگشتان پا مورد استفاده دارند تا موجب انتقال صحیح وزن بدن به پا و سطح زمین شوند.همچنین تکمیل سطوح اتکای پا از پیج خوردگی پا جلوگیری میکند،تغییر شکلهای زانو را اصلاح میکند و از تغییرات بعد از عمل جراحی نیز جلوگیری میکند.

معاینه مچ پا :
در معاینه تغییر شکل های ظاهری،جای زخم،اعمال جراحی قدیمی،فیستولهای چرکی،تورم،قرمزی،اکیموز حرارت پوست،حس پا،نقاط حساس پا،نبض پشت پا،نبض پشت قوزک درونی،حرکات مچ پا،لاغری عضلات ساق و پاشنه،وضعیت قوس طولی و عرضی پا و مفاصل انگشتان مورد بررسی قرار می گیرد.

بیماری های قوس کف پا عبارتند از:

1- کف پای صاف(flat foot)که بر دو نوع است :
الف : کف پای صاف در کودکان که به سه نوع تقسیم می شود
- کف پای صاف متغییر( Hyper mobile flat foot)
- کف پای صاف ثابت(Rigid flat foot)
- کف پای صاف انقباضی(Spastic flat foot)

ب : کف پای صاف در بزرگسالان که ممکن است افرا مبتلا بدون اطلاع از صاف بودن قوس کف پا به علت خستگی و درد کف پا و ساق مراجعه کنند. شایعترین نوع این بیمار کف پای صاف متغییر است که به دلیل افزایش وزن،شغل،سر پا ایستادن زیاد،کم شدن قدرت عضلات،استفاده از کفشهایی که استحکام کافی برای نگهداری پا ندارند است.

۲- افزایش قوس کف پا(Pes cavous) :
در این بیماری قوس طولی کف پا عمیقتر از معمول،پاشنه کمی به داخل چرخیده،مفصلهای بند انگشتی در حال خمیده و سر استخوانهای کف پا برجسته و پوست آن ناحیه کلفت شده است.در کودکان مبتلا تقویت عضلات،ورزش طبی لازم وهمینطور کمی بلند تراز معمول گرفتن پاشنه کفش می تواند کارساز باشد و در بزرگسالان و در بزرگسالان که تغییر ثابت شده است باید با تجویز کفش طبی قوس دار(Molded shoe)فشار را به طور یکنواخت در قسمتهای مختلف پا وارد و ناراحتی بیمار را تسکین داد.

کلاب فوت مادرزادی(congenital club foot)
یکی دیگر از موارد استفاده از کفش طبی پاچنبری مادرزادی است که عوامل ارثی نقش مهمی در پیدایش این بیماری دارد.در پا چنبری تغییرات زیر در پا دیده می شود.- نزدیک شدن قسمت جلوی پا(fore foot adduction)
- سوپیناسیون قسمت جلوی پا(fore foot supination)
- کوچک بودن پاشنه و چرخش آن به داخل(varus heel)
- استخوان پاشنه به پایین متوجه شده است(equanous heel)
- عضلات ساق پا لاغرتر از طرف سالم است

درمان :
برای درمان گچ گیری بلافاصله بعداز تولد انجام می شود و بعداز اصلاح برای جلوگیری از تغییر شکل مجدد ورزش کششیstretchingکه چندین بار در روز توسط مادر تکرار می گردد در ضمن بطور دائم تا اصلاح کامل پا از کفش طبی با کناره داخلی معکوس (reverse last)یا کناره داخلی مستقیم(straight last)تجویز می گردد و همچنین استفاد از اسپیلینت دنیس براون(denis brown splint)در شب توصیه می شود.