تفسیر نقاشی کودکان، روانشناسی رنگ

کودک و روان شناسی رنگ
برای رشد خلاقیت کودک باید او را آزاد گذاشت درمورد کودک و رنگ شناسی چه میدانید؟لازم به ذکر است که از دو جنبه می توان این موضوع را مورد بررسی قرار داد: اول در رابطه با شناخت شخصیت و خصوصیات روانی کودک ، بر مبنای رنگ های استفاده شده توسط او در نقاشی و دوم در رابطه با نقش رنگ در دنیای کودکان و انتخاب نوع رنگ در محیط ، لباس و ... کودک ، جهت پرورش بهتر او .

1.رابطه شخصیت کودک و رنگ های مورد استفاده او در نقاشی
بطور کلی رنگ ها دارای معنائی روان شناختی هستند و بی دلیل نیست که یک رنگ می تواند واجد جاذبه یا دافعه باشد . تجربه هایی که در آزمایشگاه انجام شده اند ، امکان تعیین رابطه بین پاره ای از رنگ ها و انعکاس آنها را بر سطح روانی _ فیزیولوژیک فراهم کرده اند و نشان داده اند که قرار دادن آزمودنی ها در محوطه ای به رنگ قرمز تند ، موجب تسریع ضربان قلب و تنفس و افزایش فشار خون می شود . به عبارت دیگر ، رنگ قرمز دارای تاثیر برانگیزاننده بر سیستم عصبی است . بالعکس ، انجام همین آزمایش با رنگ آبی به تقلیلتنش و کند شدن ضربان قلب و تنفس می انجامد . آبی دارای اثر آرام بخش است .بطور کلی هر رنگ دارای یک محتوای عاطفی و هیجانی است . که در این جا خصوصیات چندین رنگ بیان می شود :

رنگ قرمز به معنای عمل و مردانگی است ، که از یک سو مبین نیرومندی امیال و از سوی دیگر ، خشم و پرخاشگری را نشان می دهد . قبل از ۶ سالگی ، کودک از این رنگ بیشتر استفاده می کند . افراط در بکار بستن رنگ قرمز به معنای نیاز به حرکت و وجود یک زمینه تحریک پذیر است .
رنگ آبی معرف حساسیت ، دریافت پذیری وهیجان خواهی است و رنگی زنانه است که صلح و آرامش و سکون و در حد افراطی ، فعل پذیری و تسلیم را نشان می دهد .
رنگ بنفش ، که ترکیبی از آبی و قرمز است ، معرف جمع اضداد است . استفاده افراطی از این رنگ می تواند نشانه اضطراب و وجود تنش های متناقض باشد .
رنگ زرد معادل نور ، شادی و خوشبینی است و به منزله درخشش و گشایش محسوب می شود و میل به مشارکت یا گرایش عمیق به پیشرفت را متجلی می سازد . معمولا کودکان 8-9 ساله از این رنگ بیشتر استفاده می کنند . بکار بستن افراطی این رنگ می تواند به معنای نیاز یه آزاد سازی تنش های درونی باشد .
رنگ سبز نشانه نیاز به جلب توجه و میل به محبت است . از یکسو گرایش به مبادله و ارتباط را نشان می دهد و از سوی دیگر معرف اراده در سطح عمل ، پایداری و سرسختی می باشد.
رنگ پرتقالی که ترکیبی از قرمز و زرد است ، نشانه برونگردی ، میل به موفقیت ، شادی ، نشاط و پویایی می باشد .
رنگ صورتی مبین صلح ، تعادل و توازن می باشد و ملایمت و عطوفت را نشان می دهد .
سیاه به منزله نفی رنگ محسوب می شود و استفاده مفرط از آن مبین غمگینی و نا امیدی است .فقدان رنگ در نقاشی مبین خلا عاطفی یا ناتوانی در برونریزی عواطف است .

نکته مهم :
این تفاسیر صورت گرفته از رنگ ها ، فقط به عنوان یک نشانه می باشد و بگونه ای قطعی نمی توان در مورد آنها بحث نمود . هم چنین تفسیر درست و صحیح از این رنگ ها ، فقط از عهده یک روانشناس متخصص و متبحر بر می آید ، چراکه در بسیاری از موارد ترکیب و استفاده این رنگ ها در کنار یکدیگر معانی متفاوتی را در بر دارد و هر کسی قادر به تفسیر آنها نمی باشد .

2. نقش رنگ در دنیای کودکان
رابطه رنگ با خواب کودکان :
در شب ، رنگ ها بر سلامتی روانی کودکان تأثیر بسزایی دارند. در انتخاب رنگ ملافه و روبالشتی کودک این نکته را حتماً درنظر داشته باشید ، اصولاً در این مورد نباید از رنگ های محرک و تند استفاده کرد . رنگ های بسیار تیره، قهوه ای، مشکی، آبی تیره بیشتر تأثیر ترسناک و وحشت انگیز دارند و در کودک ایجاد خوف می کنند. بچه های کوچک از ملافه ها و روبالشتی هایی که طرح های گل و اسباب بازی یا حیوانات روی آن ها حک شده باشد، بسیار خوششان می آید. بچه های پیش دبستانی هم نسبت به رنگ های قهوه ای روشن، قرمز سیر، سبز ملایم و آبی روشن احساس خوبی دارند. بنابراین تا می توانید فضای اطراف محل خواب کودک را از وجود اشیای با رنگ های تند و براق و درخشان خلوت کنید. یک محیط ساده و عاری از تنوع زیاد ، همراه با آرامش، می تواند بهترین موفقیت برای خواب کودک باشد. آنچه باید در طراحی رنگی یک اتاق خواب همواره درنظر داشته باشیم این است که نه تنها انتخاب مجموعه ای از رنگ ها بلکه میزان به کارگیری آن ها و سطوحی که اشغال می کنند در مقایسه با هم نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. همچنین ایجاد رابطه میان سطوح رنگی گوناگون با استفاده از جزئیاتی چون قاب عکس، حاشیه های کاغذ دیواری نصب شده به دیوار، تکرار طرح خاصی به روی ملحفه و روبالشتی ها می تواند به یک اتاق ، انسجام و هماهنگی بیشتری بخشد. در طرح های رنگارنگ، طرح هایی با لکه های بزرگ رنگی با زمینه های رنگی قوی ، بیش از طرح های ریزنقش و نامفهوم نظر کودکان را جلب می کند.

رابطه رنگ با لباس کودک :
کودک لباس را به دلیل رنگ های جذاب و شاد آن دوست دارد. او درباره تناسب رنگ لباس و این که آیا چنین رنگی به او می آید یا نه چیز زیادی نمی داند و به همین دلیل ممکن است حتی در یک زمان لباس های با رنگ های مختلف و ناهماهنگ را برای پوشیدن انتخاب نماید. کودکان بیشتر مایل به پوشیدن رنگ های قرمز، سبز، نارنجی، زرد، آبی و صورتی هستند.

رابطه رنگ اسباب بازی ها با کودک :
بهترین اسباب بازی آن است که کودک را مجذوب خود می کند و او به سراغ آن می رود و تحرک و لذت بیشتری از آن کسب می کند. برخلاف آنچه والدین انتظار دارند هرقدر اسباب بازی دارای شکل غیراختصاصی تر و بنیادی تر باشد، قوه تخیل کودک را بیشتر تحریک می کند. اما یکی از نکات بسیار مهم که والدین باید آن را موردتوجه قرار دهند انتخاب اسباب بازی برحسب سن کودک و رنگ آن است.اتاق کودکان باید چه رنگی باشد؟ رنگی که برای دکوراسیون اتاق کودک درنظر می گیرید باید با مقطع سنی که کودک شما در آن قرار دارد متناسب باشد. در طول سال اول زندگی رنگ های ملایم برای اتاق کودکان بهترین انتخاب هستند، چراکه نوزاد به نور و سایه بیشتر توجه نشان می دهد تا تفاوت رنگ ها، از این رواتاق خواب نوزادان باید با رنگ های روشنی مانند سفید و کرم و یا رنگ های زرد، صورتی، آبی یا سبز روشن، رنگ آمیزی شود. هرچه کودک بزرگتر می شود با به کارگیری رنگ های شاد و درخشان در اتاق می توان فضای خوب و سرشار از انرژی و تحرک برای او فراهم آورد. اگرچه استفاده از رنگ های روشن و طرح های شاد که موردپسند کودکان بوده و موجبات تحریک خلاقیت آن ها را فراهم می آورند در اتاق کودکان توصیه می شود. برای رنگ آمیزی این اتاق ها باید همواره از رنگ هایی استفاده کرد که در ساخت آن ها سرب به کار نرفته باشد.

برای طراحی رنگ دکوراسیون اتاق کودکان دو راه وجود دارد :
استفاده از رنگ های شاد و درخشان و دیگری ایجاد فضایی مملو از رنگ های ملایم و رؤیایی که اسباب بازی های رنگارنگ کودک در آن نقش آکسان های رنگی را ایفا می کنند . هنگام طراحی رنگ در دکوراسیون اتاق کودک باید به خاطر داشت که اغلب کودکان مجموعه ای از اسباب بازی های رنگارنگ را در فضای اتاق خود جای خواهند داد که بی شک نمای اتاق را تحت تأثیر قرار می دهند.

نکته :
باید از محدود کردن انتخاب کودکان در رنگ دکوراسیون اتاقشان پرهیز کرد و به خاطر داشت که الزاماً نباید اتاق دختران صورتی و اتاق پسران آبی باشد.