درمان کیست تخمدان، جراحی ضرورت دارد؟
بسیاری از خانم ها دچار کیست تخمدان هستند بدون اینکه اطلاعی در این باره داشته باشند.
بسیاری از خانم ها دچار کیست تخمدان هستند بدون اینکه اطلاعی در این باره داشته باشند.شاید شما هم با خانمهای متعددی رو به رو شده باشید که از اختلالات دوره ماهانه شکایت دارند و نمی دانند چه کاری انجام دهند و البته در این میان حتی برخی از دختران به دلیل بی اطلاعی از اهمیت موضوع آن را با مادرشان نیز در میان نمی گذارند تا چه برسد به مراجعه به پزشک متخصص.
بعضی دیگر از خانمها هم از وجود موهای زائد صورت ناراحتند و نمی دانند برای رفع این مشکل چه باید بکنند؟
برخی به پزشک مراجعه می کنند و برایشان تشخیص کیست تخمدان داده می شود که آنها پیش از دیگران نگرانند ولی باز هم درباره مشکلشان حرفی نمی زنند و چیزی نمی پرسند و...با توجه به اهمیت این موضوع و ارتباط سلامت تخمدانها با سلامت «زن» ما این مقوله را با دکتر برهانی،جراح و متخصص بیماریهای زنان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی در میان گذاشتیم.
با توجه به آمار قابل توجهی که کیست های تخمدان بویژه در دخترخانمها پیدا کرده،لطفاً توضیح دهید کیست تخمدان چیست و آیا خطرناک است؟
کیست تخمدان عبارت است از توده های تخمدانی معمولاً خوش خیم که اغلب از نسج تخمدان تولید می شود و در بسیاری از موارد از فولیکول های سطح تخمدان سرچشمه می گیرد.در واقع کیست تخمدان از توده های کیسه مانندی که دارای یک جدار است و مقداری مایع ساده داخل آن جمع شده، تشکیل شده است.
علائم کیست تخمدان
تنها علائم کیست تخمدان دردهای لگنی و عقب افتادن زمان عادت ماهانه است و در اغلب موارد ، فرد هیچ دردی را در بدن خود حس نمی کند ، اما زمانی دارای علامت میشود که کیست دور پایه خود پیچ می خورد و کیست تورسیون پیدا کرده و در این شرایط مریض درد زیادی دارد .
کیست تخمدان اغلب باعث ایجاد چاقی، عضلات و استخوان های درشت، رویش مو بر روی صورت و بدن، خصوصیات مردانه، آکنه و عادت ماهیانه نامنظم می شود.کیست تخمدان باعث ناباروری، افزایش ابتلا به دیابت، سکته ها، حملات قلبی و سرطان رحم می شود. یک تحقیق در ایتالیا نشان داد مصرف داروی گلوکوفاژ( متفورمین) و رژیم غذایی که دارای کربوهیدرات های کامل ( مانند غلات کامل و سبوس دار) باشد، این بیماری را درمان می کند.
مطالعات ثابت کرده است داروها و رژیمی که برای درمان دیابت استفاده می شوند و همچنین داروهایی که از عمل هورمون های مردانه در زنان جلوگیری می کنند، باعث جلوگیری از عوارض این بیماری می شوند .
عوارض این بیماری شامل دیابت، حملات قلبی، چاقی، خصوصیات مردانه مانند رویش مو بر روی بدن، جوش زدن، عضلات و استخوان های درشت می باشند و پروژسترون(هورمون زنانه) باعث پیشگیری از ابتلا به سرطان رحم می شود.
یک دختر بعد از تولد ۴ میلیون تخمک دارد که هر ماه یکی از تخمک ها در یک فرد سالم بعد از طی مراحلی کامل می شود و به داخل رحم پرتاب می رود.در افرادی که تخمک کامل شده ولی به داخل رحم پرتاب نمی رود، بیماری کیست تخمدان دیده می شود. افزایش مقدار انسولین و هورمون مردانه در این بیماری باعث می شود، تخمدان ها هورمون مردانه ساخته و باعث پیدایش آکنه و موهای ضخیم و تیره رنگ بر روی بدن شود.
بعضی دیگر از خانمها هم از وجود موهای زائد صورت ناراحتند و نمی دانند برای رفع این مشکل چه باید بکنند؟
برخی به پزشک مراجعه می کنند و برایشان تشخیص کیست تخمدان داده می شود که آنها پیش از دیگران نگرانند ولی باز هم درباره مشکلشان حرفی نمی زنند و چیزی نمی پرسند و...با توجه به اهمیت این موضوع و ارتباط سلامت تخمدانها با سلامت «زن» ما این مقوله را با دکتر برهانی،جراح و متخصص بیماریهای زنان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی در میان گذاشتیم.
با توجه به آمار قابل توجهی که کیست های تخمدان بویژه در دخترخانمها پیدا کرده،لطفاً توضیح دهید کیست تخمدان چیست و آیا خطرناک است؟
کیست تخمدان عبارت است از توده های تخمدانی معمولاً خوش خیم که اغلب از نسج تخمدان تولید می شود و در بسیاری از موارد از فولیکول های سطح تخمدان سرچشمه می گیرد.در واقع کیست تخمدان از توده های کیسه مانندی که دارای یک جدار است و مقداری مایع ساده داخل آن جمع شده، تشکیل شده است.
علائم کیست تخمدان
تنها علائم کیست تخمدان دردهای لگنی و عقب افتادن زمان عادت ماهانه است و در اغلب موارد ، فرد هیچ دردی را در بدن خود حس نمی کند ، اما زمانی دارای علامت میشود که کیست دور پایه خود پیچ می خورد و کیست تورسیون پیدا کرده و در این شرایط مریض درد زیادی دارد .
کیست تخمدان اغلب باعث ایجاد چاقی، عضلات و استخوان های درشت، رویش مو بر روی صورت و بدن، خصوصیات مردانه، آکنه و عادت ماهیانه نامنظم می شود.کیست تخمدان باعث ناباروری، افزایش ابتلا به دیابت، سکته ها، حملات قلبی و سرطان رحم می شود. یک تحقیق در ایتالیا نشان داد مصرف داروی گلوکوفاژ( متفورمین) و رژیم غذایی که دارای کربوهیدرات های کامل ( مانند غلات کامل و سبوس دار) باشد، این بیماری را درمان می کند.
مطالعات ثابت کرده است داروها و رژیمی که برای درمان دیابت استفاده می شوند و همچنین داروهایی که از عمل هورمون های مردانه در زنان جلوگیری می کنند، باعث جلوگیری از عوارض این بیماری می شوند .
عوارض این بیماری شامل دیابت، حملات قلبی، چاقی، خصوصیات مردانه مانند رویش مو بر روی بدن، جوش زدن، عضلات و استخوان های درشت می باشند و پروژسترون(هورمون زنانه) باعث پیشگیری از ابتلا به سرطان رحم می شود.
یک دختر بعد از تولد ۴ میلیون تخمک دارد که هر ماه یکی از تخمک ها در یک فرد سالم بعد از طی مراحلی کامل می شود و به داخل رحم پرتاب می رود.در افرادی که تخمک کامل شده ولی به داخل رحم پرتاب نمی رود، بیماری کیست تخمدان دیده می شود. افزایش مقدار انسولین و هورمون مردانه در این بیماری باعث می شود، تخمدان ها هورمون مردانه ساخته و باعث پیدایش آکنه و موهای ضخیم و تیره رنگ بر روی بدن شود.
گلوکوفاژ ،Actos وAvandia داروهایی هستند که باعث کاهش مقدار انسولین و کاهش هورمون مردانه ( تستوسترون) در خون می شوند.بنابراین بایستی در این بیماری رژیم غذایی بر اساس غلات و دانه های کامل و سبوس دار باشد و مصرف محصولات فرآوری شده و پخته مثل انواع شیرینی و ماکارونی محدود شود.
همچنین داروهایی که مانع از عمل هورمون مردانه در بدن می شوند، باعث کاهش ویژگی های مردانه و کاهش کلسترول می شوند و به حمل تخمک ها از تخمدان به رحم کمک می کنند، ولی داروهای ضد دیابت در مؤثرترند.این بیماری احتمال ابتلاء به سرطان رحم را افزایش می دهد، بنابراین داروهای ضد بارداری که دارای هورمون پروژسترون هستند برای این افراد تجویز می شوند و اگر اضافه وزن دارند، بایستی وزن خود را کاهش دهند.
اگر فکر می کنید دچار این عارضه هستید و یکی از علائم ذکر شده در بالا را دارید حتماً با مراجعه به پزشک زنان، یک سونوگرافی از تخمدان ها و رحم انجام دهید.حتی اگر شما مبتلا به کیست تخمدان نباشید، ممکن است یکی از علائم بالا را داشته باشید.
برنامه غذایی که شما در این شرایط بایستی رعایت کنید به صورت زیر است:
عدم مصرف یا مصرف کم
انواع شیرینی و کیک و کلوچه- ماکارونی ها- غذاهایی که شکر به آنها اضافه شده است- آبمیوه های مصنوعی مثل انواع ساندیس- نوشیدنی هایی مثل نوشابه- نان های سفید.
مصرف میوه و سبزیجاتی مثل هویج، فلفل، کاهو، کلم، اسفناج و...
همچنین قبل از هر وعده غذایی داروی ضد دیابت گلوکوفاژ( متفورمین) را مصرف کنید.
علل و عوامل ایجادکننده کیست تخمدان کدامند؟
همانگونه که عوامل مختلفی در بروز بیماری ها دخیل هستند ، علل و عوامل مختلفی هم ممکن است باعث بروز کیست تخمدان شوند. از علل معنوی گرفته تا علل مادی. شاید برای بسیاری عجیب به نظر برسد که علل معنوی چگونه می توانند باعث به وجود آمدن کیست تخمدان در خانم ها شوند!
در پاسخ این افراد باید گفت که انسان موجودی دو بعدی است که هم دارای بعد جسمانی و هم دارای بعد روحانی می باشد. هر دوی این بعدها از یکدیگر تاثیر می پذیرند ؛ یعنی جسم بر روی روح تاثیر دارد و روح هم بر روی جسم و اینطور نیست که این دو کاملا از یکدیگر منفک بوده و تاثیری بر هم نداشته باشند. به عنوان یک مثال وقتی انسان کار خوبی انجام می دهد مثل کمک به هم نوع ، خوشحال می شود.
در اینجا کمک کردن به وسیله بعد جسمانی است اما شادی مربوط به روح یا همان بعد روحانی می باشد! همین یک مثال کافی است تا تاثیر جسم و روح بر یکدیگر را درک کنیم. در اینجا چندین عامل موثر در کیست تخمدان ذکر می گردد:
گناه و معصیت
گناه و معصیت چگونه موجب بروز کیست تخمدان می شود؟ در اینجا ذکر یک آیه کافی است. خدای متعال در آخر آیه ۲۸ سوره رعد می فرمایند: أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (معنی: آگاه باشید که دلها فقط با یاد خدا آرامش می یابند). سوال: آیا گناه و معصیت خدا ، یاد خداست؟ یا دوری از یاد خداست؟
پرواضح می باشد که خدای ناکرده گناه و معصیت دوری از یاد خداست و وقتی انسان از یاد خدا دور شد ، آرامش از قلبش می رود ؛ وقتی آرامش از قلب انسان رفت چه چیزی جای آن را می گیرد؟
معلوم است اضطراب و تشویش و دلهره. امروزه ثابت شده است که اضطراب اثرات مخرب فراوانی بر جسم و روح انسان دارد. وقتی اضطراب در وجودی وارد شد ، بر همه چیز تاثیر می گذارد و یکی از این تاثیرات ممکن است همان ایجاد کیست تخمدان در خانم ها باشد! پس دوری از گناه می تواند از ابتلاء به کیست تخمدان جلوگیری نماید. گناه اثرات زیانبار بسیاری دارد که در اینجا فقط یک نمونه از آن بیان شد.
روزه خواری
خب ، حالا ببینیم روزه خواری چگونه باعث ایجاد کیست تخمدان می شود؟ (توجه داشته باشید که منظور از روزه خواری ، آن است که انسان برای گرفتن روزه منعی ندارد ولی متاسفانه روزه نمی گیرد!). در اینجا نیز به یک حدیث از پیامبر بزرگوار اسلام حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) اشاره می کنیم. پیامبر خدا (ص) در حدیثی می فرمایند: صوموا تصحّوا (روزه بگیرید تا سالم بمانید).
روزه موجب سلامت جسم و روح انسان است و کسی که عمدا روزه را ترک می کند موجب بروز بیماری در جسم و جان خویش می شود. بیماری جسمی که در اثر روزه خواری حاصل می شود می تواند در کارآیی طبیعی تخمدان های زنان هم اثر منفی داشته و منجر به کیست تخمدان شود. پس اگر می خواهیم دچار کیست تخمدان و سایر امراض جسمی نشویم بنا به دستور الهی ، روزه بگیریم.
پوشیدن لباس نامناسب مخصوصا شلوار تنگ
نوع پوشش یکی از عوامل مهم کیست تخمدان می باشد. متاسفانه در عصر حاضر پوشیدن لباس های ناهنجار مد شده بدون آنکه به عواقب جسمی و معنوی این پوشش بیندیشیم. پوشیدن لباس ناهنجار نه تنها موجب گناه و فساد است بلکه بر جسم انسان هم تاثیر منفی می گذارد. یکی از لباس های ناهنجار ، لباس های تنگ هستند. در دین اسلام پوشیدن لباس تنگ مکروه ذکر شده است. شلوار تنگ موجب فشار آمدن بر کشاله ران و در نتیجه عدم خون رسانی صحیح به تخمدان شده و در درازمدت باعث ایجاد کیست تخمدان می شود.
از جمله لباس های نامناسب ، لباس هایی هستند که قسمت زیر شکم را نمی پوشانند و موجب می شوند که تخمدان ها در معرض هوا قرار داشته و در نتیجه موجبات سردی تخمدان ها و کیست تخمدان را فراهم می کنند. ضمنا لباس های زیر پلاستیکی باعث عفونت و قارچ شده و این عفونت و قارچ می توانند به تخمدان راه یافته و موجب کیست تخمدانها شوند. استفاده از لباس های زیر نخی توصیه می شود.
عفونت تخمدان ها
عفونت تخمدان ها یکی دیگر از عوامل کیست تخمدان می تواند باشد. عفونت تخمدان زن باعث می شود که تخمدان نتواند کار طبیعی خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه ممکن است این حالت منجر به کیست تخمدان شود. یکی از نشانه های عفونت تخمدان زن ، قرمز شدن سر آلت تناسلی مرد پس از عمل نزدیکی (البته بدون کاندوم) در یک طرف یا دو طرف آن است. اگر کیست فقط در یک طرف باشد ، یک طرف سر آلت و در غیر اینصورت هردو طرف سر آلت ممکن است قرمز شود. این قرمز شدن به صورت ناحیه دایره شکلی در سر آلت تناسلی و به اندازه تقریبی یک عدس یا کمی بیشتر می باشد.
سردی تخمدان ها
سردی تخمدان ها از جمله علل و عوامل کیست تخمدان می تواند باشد. وقتی تخمدان ها سرد می شوند نمی توانند کار طبیعی خود را به صورت صحیح انجام دهند و در نتیجه ممکن است در کار تولید تخمک و ... اختلال ایجاد شده و این اختلال منجر به کیست تخمدان شود.
استحمام در زمان قاعدگی
استحمام زمان قاعدگی یا عادت ماهیانه می تواند از جمله علل و عوامل مهم کیست تخمدان باشد. زمان قاعدگی دهانه رحم باز می شود تا خون قاعدگی و ترشحات به راحتی بتوانند بیرون بیایند. طبیعی است وقتی دهانه رحم باز است احتمال ورود عفونت و هوا به قسمت های رحم و تخمدان زیاد می شود و ممکن است باعث سردی و عفونت تخمدان و در نتیجه کیست تخمدان شود.
ضمن اینکه احتمال سردی رحم و فیبروم رحمی هم وجود دارد. پس سعی شود حدالامکان از استحمام در زمان پریود خودداری شود. چنانچه به دلایلی مجبور به استحمام در زمان قاعدگی شدید لطفا این موارد را در نظر بگیرید:
سعی شود زمان استحمام خیلی کوتاه باشد.از نشستن بر کف حمام یا چمباتمه زدن خودداری شود.سعی شود لباس زیر در پایان استحمام درآورده شده ، ناحیه تناسلی سریعا شستشو داده شده و از حمام خارج شود.
تغذیه ناصحیح
تغذیه سالم از جمله عوامل کارکرد صحیح تخمدان ها و سلامت آنهاست. تغذیه ناصحیح تاثیر منفی بر عملکرد تخمدان ها داشته و باعث اختلال در کار تخمدان شده و در نتیجه ممکن است موجب بروز کیست تخمدان در خانم ها شود. سعی شود حدالامکان از مواد طبیعی تغذیه شود نه از مواد غیر طبیعی و کارخانه ای.
تغییرات هورمونی
یکی از علل مهم کیست خانم ها ممکن است علل هورمونی باشد. تغییرات هورمونی ممکن است موجب بروز کیست تخمدان در خانمها شود. تغییرات هورمونی ممکن است از علل مختلفی ناشی شود که سردی و عفونت تخمدان و نیز تغذیه می توانند نقش اساسی در این زمینه داشته باشند. مصرف مرغ های کارخانه ای و هورمونی موجب تغییر هورمون در دختران و خانم ها شده و احتمال کیست تخمدان وجود خواهد داشت.
وراثت و عوامل مادرزادی
ممکن است بعضی از دختران و خانم ها ، کیست تخمدان را از مادر خود به ارث برده باشند و کیست تخمدان آنها علت وراثتی و مادرزادی داشته باشد. در اینجا هم توصیه می شود با یک پزشک طب سنتی مشورت شود.
آلودگی هوا
امروزه نقش آلودگی هوا در ایجاد یا شدت یافتن امراض مختلف واضح و مبرهن است. آلودگی هوا می تواند در کارکرد صحیح تخمدان ها خلل ایجاد کرده و موجب بروز ناهنجاری های تخمدان و در نتیجه موجب بروز کیست تخمدان در خانم ها و دختران شود.
چه کیست هایی به جراحی نیاز دارند؟
در بیماری که کیست تخمدان دارد،اگر علایم غیرعادی رخ دهد،ممکن است کار به جراحی بکشد،مثلاً کیست پاره شود و یا دردهای شکمی و لگنی حاد و علایم خونریزی داخل شکمی پیدا شود،اکثراً کار به جراحی می کشد.
در بعضی موارد هم ممکن است کیست دچار پیچ خوردگی شود و این پیچ خوردگی ادامه یافته منجر به تحریک پریتون و کیست دچار کم خونی شود.در این صورت نیز اگر علایم با جابجایی و استراحت تغییر نکند و درد و استفراغ ادامه پیدا کند،باید جراحی شود.
در حالتی که کیست خیلی بزرگ شود و یا آنکه پس از چند دوره درمان طبی به درمان جواب ندهد (باید جراحی شود) معمولاً تخمدانهای با کیست های متعدد به جراحی نیاز ندارند ولی بیمار باید با دقت تحت نظر باشد و ممکن است سالها به درمان طبی نیاز داشته باشد که بر حسب شرایط سنی،وضعیت کیست ها و شرایط زناشویی و وزن بیمار،درمانها متفاوت خواهد بود.
اگر فکر می کنید دچار این عارضه هستید و یکی از علائم ذکر شده در بالا را دارید حتماً با مراجعه به پزشک زنان، یک سونوگرافی از تخمدان ها و رحم انجام دهید.حتی اگر شما مبتلا به کیست تخمدان نباشید، ممکن است یکی از علائم بالا را داشته باشید.
برنامه غذایی که شما در این شرایط بایستی رعایت کنید به صورت زیر است:
عدم مصرف یا مصرف کم
انواع شیرینی و کیک و کلوچه- ماکارونی ها- غذاهایی که شکر به آنها اضافه شده است- آبمیوه های مصنوعی مثل انواع ساندیس- نوشیدنی هایی مثل نوشابه- نان های سفید.
مصرف میوه و سبزیجاتی مثل هویج، فلفل، کاهو، کلم، اسفناج و...
همچنین قبل از هر وعده غذایی داروی ضد دیابت گلوکوفاژ( متفورمین) را مصرف کنید.
علل و عوامل ایجادکننده کیست تخمدان کدامند؟
همانگونه که عوامل مختلفی در بروز بیماری ها دخیل هستند ، علل و عوامل مختلفی هم ممکن است باعث بروز کیست تخمدان شوند. از علل معنوی گرفته تا علل مادی. شاید برای بسیاری عجیب به نظر برسد که علل معنوی چگونه می توانند باعث به وجود آمدن کیست تخمدان در خانم ها شوند!
در پاسخ این افراد باید گفت که انسان موجودی دو بعدی است که هم دارای بعد جسمانی و هم دارای بعد روحانی می باشد. هر دوی این بعدها از یکدیگر تاثیر می پذیرند ؛ یعنی جسم بر روی روح تاثیر دارد و روح هم بر روی جسم و اینطور نیست که این دو کاملا از یکدیگر منفک بوده و تاثیری بر هم نداشته باشند. به عنوان یک مثال وقتی انسان کار خوبی انجام می دهد مثل کمک به هم نوع ، خوشحال می شود.
در اینجا کمک کردن به وسیله بعد جسمانی است اما شادی مربوط به روح یا همان بعد روحانی می باشد! همین یک مثال کافی است تا تاثیر جسم و روح بر یکدیگر را درک کنیم. در اینجا چندین عامل موثر در کیست تخمدان ذکر می گردد:
گناه و معصیت
گناه و معصیت چگونه موجب بروز کیست تخمدان می شود؟ در اینجا ذکر یک آیه کافی است. خدای متعال در آخر آیه ۲۸ سوره رعد می فرمایند: أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (معنی: آگاه باشید که دلها فقط با یاد خدا آرامش می یابند). سوال: آیا گناه و معصیت خدا ، یاد خداست؟ یا دوری از یاد خداست؟
پرواضح می باشد که خدای ناکرده گناه و معصیت دوری از یاد خداست و وقتی انسان از یاد خدا دور شد ، آرامش از قلبش می رود ؛ وقتی آرامش از قلب انسان رفت چه چیزی جای آن را می گیرد؟
معلوم است اضطراب و تشویش و دلهره. امروزه ثابت شده است که اضطراب اثرات مخرب فراوانی بر جسم و روح انسان دارد. وقتی اضطراب در وجودی وارد شد ، بر همه چیز تاثیر می گذارد و یکی از این تاثیرات ممکن است همان ایجاد کیست تخمدان در خانم ها باشد! پس دوری از گناه می تواند از ابتلاء به کیست تخمدان جلوگیری نماید. گناه اثرات زیانبار بسیاری دارد که در اینجا فقط یک نمونه از آن بیان شد.
روزه خواری
خب ، حالا ببینیم روزه خواری چگونه باعث ایجاد کیست تخمدان می شود؟ (توجه داشته باشید که منظور از روزه خواری ، آن است که انسان برای گرفتن روزه منعی ندارد ولی متاسفانه روزه نمی گیرد!). در اینجا نیز به یک حدیث از پیامبر بزرگوار اسلام حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) اشاره می کنیم. پیامبر خدا (ص) در حدیثی می فرمایند: صوموا تصحّوا (روزه بگیرید تا سالم بمانید).
روزه موجب سلامت جسم و روح انسان است و کسی که عمدا روزه را ترک می کند موجب بروز بیماری در جسم و جان خویش می شود. بیماری جسمی که در اثر روزه خواری حاصل می شود می تواند در کارآیی طبیعی تخمدان های زنان هم اثر منفی داشته و منجر به کیست تخمدان شود. پس اگر می خواهیم دچار کیست تخمدان و سایر امراض جسمی نشویم بنا به دستور الهی ، روزه بگیریم.
پوشیدن لباس نامناسب مخصوصا شلوار تنگ
نوع پوشش یکی از عوامل مهم کیست تخمدان می باشد. متاسفانه در عصر حاضر پوشیدن لباس های ناهنجار مد شده بدون آنکه به عواقب جسمی و معنوی این پوشش بیندیشیم. پوشیدن لباس ناهنجار نه تنها موجب گناه و فساد است بلکه بر جسم انسان هم تاثیر منفی می گذارد. یکی از لباس های ناهنجار ، لباس های تنگ هستند. در دین اسلام پوشیدن لباس تنگ مکروه ذکر شده است. شلوار تنگ موجب فشار آمدن بر کشاله ران و در نتیجه عدم خون رسانی صحیح به تخمدان شده و در درازمدت باعث ایجاد کیست تخمدان می شود.
از جمله لباس های نامناسب ، لباس هایی هستند که قسمت زیر شکم را نمی پوشانند و موجب می شوند که تخمدان ها در معرض هوا قرار داشته و در نتیجه موجبات سردی تخمدان ها و کیست تخمدان را فراهم می کنند. ضمنا لباس های زیر پلاستیکی باعث عفونت و قارچ شده و این عفونت و قارچ می توانند به تخمدان راه یافته و موجب کیست تخمدانها شوند. استفاده از لباس های زیر نخی توصیه می شود.
عفونت تخمدان ها
عفونت تخمدان ها یکی دیگر از عوامل کیست تخمدان می تواند باشد. عفونت تخمدان زن باعث می شود که تخمدان نتواند کار طبیعی خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه ممکن است این حالت منجر به کیست تخمدان شود. یکی از نشانه های عفونت تخمدان زن ، قرمز شدن سر آلت تناسلی مرد پس از عمل نزدیکی (البته بدون کاندوم) در یک طرف یا دو طرف آن است. اگر کیست فقط در یک طرف باشد ، یک طرف سر آلت و در غیر اینصورت هردو طرف سر آلت ممکن است قرمز شود. این قرمز شدن به صورت ناحیه دایره شکلی در سر آلت تناسلی و به اندازه تقریبی یک عدس یا کمی بیشتر می باشد.
سردی تخمدان ها
سردی تخمدان ها از جمله علل و عوامل کیست تخمدان می تواند باشد. وقتی تخمدان ها سرد می شوند نمی توانند کار طبیعی خود را به صورت صحیح انجام دهند و در نتیجه ممکن است در کار تولید تخمک و ... اختلال ایجاد شده و این اختلال منجر به کیست تخمدان شود.
استحمام در زمان قاعدگی
استحمام زمان قاعدگی یا عادت ماهیانه می تواند از جمله علل و عوامل مهم کیست تخمدان باشد. زمان قاعدگی دهانه رحم باز می شود تا خون قاعدگی و ترشحات به راحتی بتوانند بیرون بیایند. طبیعی است وقتی دهانه رحم باز است احتمال ورود عفونت و هوا به قسمت های رحم و تخمدان زیاد می شود و ممکن است باعث سردی و عفونت تخمدان و در نتیجه کیست تخمدان شود.
ضمن اینکه احتمال سردی رحم و فیبروم رحمی هم وجود دارد. پس سعی شود حدالامکان از استحمام در زمان پریود خودداری شود. چنانچه به دلایلی مجبور به استحمام در زمان قاعدگی شدید لطفا این موارد را در نظر بگیرید:
سعی شود زمان استحمام خیلی کوتاه باشد.از نشستن بر کف حمام یا چمباتمه زدن خودداری شود.سعی شود لباس زیر در پایان استحمام درآورده شده ، ناحیه تناسلی سریعا شستشو داده شده و از حمام خارج شود.
تغذیه ناصحیح
تغذیه سالم از جمله عوامل کارکرد صحیح تخمدان ها و سلامت آنهاست. تغذیه ناصحیح تاثیر منفی بر عملکرد تخمدان ها داشته و باعث اختلال در کار تخمدان شده و در نتیجه ممکن است موجب بروز کیست تخمدان در خانم ها شود. سعی شود حدالامکان از مواد طبیعی تغذیه شود نه از مواد غیر طبیعی و کارخانه ای.
تغییرات هورمونی
یکی از علل مهم کیست خانم ها ممکن است علل هورمونی باشد. تغییرات هورمونی ممکن است موجب بروز کیست تخمدان در خانمها شود. تغییرات هورمونی ممکن است از علل مختلفی ناشی شود که سردی و عفونت تخمدان و نیز تغذیه می توانند نقش اساسی در این زمینه داشته باشند. مصرف مرغ های کارخانه ای و هورمونی موجب تغییر هورمون در دختران و خانم ها شده و احتمال کیست تخمدان وجود خواهد داشت.
وراثت و عوامل مادرزادی
ممکن است بعضی از دختران و خانم ها ، کیست تخمدان را از مادر خود به ارث برده باشند و کیست تخمدان آنها علت وراثتی و مادرزادی داشته باشد. در اینجا هم توصیه می شود با یک پزشک طب سنتی مشورت شود.
آلودگی هوا
امروزه نقش آلودگی هوا در ایجاد یا شدت یافتن امراض مختلف واضح و مبرهن است. آلودگی هوا می تواند در کارکرد صحیح تخمدان ها خلل ایجاد کرده و موجب بروز ناهنجاری های تخمدان و در نتیجه موجب بروز کیست تخمدان در خانم ها و دختران شود.
چه کیست هایی به جراحی نیاز دارند؟
در بیماری که کیست تخمدان دارد،اگر علایم غیرعادی رخ دهد،ممکن است کار به جراحی بکشد،مثلاً کیست پاره شود و یا دردهای شکمی و لگنی حاد و علایم خونریزی داخل شکمی پیدا شود،اکثراً کار به جراحی می کشد.
در بعضی موارد هم ممکن است کیست دچار پیچ خوردگی شود و این پیچ خوردگی ادامه یافته منجر به تحریک پریتون و کیست دچار کم خونی شود.در این صورت نیز اگر علایم با جابجایی و استراحت تغییر نکند و درد و استفراغ ادامه پیدا کند،باید جراحی شود.
در حالتی که کیست خیلی بزرگ شود و یا آنکه پس از چند دوره درمان طبی به درمان جواب ندهد (باید جراحی شود) معمولاً تخمدانهای با کیست های متعدد به جراحی نیاز ندارند ولی بیمار باید با دقت تحت نظر باشد و ممکن است سالها به درمان طبی نیاز داشته باشد که بر حسب شرایط سنی،وضعیت کیست ها و شرایط زناشویی و وزن بیمار،درمانها متفاوت خواهد بود.
روشها درمان کیست تخمدان
درمان کیست های فیزیولوژی که اغلب کیستهای تخمدان در زنان از این نوع است با تجویز قرص ضدبارداری LD و HD درمان میشود و در این روش با مصرف قرص ، فعالتی هورمونی تخمدان متوقف شده و کیست کوچک میشود و زمانی که تخمک گذاری صورت نمی گیرد ، کیست هم به وجود نمی آید . این کیست ها اغلب پس از گذشت یک تا ۳ ماه کوچک میشود و از بین میرود .
اما در نوع اندومکسیوما که داخل آنها پر از خون است ، درمان با روشهای دارویی مؤثر نبوده و مریض باید لاپاروسکوپی شود و این عمل همراه با بیهوشی است و البته باید توجه داشت چنانکه کیست های فیزیولوژی هم بعد از گذشت ۲ تا ۳ ماه کوچک نشوند ، حتماً باید عمل لاپاروسکوپی درباره آنها صورت بگیرد .
آیا این کیست ها قابل پیشگیری هستند؟
پیشگیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده که افرادی که از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنند،کمتر دچار کیست تخمدان می شوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان کیست های تخمدان کمتر مشاهده می شود.
و اگر هم وجود داشته باشد در دوره بارداری و شیردهی خود به خود پس رفت پیدا می کند.معمولاً خانم هایی که دیر ازدواج می کنند و دیر حامله می شوند،بیشتر در معرض این کیست ها قرار می گیرند، ولی کاملاً نمی توانیم بگوییم که برای جلوگیری از کیست تخمدان قرص ضد بارداری بخورند چون همه خانمها کیست تخمدان پیدا نمی کنند بنابراین توصیه می کنم با مراجعه مرتب سالانه به پزشک متخصص زنان مشاوره و معاینه شوند و هرگاه دردهای مبهم لگنی، لکه بینی و یا بی نظمی در عادت ماهانه پیدا کردند.
باید با متخصص زنان مشورت کنند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت کیست،نوع آن مشخص شود و درمان به روش صحیح صورت گیرد.چون اکثر این کیست ها در صورت تشخیص بموقع با درمان دارویی رفع خواهند شد( استفاده از هورمون ها) و به ندرت کار به جراحی می کشد.
پزشک چگونه می تواند تصمیم بگیرد که یک کیست تخمدانی خطرناک است؟
اگر زنی در دهه چهارم زندگی خود یا حتی جوان تر باشد و قاعدگی های منظم داشته باشد،، بیشتر توده های تخمدانی «کیست های تخمدانی عملکردی» خواهند بود که در حقیقت غیر طبیعی نیستند. این کیست ها با جریان تخمک گذاری که در چرخه قاعدگی رخ می دهد ارتباط دارند و معمولاً در طی چرخه قاعدگی بعدی خود به خود ناپدید می شوند.
بنابراین به خصوص در زنانی که در دهه دوم و سوم زندگی خود هستند این کیست ها در چند چرخه قاعدگی بررسی می شوند تا مشخص شود آیا از بین رفته اند یا نه. چون قرص های ضد بارداری خوراکی تا حدودی با جلوگیری از تخمک گذاری عمل می کنند، پزشکان انتظار نخواهند داشت که زنان مصرف کننده ضد بارداری های خوراکی «کیست های تخمدانی عملکردی» داشته باشند. بنابراین ممکن است به زنانی که در حین مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی به کیست های تخمدان مبتلا می شوند توصیه شود که به جای پایش از طریق اولتراسوند لگن یا جراحی، معاینه شوند.
عوامل دیگری نیز وجود دارند که در کنار سن زن یا مصرف ضد بارداری های خوراکی به ارزیابی کیست های تخمدانی کمک می کنند. کیستی که در اولتراسوند شبیه یک کیسه ساده پر مایع به نظر می رسد، در مقابل کیستی با بافت سخت در داخل آن، به احتمال زیاد خوش خیم است. بنابراین اولتراسوند نیز در تشخیص این که تومور تخمدانی جدی است یا نه نقش دارد.
سرطان تخمدان در زنان جوان تر از ۴۰ سال نادر است. کیست های تخمدانی که پس از ۴۰ سالگی ایجاد می شوند نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطانی بودن را دارند، اگرچه بیشتر کیست های تخمدان حتی پس از ۴۰ سالگی خوش خیم هستند. آزمون خونی CA-۱۲۵ می تواند به عنوان مشخصه ای برای سرطان تخمدان به کار رود، اما غیر طبیعی بودن آن همیشه به معنی وجود سرطان نیست. اولاً بسیاری از بیماری های خوش خیم در زنان در سنین باروری می تواند سبب افزایش CA۱۲۵ شود، بنابراین CA-۱۲۵ یک آزمون اختصاصی به خصوص در زنان جوان نیست.
عفونت های لگن، فیبروئید های رحم، بارداری، کیست های خوش خیم تخمدان (هموراژیک) و بیماری های کبد همگی بیماری هایی هستند که ممکن است در غیاب سرطان تخمدان سطح CA-۱۲۵ را افزایش دهند. ثانیاً حتی در صورت ابتلا زن به سرطان تخمدان، تمام این سرطان های تخمدان سبب افزایش سطح CA-۱۲۵ نمی شود. علاوه براین، سطوح CA-۱۲۵در زنان مبتلا به سرطان سینه، ریه و پانکراس نیز به صورت غیر طبیعی بالا می رود
کیست های تخمدان چگونه درمان می شوند؟
بیشتر کیست های تخمدان در زنان در سنین باروری کیست های فولیکولار هستند که به طور طبیعی در عرض ۱ تا ۳ ماه از بین می روند. اگرچه ممکن است این کیست ها پاره شوند، به ندرت علائم ایجاد می کنند. این کیست ها خوش خیم هستند و مشکلاتی ایجاد نمی کنند. در زنانی که هیچ علائمی ندارند این کیست ها را می توان همزمان در طی آزمایش لگن تشخیص داد. تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیست های فولیکولار مبتلا می شوند.
در زنان در سنین باروری، معاینه کیست فولیکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگی انجام می شود زیرا در این گروه سنی این کیست ها شایع و سرطان تخمدان نادر است. گاهی اوقات کیست های تخمدانی در زنان غیر یائسه حاوی مقداری خون است که کیست های هموراژیک نامیده می شوند. کیست های هموراژیک به سرعت برطرف می شوند.
به منظور تعیین استراتژی درمانی برای کیست های تخمدان از اولتراسوند استفاده می شود زیرا این روش می تواند به تشخیص این که این کیست، کیست ساده یا ترکیبی است کمک کند. کیست ساده که در بیماری های خوش خیم دیده می شود فقط حاوی مایع بوده و بافت جامد ندارند اما کیست ترکیبی بافت جامدی دارد که به پایش و احتمالاً جراحی نیاز دارد.به طور خلاصه درمان ایده آل کیست های تخمدان به سن زن، اندازه کیست (و تغییر اندازه) و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد.
درمان می تواند شامل معاینه ساده یا ارزیابی آزمون های خونی مانندCA-125 باشد که به تشخیص پتانسیل ابتلا به سرطان کمک می کند.در صورت ایجاد درد شدید، از بین نرفتن خود به خود یا مشکوک بودن تومور، می توان آن را با لاپاراسکوپی یا در صورت نیاز با لاپاراسکوپی باز خارج کرد. به مجرد خارج کردن کیست، تومور به یک پاتولوژیست ارجاع داده می شود تا به منظور تشخیص نهایی نوع کیست موجود، بافت را در زیر میکروسکوپ آزمایش کند.
اما در نوع اندومکسیوما که داخل آنها پر از خون است ، درمان با روشهای دارویی مؤثر نبوده و مریض باید لاپاروسکوپی شود و این عمل همراه با بیهوشی است و البته باید توجه داشت چنانکه کیست های فیزیولوژی هم بعد از گذشت ۲ تا ۳ ماه کوچک نشوند ، حتماً باید عمل لاپاروسکوپی درباره آنها صورت بگیرد .
آیا این کیست ها قابل پیشگیری هستند؟
پیشگیری بدون استفاده از دارو برای کیست تخمدان وجود ندارد فقط تجربه نشان داده که افرادی که از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنند،کمتر دچار کیست تخمدان می شوند و در حاملگی و شیردهی نیز به علت مهار فعالیت تخمدان کیست های تخمدان کمتر مشاهده می شود.
و اگر هم وجود داشته باشد در دوره بارداری و شیردهی خود به خود پس رفت پیدا می کند.معمولاً خانم هایی که دیر ازدواج می کنند و دیر حامله می شوند،بیشتر در معرض این کیست ها قرار می گیرند، ولی کاملاً نمی توانیم بگوییم که برای جلوگیری از کیست تخمدان قرص ضد بارداری بخورند چون همه خانمها کیست تخمدان پیدا نمی کنند بنابراین توصیه می کنم با مراجعه مرتب سالانه به پزشک متخصص زنان مشاوره و معاینه شوند و هرگاه دردهای مبهم لگنی، لکه بینی و یا بی نظمی در عادت ماهانه پیدا کردند.
باید با متخصص زنان مشورت کنند و به موقع سونوگرافی انجام دهند تا در صورت کیست،نوع آن مشخص شود و درمان به روش صحیح صورت گیرد.چون اکثر این کیست ها در صورت تشخیص بموقع با درمان دارویی رفع خواهند شد( استفاده از هورمون ها) و به ندرت کار به جراحی می کشد.
پزشک چگونه می تواند تصمیم بگیرد که یک کیست تخمدانی خطرناک است؟
اگر زنی در دهه چهارم زندگی خود یا حتی جوان تر باشد و قاعدگی های منظم داشته باشد،، بیشتر توده های تخمدانی «کیست های تخمدانی عملکردی» خواهند بود که در حقیقت غیر طبیعی نیستند. این کیست ها با جریان تخمک گذاری که در چرخه قاعدگی رخ می دهد ارتباط دارند و معمولاً در طی چرخه قاعدگی بعدی خود به خود ناپدید می شوند.
بنابراین به خصوص در زنانی که در دهه دوم و سوم زندگی خود هستند این کیست ها در چند چرخه قاعدگی بررسی می شوند تا مشخص شود آیا از بین رفته اند یا نه. چون قرص های ضد بارداری خوراکی تا حدودی با جلوگیری از تخمک گذاری عمل می کنند، پزشکان انتظار نخواهند داشت که زنان مصرف کننده ضد بارداری های خوراکی «کیست های تخمدانی عملکردی» داشته باشند. بنابراین ممکن است به زنانی که در حین مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی به کیست های تخمدان مبتلا می شوند توصیه شود که به جای پایش از طریق اولتراسوند لگن یا جراحی، معاینه شوند.
عوامل دیگری نیز وجود دارند که در کنار سن زن یا مصرف ضد بارداری های خوراکی به ارزیابی کیست های تخمدانی کمک می کنند. کیستی که در اولتراسوند شبیه یک کیسه ساده پر مایع به نظر می رسد، در مقابل کیستی با بافت سخت در داخل آن، به احتمال زیاد خوش خیم است. بنابراین اولتراسوند نیز در تشخیص این که تومور تخمدانی جدی است یا نه نقش دارد.
سرطان تخمدان در زنان جوان تر از ۴۰ سال نادر است. کیست های تخمدانی که پس از ۴۰ سالگی ایجاد می شوند نسبت به قبل از آن شانس بالاتر سرطانی بودن را دارند، اگرچه بیشتر کیست های تخمدان حتی پس از ۴۰ سالگی خوش خیم هستند. آزمون خونی CA-۱۲۵ می تواند به عنوان مشخصه ای برای سرطان تخمدان به کار رود، اما غیر طبیعی بودن آن همیشه به معنی وجود سرطان نیست. اولاً بسیاری از بیماری های خوش خیم در زنان در سنین باروری می تواند سبب افزایش CA۱۲۵ شود، بنابراین CA-۱۲۵ یک آزمون اختصاصی به خصوص در زنان جوان نیست.
عفونت های لگن، فیبروئید های رحم، بارداری، کیست های خوش خیم تخمدان (هموراژیک) و بیماری های کبد همگی بیماری هایی هستند که ممکن است در غیاب سرطان تخمدان سطح CA-۱۲۵ را افزایش دهند. ثانیاً حتی در صورت ابتلا زن به سرطان تخمدان، تمام این سرطان های تخمدان سبب افزایش سطح CA-۱۲۵ نمی شود. علاوه براین، سطوح CA-۱۲۵در زنان مبتلا به سرطان سینه، ریه و پانکراس نیز به صورت غیر طبیعی بالا می رود
کیست های تخمدان چگونه درمان می شوند؟
بیشتر کیست های تخمدان در زنان در سنین باروری کیست های فولیکولار هستند که به طور طبیعی در عرض ۱ تا ۳ ماه از بین می روند. اگرچه ممکن است این کیست ها پاره شوند، به ندرت علائم ایجاد می کنند. این کیست ها خوش خیم هستند و مشکلاتی ایجاد نمی کنند. در زنانی که هیچ علائمی ندارند این کیست ها را می توان همزمان در طی آزمایش لگن تشخیص داد. تمام زنان در مقاطعی از زندگی به کیست های فولیکولار مبتلا می شوند.
در زنان در سنین باروری، معاینه کیست فولیکولار معمولاً در چند چرخه قاعدگی انجام می شود زیرا در این گروه سنی این کیست ها شایع و سرطان تخمدان نادر است. گاهی اوقات کیست های تخمدانی در زنان غیر یائسه حاوی مقداری خون است که کیست های هموراژیک نامیده می شوند. کیست های هموراژیک به سرعت برطرف می شوند.
به منظور تعیین استراتژی درمانی برای کیست های تخمدان از اولتراسوند استفاده می شود زیرا این روش می تواند به تشخیص این که این کیست، کیست ساده یا ترکیبی است کمک کند. کیست ساده که در بیماری های خوش خیم دیده می شود فقط حاوی مایع بوده و بافت جامد ندارند اما کیست ترکیبی بافت جامدی دارد که به پایش و احتمالاً جراحی نیاز دارد.به طور خلاصه درمان ایده آل کیست های تخمدان به سن زن، اندازه کیست (و تغییر اندازه) و ظاهر کیست در اولتراسوند بستگی دارد.
درمان می تواند شامل معاینه ساده یا ارزیابی آزمون های خونی مانندCA-125 باشد که به تشخیص پتانسیل ابتلا به سرطان کمک می کند.در صورت ایجاد درد شدید، از بین نرفتن خود به خود یا مشکوک بودن تومور، می توان آن را با لاپاراسکوپی یا در صورت نیاز با لاپاراسکوپی باز خارج کرد. به مجرد خارج کردن کیست، تومور به یک پاتولوژیست ارجاع داده می شود تا به منظور تشخیص نهایی نوع کیست موجود، بافت را در زیر میکروسکوپ آزمایش کند.
منبع:
مجله اینترنتی ستاره
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼