بالا بودن وزن جنین، خطرات و نحوه تشخیص
ماکروزومی زمانی رخ می دهد که جنین بیش از نیازش مواد مغذی و محرک رشد دریافت کرده باشد.
زمانی که جنین در داخل رحم بیش از حد رشد کند، میتواند مشکلات عمده ای ایجاد کند.
میانگین وزن تولد نوزادان عموما بین 2500 تا 4000 گرم است. اگر وزن تولد نوزاد بیش از 4 کیلوگرم باشد، ماکروزوم یا جنین بزرگ به حساب می آید. جنین ماکروزومی که وزنش بیشتر از 4500 گرم باشد، در معرض خطر بیشتری قرار دارد. همچنین اگر تشخیص ماکروزومی قبل از تولد رخ ندهد، در زایمان طبیعی مادر قطعا با مشکل مواجه خواهد شد.
علت ماکروزومی یا بزرگ شدن بیش از حد جنین چیست؟
ماکروزومی زمانی رخ می‌دهد که جنین بیش‌از نیازش مواد مغذی و محرک رشد دریافت کرده باشد. 10 درصد از تمام نوزادان متولد شده ، ماکروزوم هستند. البته افزایش اشتهای مادر در دوران بارداری به‌خصوص از سه ماهه دوم به‌بعد تاثیری بر این امر ندارد.
عوارض ناشی از ماکروزومی چه هستند؟
در صورتی که ماکروزومی قبل از تولد تشخیص داده نشود و مادر زایمان طبیعی را انتخاب کرده باشد، احتمال زیادی وجود دارد که جنین حین تولد دچار دیستوشی شانه شود. دیستوشی به گیر کردن جنین در کانال زایمان گفته میشود.
جنین‌هایی که بیش از اندازه بزرگ هستند زمانیکه در حال عبور از حفره استخوانی لگن هستند، به علت بزرگ تر بودن عرض شانه‌ها ممکن است در داخل لگن گیر کنند.
خوشبختانه برای برطرف کردن دیستوشی حین زایمان راهکارهای زیادی وجود دارد. مانورهای خاص هنگام زایمان و نحوه بیرون کشیدن جنین از داخل کانال زایمان نیاز به‌مهارت خاصی دارد که‌خوشبختانه کارشناسان مامایی و پرسنل حاضر در بیمارستانها از آن آگاه اند.
در صورت بروز ماکروزومی احتمال اعمال برش اپی زیاتومی برای مادر حین زایمان بسیار بیشتر میشود. البته در موارد شدید ، در صورتی‌که جنین بسیار بزرگ باشد و مانورهای حین زایمان تاثیری بر خروج او نداشته باشند ، انجام سزارین به‌صورت اورژانس انتخابی مناسب خواهد بود.
نوزادان ماکروزوم در معرض خطر افت قند خون، افزایش فشار خون و ابتلا به زردی هستند.
چه زنانی در معرض ماکروزوم شدن جنین داخل رحمشان هستند؟
هنوز مشخص نشده‌که چرا بعضی زنان با وجود سلامت کامل ، جنین‌های ماکروزوم و بزرگ به‌دنیا می‌آورند. اما آنچه بدیهی است این است‌که زنان مبتلا به دیابت نوع یک و دیابت نوع دو و همچنین دیابت حاملگی با احتمال بیشتری نوزاد ماکروزوم به‌دنیا خواهند آورد.
زنان چاق و زنانی‌که در دوران بارداری وزنی بیشتر از حد طبیعی اضافه کرده اند نیز ممکن است جنین‌هایی بزرگتر از حد طبیعی داشته باشند.
سابقه داشتن جنین ماکروزوم قبلی و نیز ادامه پیدا کردن حاملگی بعد از هفته 42 بارداری تاثیر زیادی بر ماکروزومی در حاملگی اخیر دارند.
خبر خوب اینکه حتی با وجود داشتن عوامل خطر ، هنوز هم احتمال ماکروزوم شدن جنین کم است.
چطور میتوان به ماکروزوم شدن جنین پی برد؟
تا زمانیکه جنین در داخل رحم است تخمین وزن دقیق او کاری دشوار خواهد بود. اما هنوز هم راهکارهایی برای حدس زدن وزن جنین وجود دارد.
اندازه گیری ارتفاع رحم توسط فرد آموزش دیده یعنی اندازه گیری فاصله بین استخوان عانه تا قله رحم می تواند اندازه تقریبی جنین را مشخص کند. اگر ارتفاع قله رحم بیشتر از حد انتظار باشد، ممکن است جنین بزرگ تری در شکم داشته باشید.
با انجام یک مانور دستی، ماما قادر است وضعیت و اندازه جنین را از روی شکم لمس کند. با ایجاد اندکی فشار بر نواحی مختلف شکم میتوان مکان قرار گیری جنین، دست‌ها و پاها، سر و باسن او را پیدا کرد. این مانور هیچ ضرری برای جنین ندارد.
راه دیگر ، انجام سونوگرافی است. در هر سونوگرافی طول استخوان‌های جنین اندازه گیری میشود و از روی آن سن حاملگی تخمین زده میشود. همچنین میزان مایع آمنیوتیک در داخل رحم نیز اندازه گیری میشود.
علت اندازه گیری میزان مایع آمنیوتیک چیست؟
افزایش‌بیش از حد مایع آمنیوتیک یا پلی هیدرآمنیوس عموما با عارضه دیگری مثل ماکروزومی جنین همراه است. بنابراین اندازه گیری این دو فاکتور در تعیین اینکه جنین شما مبتلا به ماکروزومی هست یا خیر نقش مهمی دارد.
چطور می توان از بروز ماکروزومی جلوگیری کرد؟
در صورتی‌که مبتلا به دیابت هستید، کنترل صحیح قند خون میتواند عامل پیشگیرنده ای باشد. توصیه میشود با مشاوره با یک کارشناس تغذیه رژیم غذایی پر کربوهیدرات و فیبر و کم کلسترول و کم چربی و به خصوص کاهش مصرف مواد قندی را در پیش بگیرید.
چنانچه وزن شما قبلا از شروع بارداری و یا در اوایل بارداری زیاد بوده و طی اندازه گیری BMI در محدوده افراد چاق و یا دارای اضافه وزن قرار گرفته اید ، با داشتن رژیم مناسب غذایی و فعالیت روزانه میزان وزن گیری خود را در دوران بارداری تحت کنترل داشته باشید.به اکثر زنان باردار فعالیت فیزیکی ملایم به‌اندازه 30 دقیقه در روز توصیه می شود.
اگر ماکروزومی در شما تشخیص داده شده است و یا مشکوک به‌داشتن جنین بزرگتر از حد عادی هستید، خود را برای زایمان سزارین آماده کنید. نوزادان به دنیا آمده با وزن تولد بیش‌از 4 کیلوگرم پس‌از تولد مورد بررسی قرار خواهند گرفت. اندازه گیری میزان قند خون ، فشار خون و بیلی روبین برای تشخیص زردی و نیز بررسی از نظر اختلال در تنفس در مورد این نوزادان صورت خواهد گرفت.
اگر می‌دانید که جنین شما ماکروزوم است، آمادگی این را داشته باشید که نوزاد پس از تولد ممکن است مدتی در بخش نوزادان یا NICU جهت انجام بررسیهای لازم بستری بماند.
منبع:
کودک آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼