اختلال رشد در نوزادان، علائم چیست؟
نوزادانی که در نه ماه اول تولد به الگوهای رشد خود نمی رسند، بیشتر احتمال دارد که در مدرسه و در دوران آتی رشد خود از دیگر همسالانشان عقب بمانند.
نشانه ها و علل اختلال رشد در کودکان
تاخیر رشد و نمو ( Failure to thrive ) اصطلاحی پزشکی است که هنگامی که نوزادان در حد مورد انتظار وزن نمی‌گیرند و رشد نمی‌‌کنند، به کار می‌رود. این عارضه علت‌های احتمالی متعددی دارد.از جمله نشانه‌های هشداردهنده بالقوه تاخیر رشد و نمو کودک اینها هستند:
علاقه نشان ندادن کودک به محیط اطراف و آنچه در آن رخ می‌دهد.
اجتناب از تماس چشمی با دیگران.
غرغر کردن و تحریک‌پذیری.
نرسیدن به شاخص‌های رشدی در سنین معین، از جمله حرف زدن، نشستن و راه رفتن.
کودکانی که در نه ماه اول تولد به الگوهای رشد خود نمی رسند، بیشتر احتمال دارد که در مدرسه و در دوران اتی رشد خود از دیگر همسالانشان عقب بمانند.نتایج یک بررسی که روی حدود پانزده هزار کودک صورت گرفته است، نشان می دهد کودکانی که در نه ماهگی در ابراز مهارت های حرکتی خود کند هستند، به میزان قابل توجهی بیشتر احتمال دارد که در مهارت های ادراکی شان نیز عقب تر از همسالان خود باشند و از عملکرد رفتاری نامناسبی در پنج سالگی برخوردار باشند.این یافته ها به بحث لزوم سرمایه گذاری بر این دوره رشد برای جلوگیری از نارسایی های ادراکی و رفتاری را تقویت می کند که در مدرسه بسیاری از کودکان را با مشکل مواجه می کند.
ارتباط بین عملکرد ادارکی و رفتاری کودکان با میزان رفاه انها نیز ارزیابی شد.بر این اساس مشخص شد کودکانی که شرایط رفاهی بسیار ضعیفی را پشت سر گذاشته اند، در مدرسه در یادگیری لغات بیش از یک سال از همسالانی که از شرایط مناسب تری بهره مند بوده اند، کند ترند.این بررسی را موسسه آموزش دانشگاه لندن با بررسی رشد حدود پانزده هزار کودک متولد سال دو هزار انجام داد. رشد ادارکی این کودکان با ازمایش های مختلف هوش ارزیابی و مقایسه شد. مهارت های حرکتی مورد نظر نه ماه اول تولد نیز نشستن، سینه خیز رفتن، ایستادن و برداشتن اولین گام ها برای راه رفتن بود.زمانیکه کودک رشد می کند و بزرگ می شود, مهارتهای مختلفی مثل برداشتن اولین قدم, اولین خنده ها یا بای بای کردن را می آموزد. این مهارت ها به عنوان مراحل رشدی شناخته می شوند. کودکی با تأخیر رشدی این مراحل را همانند کودکان هم سن خود در همان زمان به دست نمی آورد. یک کودک ممکن است در یک حیطه و یا بیشتر از آن تأخیر داشته باشد.
پنج گروه اصلی مهارت ها وجود دارند که مراحل رشدی را تشکیل می دهند:
- حرکات درشت : استفاده از گروه بزرگی از عضلات برای نشستن, ایستادن, راه رفتن, دویدن و غیره. حفظ تعادل و تغییر وضعیت.
- حرکات ظریف: استفاده از دستها و انگشتان تا بتواند بخورد, نقاشی کند, لباس بپوشد, بازی کند, بنویسد و کارهای بسیار دیگری را انجام دهد.
- زبان: صحبت کردن از طریق زبان بدن و ادا و اشاره, ارتباط و درک آنچه که دیگران می گویند.
- شناختی : مهارتهای تفکر شامل یادگیری, درک,حل مسأله, استدلال و یادآوری.
- اجتماعی: تعامل با دیگران, داشتن روابط با خانواده, دوستان و معلمان, مشارکت و پاسخ به احساسات دیگران.
آیا می توان از تأخیر رشدی پیشگیری کرد؟
از آنجائیکه بیماری های مختلف بسیاری هستند که می توانند باعث تأخیر رشدی شوند, راه یکسان و مشابه برای پیشگیری از تأخیر رشدی وجود ندارد. آنچه که مهم است, آگاهی داشتن از مراحل رشدی کودکان و مشاوره با متخصص اطفال و متخصص کاردرمانی است. در صورتی که شما تصور می کنید که ممکن است مشکلی وجود دارد. مداخله به هنگام و به موقع در کمک به کودکتان برای غلبه بر هر نوع تأخیر رشدی کلیدی و مهم است.
عوامل عمده ای که سبب تاخیر رشد در کودک می شوند، عمدتاً به دو دلیل می باشند:
1- علت ژنتیک:
ناهنجاری های ژنتیکی یا کروموزومی مثل سندروم داون و سایر بیماری ها کودک را در معرض خطر تأخیرات رشدی قرار می دهد.
۲- عوامل محیطی:
- مسمومیت با عوامل مضر قبل یا بعد از تولد مثل سرب
- ابتلای مادر به عفونت ها در هنگام بارداری
- تب شدید که منجر به تشنج شود نارس به دنیا آمدن کمبود اکسیژن هنگام تولد
- ضربه به سر کودک در هنگام زایمان یا بعد از آن
اگر زمان درمان کودکان تأخیر رشدی عقب بیافتد چه اتفاقی می افتد؟ آیا درمان خواهند شد؟ آیا بدتر می شوند؟
بسیاری از تأخیرات رشدی را می توان همان ابتدا درمان کرد به طوریکه تا قبل از رسیدن کودک به سن مدرسه، او می تواند خودش را به هم سالانش برساند. با این وجود، از آنجائیکه بسیاری از این تأخیرها دیر تشخیص داده می شوند- معمولاً اگر تاخیر خیلی شدید نباشد در مدرسه و توسط معلم کودک تشخیص داده خواهد شد- تأثیر بزرگی روی توانائی های کودک به جا خواهد گذاشت. وقتی که تأخیر کودکی تشخیص داده می شود و برنامه درمانی مناسب وجود دارد، بسیاری از این کودکان هنوز قادر خواهند بود تا بر اثرات تأخیرات رشدی شان غلبه کنند. اگرچه هر چه تاخیر حرکتی کودک زود تر تشخیص داده شود درمان کودک راحت تر و احتمال رسیدن به رشد مطلوب با کیفیت و کمیت بیشتری به همراه خواهد بود. اگرچه در بعضی موارد شاید تاخیر حرکتی همیشه همراه کودک باشد (مثلاً در کودک مبتلا به سندرم داون) ولی باز هم با کاردرمانی و گفتاردرمانی می توان فاصله این تاخیر را کم کرد و یا حداقل این که در همین حد نگه داشت و مانع از افزایش این تاخیر شد.
تاخیر رشد و نمو ( Failure to thrive ) اصطلاحی پزشکی است که هنگامی که نوزادان در حد مورد انتظار وزن نمی‌گیرند و رشد نمی‌‌کنند، به کار می‌رود. این عارضه علت‌های احتمالی متعددی دارد.از جمله نشانه‌های هشداردهنده بالقوه تاخیر رشد و نمو کودک اینها هستند:
علاقه نشان ندادن کودک به محیط اطراف و آنچه در آن رخ می‌دهد.
اجتناب از تماس چشمی با دیگران.
غرغر کردن و تحریک‌پذیری.
نرسیدن به شاخص‌های رشدی در سنین معین، از جمله حرف زدن، نشستن و راه رفتن.
کودکانی که در نه ماه اول تولد به الگوهای رشد خود نمی رسند، بیشتر احتمال دارد که در مدرسه و در دوران اتی رشد خود از دیگر همسالانشان عقب بمانند.نتایج یک بررسی که روی حدود پانزده هزار کودک صورت گرفته است، نشان می دهد کودکانی که در نه ماهگی در ابراز مهارت های حرکتی خود کند هستند، به میزان قابل توجهی بیشتر احتمال دارد که در مهارت های ادراکی شان نیز عقب تر از همسالان خود باشند و از عملکرد رفتاری نامناسبی در پنج سالگی برخوردار باشند.این یافته ها به بحث لزوم سرمایه گذاری بر این دوره رشد برای جلوگیری از نارسایی های ادراکی و رفتاری را تقویت می کند که در مدرسه بسیاری از کودکان را با مشکل مواجه می کند.
ارتباط بین عملکرد ادارکی و رفتاری کودکان با میزان رفاه انها نیز ارزیابی شد.بر این اساس مشخص شد کودکانی که شرایط رفاهی بسیار ضعیفی را پشت سر گذاشته اند، در مدرسه در یادگیری لغات بیش از یک سال از همسالانی که از شرایط مناسب تری بهره مند بوده اند، کند ترند.این بررسی را موسسه آموزش دانشگاه لندن با بررسی رشد حدود پانزده هزار کودک متولد سال دو هزار انجام داد. رشد ادارکی این کودکان با ازمایش های مختلف هوش ارزیابی و مقایسه شد. مهارت های حرکتی مورد نظر نه ماه اول تولد نیز نشستن، سینه خیز رفتن، ایستادن و برداشتن اولین گام ها برای راه رفتن بود.زمانیکه کودک رشد می کند و بزرگ می شود, مهارتهای مختلفی مثل برداشتن اولین قدم, اولین خنده ها یا بای بای کردن را می آموزد. این مهارت ها به عنوان مراحل رشدی شناخته می شوند. کودکی با تأخیر رشدی این مراحل را همانند کودکان هم سن خود در همان زمان به دست نمی آورد. یک کودک ممکن است در یک حیطه و یا بیشتر از آن تأخیر داشته باشد.
پنج گروه اصلی مهارت ها وجود دارند که مراحل رشدی را تشکیل می دهند:
- حرکات درشت : استفاده از گروه بزرگی از عضلات برای نشستن, ایستادن, راه رفتن, دویدن و غیره. حفظ تعادل و تغییر وضعیت.
- حرکات ظریف: استفاده از دستها و انگشتان تا بتواند بخورد, نقاشی کند, لباس بپوشد, بازی کند, بنویسد و کارهای بسیار دیگری را انجام دهد.
- زبان: صحبت کردن از طریق زبان بدن و ادا و اشاره, ارتباط و درک آنچه که دیگران می گویند.
- شناختی : مهارتهای تفکر شامل یادگیری, درک,حل مسأله, استدلال و یادآوری.
- اجتماعی: تعامل با دیگران, داشتن روابط با خانواده, دوستان و معلمان, مشارکت و پاسخ به احساسات دیگران.
آیا می توان از تأخیر رشدی پیشگیری کرد؟
از آنجائیکه بیماری های مختلف بسیاری هستند که می توانند باعث تأخیر رشدی شوند, راه یکسان و مشابه برای پیشگیری از تأخیر رشدی وجود ندارد. آنچه که مهم است, آگاهی داشتن از مراحل رشدی کودکان و مشاوره با متخصص اطفال و متخصص کاردرمانی است. در صورتی که شما تصور می کنید که ممکن است مشکلی وجود دارد. مداخله به هنگام و به موقع در کمک به کودکتان برای غلبه بر هر نوع تأخیر رشدی کلیدی و مهم است.
عوامل عمده ای که سبب تاخیر رشد در کودک می شوند، عمدتاً به دو دلیل می باشند:
1- علت ژنتیک:
ناهنجاری های ژنتیکی یا کروموزومی مثل سندروم داون و سایر بیماری ها کودک را در معرض خطر تأخیرات رشدی قرار می دهد.
۲- عوامل محیطی:
- مسمومیت با عوامل مضر قبل یا بعد از تولد مثل سرب
- ابتلای مادر به عفونت ها در هنگام بارداری
- تب شدید که منجر به تشنج شود نارس به دنیا آمدن کمبود اکسیژن هنگام تولد
- ضربه به سر کودک در هنگام زایمان یا بعد از آن
اگر زمان درمان کودکان تأخیر رشدی عقب بیافتد چه اتفاقی می افتد؟ آیا درمان خواهند شد؟ آیا بدتر می شوند؟
بسیاری از تأخیرات رشدی را می توان همان ابتدا درمان کرد به طوریکه تا قبل از رسیدن کودک به سن مدرسه، او می تواند خودش را به هم سالانش برساند. با این وجود، از آنجائیکه بسیاری از این تأخیرها دیر تشخیص داده می شوند- معمولاً اگر تاخیر خیلی شدید نباشد در مدرسه و توسط معلم کودک تشخیص داده خواهد شد- تأثیر بزرگی روی توانائی های کودک به جا خواهد گذاشت. وقتی که تأخیر کودکی تشخیص داده می شود و برنامه درمانی مناسب وجود دارد، بسیاری از این کودکان هنوز قادر خواهند بود تا بر اثرات تأخیرات رشدی شان غلبه کنند. اگرچه هر چه تاخیر حرکتی کودک زود تر تشخیص داده شود درمان کودک راحت تر و احتمال رسیدن به رشد مطلوب با کیفیت و کمیت بیشتری به همراه خواهد بود. اگرچه در بعضی موارد شاید تاخیر حرکتی همیشه همراه کودک باشد (مثلاً در کودک مبتلا به سندرم داون) ولی باز هم با کاردرمانی و گفتاردرمانی می توان فاصله این تاخیر را کم کرد و یا حداقل این که در همین حد نگه داشت و مانع از افزایش این تاخیر شد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼