بیماری دیابت بارداری، نحوه جلوگیری
حدود ۵۰ درصد خانم‌هایی که طی دوران بارداری دچار دیابت می‌شوند، ممکن است به طور دائمی به این بیماری مبتلا شوند.
چگونه از دیابت بارداری پیشگیری کنیم؟
حدود 50 درصد خانم‌هایی که طی دوران بارداری دچار دیابت می‌شوند، ممکن است به طور دائمی به این بیماری مبتلا شوند. باید توجه کرد که رژیم غذایی مناسب برای دیابت بارداری تقریبا مشابه رژیم‌های مناسب برای سایر انواع دیابت (دیابت نوع 1 یا 2) است. رژیم غذایی مناسب برای دیابت بارداری نیز مشتمل بر یک رژیم متعادل، همراه با مصرف غذاهای سالم و پرهیز از مصرف غذاهای پر چرب، پر نمک یا حاوی شکر است.سازمان جهانی بهداشت برای پیشگیری از دیابت توصیه می‌کند که روزانه حداکثر پنج درصد انرژی مورد نیاز از طریق مصرف قندها تامین شود. بنابراین مقدار توصیه شده قند و شکر مصرفی از کل مواد غذایی که در طول روز مصرف می‌شود، نباید بیشتر از 25 گرم یا پنج قاشق مرباخوری باشد.
پیشگیری از دیابت دوران بارداری
کاهش وزن قبل از اقدام به باردار شدن در صورتی که فرد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی باشد، ترک سیگار، استفاده از یک رژیم غذایی مناسب، ورزش و تحرک کافی از جمله راه‌های موثر در پیشگیری از دیابت بارداری هستند. استفاده از پنج گروه اصلی غذایی نان و غلات، شیر و لبنیات، گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها، میوه‌ها و سبزی‌ها و رعایت تعادل و تناسب رژیم غذایی نیز در پیشگیری از دیابت بارداری بسیار موثر است.
اصلاح عادات غذایی
در عین حال کاهش مصرف چربی و روغن در برنامه غذایی، مصرف غذاها به صورت آب‌پز، بخارپز یا کبابی تا حد امکان، خودداری از سرخ کردن زیاد غذا و ترجیحا تفت دادن آنها با مقدار کم روغن، کاهش مصرف غذاهای سرخ شده، سوسیس، کالباس، خامه، سرشیر، چیپس و دیگر غذاهای چرب، خودداری از مصرف چربی‌های حاوی اسیدهای چرب اشباع و ترانس از جمله روغن حیوانی، روغن نباتی جامد و نیمه جامد، کره، پیه و دنبه در پیشگیری از بروز دیابت بارداری موثر است.همچنین کاهش مصرف مواد قندی، پرهیز از مصرف بیش از حد مواد قندی و نشاسته‌ای مانند برنج، ماکارونی، شیرینی، کیک، شکلات، مربا، عسل و نوشابه‌ها، کاهش مصرف قندهای ساده مانند قند، شکر، شیرینی، شکلات، نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی نیز بسیار موثر است. چرا که یک قوطی نوشابه 28 گرم شکر دارد و این میزان یعنی معادل دو قاشق غذاخوری شکر یا 12 حبه قند.در عین حال کاهش مصرف نمک و پرهیز از مصرف بیش از حد غذاهای شور مثل ماهی دودی، آجیل شور، چیپس، انواع شور، کاهش مصرف غذاهای کنسرو شده، سوسیس و کالباس، مواد غذایی بسته بندی شده آماده (به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی نمک) و داشتن برنامه مرتب ورزشی مانند پیاده‌روی تند و هر بار به مدت 30 دقیقه نیز در پیشگیری از بروز دیابت بارداری تاثیرگذار است.
توصیه‌های غذایی
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، برخی توصیه‌های غذایی برای پیشگیری از دیابت بارداری عبارتند از:
- مصرف قند و شکر و غذاهای حاوی آنها مانند شیرینی، بیسکویت، مربا، آدامس، نوشابه و ... در بیماران دیابتی ممنوع است.
- وعده‌های غذایی باید بطور منظم و در ساعات مقرر مصرف شوند. تغییر ساعت صرف غذا سبب نوسان قند خون شده و در بیماران دیابتی مشکلات فراوانی را ایجاد می‌کند.
- توصیه می‌شود که مصرف غذاهای روزانه در سه وعده اصلی صبحانه، ناهار، شام و سه میان وعده بین صبحانه و ناهار، بین ناهار و شام، و قبل از خواب تقسیم شود.
- نان‌های مصرفی باید از آرد سبوس‌دار و با استفاده از خمیر مایه تهیه شوند.
- مصرف حبوبات (نخود، لوبیا، عدس) در برنامه غذایی توصیه می‌شود. فیبر موجود در این غذاها باعث کنترل بهتر قند خون می‌شود.
- از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده باید پرهیز شده و بهتر است غذاها بیشتر به شکل آب پز، بخارپز یا کبابی مصرف شوند.
- روغن مصرفی باید حتما از نوع گیاهی باشد. برای سرخ کردن سطحی مواد غذایی نیز صرفا از روغن‌های گیاهی مخصوص سرخ کردن استفاده شود.
- از گوشت‌های کم چرب و مرغ و ماهی بدون پوست استفاده شود.
- مصرف تخم‌مرغ به حداکثر سه تا چهار عدد در هفته محدود شود.
- شیر و لبنیات مصرفی از نوع کم چربی باشند.
- میوه و سبزی به شکل تازه مصرف شود. ویتامین "ث" موجود در میوه و سبزی تازه، کمک شایانی به کنترل قند خون می‌کند.
- سالاد و سبزی‌ها بدون سس یا چاشنی‌هایی نظیر آب لیموترش یا نارنج تازه و مقدار اندکی روغن زیتون مصرف شود.
- مصرف غذاهای آماده و کنسروی که همگی حاوی مقادیر زیادی نمک، شکر یا چربی هستند، بسیار محدود شود.
- ورزش‌های ساده مثل پیاده‌روی به طور منظم انجام شود.
- بطور مداوم با مشاور تغذیه ارتباط داشته باشید و مشکلات خود در زمینه برنامه غذایی را با او در میان بگذارید.
توصیه های مهم!
پیش از بارداری با پزشک مشورت کنید: در صورتیکه مادر به دیابت مبتلاست و تصمیم دارد باردار شود لازم است به پزشک مراجعه کرده تا مشخص شود سطح A1C (یک شکل از هموگلوبین که عمدتاً برای اندازه‌گیری غلظت قند خون متوسط در طول دوره‌های طولانی مدت بررسی می‌شود) طبیعی است. برای مادران مبتلا به دیابت نوع یک بررسی سلامت کلیه‌ها، انجام تست تیروئید و معاینه چشم‌ها توصیه می‌شود.مقداری از وزن خود را کاهش دهید: برخورداری از وزن مناسب پیش از بارداری برای مادر و نوزاد سودمند است. مصرف رژیم غذایی گیاه محور و خودداری از مصرف مواد قندی مازاد، خوراکی‌های فرآوری شده، نگهدارنده‌ها و خوراکی‌های حاوی چربی‌های اشباع شده توصیه می‌شود.
فعالیت و تحرک بدنی بیشتری داشته باشید: پزشکان توصیه می‌کنند زنان باردار باید در هفته ورزش‌های ایروبیک انجام دهند. ورزش کردن به کنترل گلوکز خون کمک کرده و باعث می‌شود مواد غذایی بهتر سوخت و ساز داشته باشند.مصرف کربوهیدرات را کنترل کنید: زنان مبتلا به دیابت نوع یک باید میزان کربوهیدرات مصرفی را در کنترل داشته باشند. لازم است میزان مصرف این ترکیب محدود شود زیرا مقدار زیاد کربوهیدرات قند خون را بالا می‌برد.مصرف نوشیدنی‌ها را کنترل کنید: لازم است زنان باردار در نوع و میزان نوشیدنی‌های مصرفی دقت داشته باشند. نوشیدن آب کافی برای تامین آب مورد نیاز بدن در دوران بارداری اهمیت دارد. همچنین مصرف نوشابه، آب میوه‌های مصنوعی، چای و قهوه توصیه نمی‌شود.
حدود 50 درصد خانم‌هایی که طی دوران بارداری دچار دیابت می‌شوند، ممکن است به طور دائمی به این بیماری مبتلا شوند. باید توجه کرد که رژیم غذایی مناسب برای دیابت بارداری تقریبا مشابه رژیم‌های مناسب برای سایر انواع دیابت (دیابت نوع 1 یا 2) است. رژیم غذایی مناسب برای دیابت بارداری نیز مشتمل بر یک رژیم متعادل، همراه با مصرف غذاهای سالم و پرهیز از مصرف غذاهای پر چرب، پر نمک یا حاوی شکر است.سازمان جهانی بهداشت برای پیشگیری از دیابت توصیه می‌کند که روزانه حداکثر پنج درصد انرژی مورد نیاز از طریق مصرف قندها تامین شود. بنابراین مقدار توصیه شده قند و شکر مصرفی از کل مواد غذایی که در طول روز مصرف می‌شود، نباید بیشتر از 25 گرم یا پنج قاشق مرباخوری باشد.
پیشگیری از دیابت دوران بارداری
کاهش وزن قبل از اقدام به باردار شدن در صورتی که فرد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی باشد، ترک سیگار، استفاده از یک رژیم غذایی مناسب، ورزش و تحرک کافی از جمله راه‌های موثر در پیشگیری از دیابت بارداری هستند. استفاده از پنج گروه اصلی غذایی نان و غلات، شیر و لبنیات، گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها، میوه‌ها و سبزی‌ها و رعایت تعادل و تناسب رژیم غذایی نیز در پیشگیری از دیابت بارداری بسیار موثر است.
اصلاح عادات غذایی
در عین حال کاهش مصرف چربی و روغن در برنامه غذایی، مصرف غذاها به صورت آب‌پز، بخارپز یا کبابی تا حد امکان، خودداری از سرخ کردن زیاد غذا و ترجیحا تفت دادن آنها با مقدار کم روغن، کاهش مصرف غذاهای سرخ شده، سوسیس، کالباس، خامه، سرشیر، چیپس و دیگر غذاهای چرب، خودداری از مصرف چربی‌های حاوی اسیدهای چرب اشباع و ترانس از جمله روغن حیوانی، روغن نباتی جامد و نیمه جامد، کره، پیه و دنبه در پیشگیری از بروز دیابت بارداری موثر است.همچنین کاهش مصرف مواد قندی، پرهیز از مصرف بیش از حد مواد قندی و نشاسته‌ای مانند برنج، ماکارونی، شیرینی، کیک، شکلات، مربا، عسل و نوشابه‌ها، کاهش مصرف قندهای ساده مانند قند، شکر، شیرینی، شکلات، نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی نیز بسیار موثر است. چرا که یک قوطی نوشابه 28 گرم شکر دارد و این میزان یعنی معادل دو قاشق غذاخوری شکر یا 12 حبه قند.در عین حال کاهش مصرف نمک و پرهیز از مصرف بیش از حد غذاهای شور مثل ماهی دودی، آجیل شور، چیپس، انواع شور، کاهش مصرف غذاهای کنسرو شده، سوسیس و کالباس، مواد غذایی بسته بندی شده آماده (به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی نمک) و داشتن برنامه مرتب ورزشی مانند پیاده‌روی تند و هر بار به مدت 30 دقیقه نیز در پیشگیری از بروز دیابت بارداری تاثیرگذار است.
توصیه‌های غذایی
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، برخی توصیه‌های غذایی برای پیشگیری از دیابت بارداری عبارتند از:
- مصرف قند و شکر و غذاهای حاوی آنها مانند شیرینی، بیسکویت، مربا، آدامس، نوشابه و ... در بیماران دیابتی ممنوع است.
- وعده‌های غذایی باید بطور منظم و در ساعات مقرر مصرف شوند. تغییر ساعت صرف غذا سبب نوسان قند خون شده و در بیماران دیابتی مشکلات فراوانی را ایجاد می‌کند.
- توصیه می‌شود که مصرف غذاهای روزانه در سه وعده اصلی صبحانه، ناهار، شام و سه میان وعده بین صبحانه و ناهار، بین ناهار و شام، و قبل از خواب تقسیم شود.
- نان‌های مصرفی باید از آرد سبوس‌دار و با استفاده از خمیر مایه تهیه شوند.
- مصرف حبوبات (نخود، لوبیا، عدس) در برنامه غذایی توصیه می‌شود. فیبر موجود در این غذاها باعث کنترل بهتر قند خون می‌شود.
- از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده باید پرهیز شده و بهتر است غذاها بیشتر به شکل آب پز، بخارپز یا کبابی مصرف شوند.
- روغن مصرفی باید حتما از نوع گیاهی باشد. برای سرخ کردن سطحی مواد غذایی نیز صرفا از روغن‌های گیاهی مخصوص سرخ کردن استفاده شود.
- از گوشت‌های کم چرب و مرغ و ماهی بدون پوست استفاده شود.
- مصرف تخم‌مرغ به حداکثر سه تا چهار عدد در هفته محدود شود.
- شیر و لبنیات مصرفی از نوع کم چربی باشند.
- میوه و سبزی به شکل تازه مصرف شود. ویتامین "ث" موجود در میوه و سبزی تازه، کمک شایانی به کنترل قند خون می‌کند.
- سالاد و سبزی‌ها بدون سس یا چاشنی‌هایی نظیر آب لیموترش یا نارنج تازه و مقدار اندکی روغن زیتون مصرف شود.
- مصرف غذاهای آماده و کنسروی که همگی حاوی مقادیر زیادی نمک، شکر یا چربی هستند، بسیار محدود شود.
- ورزش‌های ساده مثل پیاده‌روی به طور منظم انجام شود.
- بطور مداوم با مشاور تغذیه ارتباط داشته باشید و مشکلات خود در زمینه برنامه غذایی را با او در میان بگذارید.
توصیه های مهم!
پیش از بارداری با پزشک مشورت کنید: در صورتیکه مادر به دیابت مبتلاست و تصمیم دارد باردار شود لازم است به پزشک مراجعه کرده تا مشخص شود سطح A1C (یک شکل از هموگلوبین که عمدتاً برای اندازه‌گیری غلظت قند خون متوسط در طول دوره‌های طولانی مدت بررسی می‌شود) طبیعی است. برای مادران مبتلا به دیابت نوع یک بررسی سلامت کلیه‌ها، انجام تست تیروئید و معاینه چشم‌ها توصیه می‌شود.مقداری از وزن خود را کاهش دهید: برخورداری از وزن مناسب پیش از بارداری برای مادر و نوزاد سودمند است. مصرف رژیم غذایی گیاه محور و خودداری از مصرف مواد قندی مازاد، خوراکی‌های فرآوری شده، نگهدارنده‌ها و خوراکی‌های حاوی چربی‌های اشباع شده توصیه می‌شود.
فعالیت و تحرک بدنی بیشتری داشته باشید: پزشکان توصیه می‌کنند زنان باردار باید در هفته ورزش‌های ایروبیک انجام دهند. ورزش کردن به کنترل گلوکز خون کمک کرده و باعث می‌شود مواد غذایی بهتر سوخت و ساز داشته باشند.مصرف کربوهیدرات را کنترل کنید: زنان مبتلا به دیابت نوع یک باید میزان کربوهیدرات مصرفی را در کنترل داشته باشند. لازم است میزان مصرف این ترکیب محدود شود زیرا مقدار زیاد کربوهیدرات قند خون را بالا می‌برد.مصرف نوشیدنی‌ها را کنترل کنید: لازم است زنان باردار در نوع و میزان نوشیدنی‌های مصرفی دقت داشته باشند. نوشیدن آب کافی برای تامین آب مورد نیاز بدن در دوران بارداری اهمیت دارد. همچنین مصرف نوشابه، آب میوه‌های مصنوعی، چای و قهوه توصیه نمی‌شود.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼