ترس کودکان از دندانپزشکی، چه جوری ببرمش؟

دندان پزشکان بارها و بارها اعلام کرده اند که علت خرابی دندان ها سرسری گرفتن این موضوع از سوی پدر و مادرها است.

امروزه ما بیشتر از کودکان از ملاقات با دندان پزشک به ترس و واهمه دچار می شویم. مثلاً چه تعدادی از ما مرتباً دندان های خود را به یک دندان پزشک نشان می دهیم؟

دندان پزشکان بارها و بارها اعلام کرده اند که علت خرابی دندان ها سرسری گرفتن این موضوع از سوی پدر و مادرها است. البته برای این کوتاهی ها بهانه های فراوانی داریم.

همۀ ما می خواهیم دندان های فرزندمان از مراقبت مؤثر و لازم برخوردار باشند؛ ولی این هدف تنها با از بین بردن ترسی که در وجود آنها است، محقق می شود. وقتی خودمان نیز ترس نسبتاً کودکانه ای از دندان پزشکی داشته باشیم، شرایط سخت تری به وجود می آید.

برای کمک به فرزندمان نیازی نیست شجاع باشیم، تنها باید ترس خود را از او پنهان کنیم و به جای واکنش های توام با بی حوصلگی، دستپاچگی و عصبانیت، نشان دهیم که احساسات او را در این باره درک می کنیم.

ساده ترین بخش کار، پنهان کردن ترس خود از کودکمان است. بدین معنی که هیچگاه جلوی کودک به گونه ای صحبت نکنیم که گویی خاطره ای دردناک و ناخوشایند از دندان پزشکی داشته ایم.

بازگشت ما از دندان پزشکی نیز باید به شکلی باشد که کودک متوجه این ترس نشود. در نهایت نیز می توانیم دندان های خود را با افتخار به کودکمان نشان دهیم و حس خوشایند خود را به او منتقل کنیم.

روش های مؤثر در مدیریت بر ترس کودکمان تا حدی پیچیده تر است. نخستین عامل مهم، روابط میان ما و آنها است. اگر روابط ما با کودک خوب باشد، او احساس امنیت و دلگرمی بیشتری خواهد داشت و درنتیجه کار ما آسان تر می شود. از سوی دیگر اگر روابط میان ما متزلزل باشد و کودک تحت فشار یا تهدید ما قرار گیرد، این مشکل بسیار حادتر خواهد شد.

همیشه می توان از کودک انتظار داشت که واکنش های ناخوشایندی از خود نشان دهد. هرگز نمی توانیم از او توقع داشته باشیم واکنش های خود را مانند ما با آرامش بروز دهد.

او به شدت گریه و مقاومت می کند. این گونه واکنش ها کاملاً طبیعی است و بی جهت نباید از آنها مضطرب شویم. دندان پزشکان زیادی هستند که وقتی کودک گریه می کند، می گویند: نمی توانی بلندتر گریه کنی؟

شاید با خودتان بگویید که این کار ترس کودکان را افزایش می دهد؛ درست هم تصور می کنید. به عبارت دیگر، بهتر است اجازه دهیم کودک تا آنجا که می خواهد گریه کند، چون او ترسیده است.

اما به یاد داشته باشید که اجازه دادن به کودک برای بروز ترس خود بسیار مؤثرتر از سرکوب کردن آن است. زیرا با سرکوب کردن علاوه بر باقی ماندن ترس، احساس تنفر از دندان و دندان پزشکی در کودک به وجود خواهد آمد که تبعات بیشتری در آینده خواهد داشت.

زمانی که دندان پزشک در حال کار روی دندان فرزندمان است، بهتر است او را کاملاً در اختیار پزشک قرار دهیم. بسیاری از بچه ها از مادر خود می خواهند که در تمام مدتی که در مطب هستند، کنارشان بنشیند.

در ابتدا می توان خواستۀ آنها را اجابت کرد؛ ولی در ادامه متوجه می شویم که دندان پزشک بیش از ما در این زمینه تجربه دارد. حضور ما تنها موجب می شود که کودک سخت تر شرایط محیط را بپذیرد.

بازگشت به اتاق انتظار می تواند به پدید آمدن حس اعتماد میان پزشک و فرزندمان بینجامد؛ مشروط به انکه این کار با آرامش انجام شود، نه با عصبانیت.

پاسخ سوالات و نگرانی‌های کودک راجع به دندان‌پزشکی را به دندان‌پزشک واگذار کنید. اگر کودک شما قبل از مراجعه به دندان‌پزشکی سوالات و نگرانی‌هایش را با شما مطرح می‌کند، به وی دروغ نگویید و با دادن جواب‌هایی که خودتان هم از آن‌ها اطمینان ندارید، او را دچار تشویش دهنی بیشتر نکنید.

بهتر است پاسخ دادن به سوالات او را به دندان‌پزشک موکول کنید. دندان‌پزشک کودکان بخوبی می‌داند چگونه با به‌کاربردن کلماتی مناسب و در سطح درک کودک به این سوالات پاسخ دهد و نگرانیهای کودک را برطرف کند.

قبل از رفتن به دندان‌پزشکی به کودک قول جایزه یا هر چیز خوب دیگری ندهید. این نوع قول‌های قبلی معمولاً باعث شکل گرفتن این ذهنیت در کودک می‌شود که قرار است او را جای بدی ببریم، چراکه کودک می‌داند برای رفتن به یک جای خوب مثل پارک جایزه داده نمی‌شود.

اگر در نظر دارید به کودک جایزه دهید بهتر است این کار در صورت همکاری قابل قبول کودک جهت انجام درمان، بعد از کار و بدون اطلاع قبلی انجام شود.

در نهایت می توان با معرفی تدریجی معنای دندان پزشکی به کودک، ترس او را نسبتاً کاهش داد. بهتر است در نخستین رویارویی فرزندمان با دندان پزشک هیچ عملی مرتبط با دندان انجام نشود. بهتر است او تنها شما را همراهی کند و در گوشه ای بنشیند و نظاره گر اطراف خود باشد.

بهتر است دندان پزشک حوصلۀ بیشتری به خرج دهد و هنگام کار، سرعت عمل بالایی داشته باشد؛ همچنین در ملاقات های اول از کارهای دردناک خودداری شود. می توان اولین جلسه ها را به معاینه یا عکس برداری از دندان اختصاص داد.

در نهایت باید کودک را برای رویارویی با تجربیات دردناک دندان پزشکی آماده کنیم. توصیه نمی کنیم که او را گول بزنید. برایش توضیح دهید که این کار موجب می شود در آینده کمتر درد بکشد.

روی هم رفته نباید سخنانمان را با آب و تاب مفصل بیان کنیم. هرچه زمان بیشتری را صرف توضیح دادن کنید، اضطراب کودک بیشتر خواهد شد.