بیماری دیابت در بارداری، چرا مبتلا شدم؟

سوال:

سلام. من ۸هفته باردارم وقند ناشتام ۹۵ هست.دکتر گفته باید در رژیم غذاییم رعایت کنم. دومین بارداریمه و تا بحال قندم اینقد بالا نبوده. لطفا راهنماییم کنید از چه موادی استفاده کنم؟ اصلا شکر و قند و نوشابه هم استفاده نمیکنم.

جواب:

کاربر گرامی تغذیه درمانی برای دیابت بارداری، عمدتاً شامل یک برنامه ی غذایی با کربوهیدرات کنترل شده است، که تغذیه ی مناسب برای سلامت مادر و جنین، انرژی کافی برای افزایش وزن مناسب دوران بارداری، دستیابی و حفظ قند خون طبیعی را فراهم کرده و مانع از ایجاد کتوز می شود. پیشنهاد های تغذیه ای ویژه، بر اساس بررسی فردی و ثبت های قند خون تعیین و اصلاح می شوند. پایش میزان قند خون، کتون حالت ناشتا، اشتها و افزایش وزن می‌تواند به طراحی یک برنامه ی غذایی مناسب فردی و تنظیم برنامه ی غذایی در دوران بارداری کمک کند.

برای دیابت بارداری دستور العمل های تغذیه ای ویژه وجود دارد. همه ی زنان مبتلا باید پس از تشخیص دیابت، تغذیه درمانی را آغاز کنند. پایش ثبت های غذایی و قند خون، راهنمای تغذیه درمانی بوده و لزوم انسولین درمانی را تعیین می‌کند. انسولین درمانی در دو صورت افزوده می‌شود: اگر هدف های قند خون در مدت یک تا دو هفته‌، برای دو بار یا بیشتر، از دامنه ی مورد نظر فراتر رود (بی آن که ثبت های غذایی تغییر ویژه ای را نشان دهد) یا اگر، به علت بی توجهی بیمار به تغذیه درمانی، میزان قند خون همواره بالا باشد. افزایش یافتن یا نیافتن وزن و آزمایش کتون،‏ در تعیین این که، آیا زنان باردار برای پرهیز از انسولین درمانی، کم‌تر می‌خورند یا نه، سودمند است.

کربوهیدرات ها را باید در سه وعده ی غذایی کوچک تا متوسط و دو تا چهار میان وعده پخش کرد. همه ی زنان دست کم به ۱۷۵ گرم کربوهیدرات در روز نیاز دارند. معمولاً، به میان وعده‌ی عصر، برای جلوگیری از بروز سریع کتوز شبانه نیاز است. به علت افزایش میزان هورمون رشد و کورتیزول در صبح، کربوهیدرات در صبحانه نسبت به دیگر وعده‌ها به خوبی تحمل نمی‏‌‏شود. برای رفع این مساله، ممکن است در برنامه ی غذایی آغازین، تنها ۳۰ گرم کربوهیدرات برای صبحانه در نظر گرفته شود. برای رفع گرسنگی، می‌توان غذاهای پروتئینی را به رژیم غذایی افزود. زیرا، این غذاها بر میزان قند خون اثری ندارند.

با وجود این که، محدودیت کالری باید با احتیاط باشد، اما در زنان چاق مبتلا به دیابت بارداری، یک محدودیت کالری ۳۰ درصدی (دریافت در حدود ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلو کالری در روز) می‌تواند‏‌‏ هیپرگلیسمی‏ را (بدون ایجاد کتونمی) کاهش داده و از میزان افزایش وزن این زنان بکاهد. دریافت کمتر از این مقدار، پیشنهاد نمی‏‌‏شود. الگوی افزایش وزن دوران بارداری برای زنان مبتلا به دیابت بارداری، باید همانند زنان غیر دیابتی باشد. برای زنان مبتلا به دیابت بارداری، که دچار اضافه وزن و چاقی هستند، کاهش وزن پیشنهاد نمی شود. اما، ممکن است محدود کردن متوسط انرژی و کربوهیدرات مناسب باشد.

ورزش نیز، ممکن است در غلبه بر مقاومت محیطی به انسولین و کنترل ‏‌‏هیپرگلیسمی ‏‌‏پس از صرف غذا سودمند بوده و برای بهبود قند خون مادر، به تغذیه درمانی افزوده شود. شکل ایده آل ورزش مشخص نیست، اما غالباً، یک پیاده روی تند پس از صرف وعده‌های غذایی پیشنهاد می‌شود.

توصیه می شود زنان مبتلا به دیابت بارداری حتما شیردهی داشته باشند. زیرا، ممکن است حتی یک دوره ی کوتاه شیردهی خطر ابتلا به دیابت را در آینده کاهش دهد.

برای انجام ارزیابی های دقیق تر و دریافت رژیم غذایی اختصاصی باید به یک مشاور تغذیه مراجعه کنید.