علت واریس واژن و پاها در دوران بارداری چیست؟ با ما همراه باشید تا با راه های مناسب درمان واریس پا آشنا شوید.
واریس، تورم رگ‌های سطح پوست است که در برخی موارد نیز دردناک می‌شود.
این رگ‌ها معمولا در ناحیه ساق پا یا رانها و به رنگ‌های آبی تیره یا بنفش دیده می‌شوند.
هم‌زمان با رشد کودک و افزایش وزن مادر، این واریس‌ها شدت پیدا می‌کند.
افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن مادر، باعث شل‌شدن دیواره رگ‌های خونی می شود.
علاوه بر این، افزایش حجم خون در بدن نیز باعث بزرگ شدن رگ‌ها می‌شود.
در ابتلا به واریس، عوامل دیگری مانند سابقه خانوادگی، چاقی و مدت زمان ایستادن نیز دخیل هستند.
واریس در بارداری
طی ۹ ماه بارداری، شاید شما نیز این حس را پیدا کنید که پاهایتان سنگین است و بیماری واریس گرفته‌اید. خوشبختانه این ناراحتی نیز مانند بیشتر ناراحتی‌های دوران بارداری، موقتی و گذرا است.
بارداری سبب تغییر سریع ارگانیسم بدن مادر می‌شود. اولین اثر آن نیز کند کردن جریان خون در رگ‌های رانها و ساق پا است. به همین دلیل بسیاری از زنان از واریس پا شکایت می‌کنند. به مرور زمان که جنین بزرگ می‌شود، رحم بیش از پیش حجیم‌تر شده و رگ‌های لگن را تحت فشار قرار می‌دهد.
این فشار به ویژه در وضعیت خوابیده بسیار بیشتر است و از حرکت یکنواخت خون در رگ‌ها جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر، طی ۹ ماه بارداری بعضی هورمون‌ها و به ویژه پروژسترون به مقدار بسیار زیادی تولید می‌شود تا بافت‌ها را نرم کند و رشد جنین در رحم و زایمان راحت‌تر صورت گیرد.
این هورمون‌ها روی رگ‌های بدن نیز تاثیر می‌گذارند، آن ها را منبسط می‌کنند و دیواره‌های رگ‌ها را ضعیف‌تر می‌کندو به این ترتیب، جریان خون در رگ‌های پا کمی مختل می‌شود و باعث ایجاد علایم واریس می شود.
واریس وریدها
واریس ها برجستگی های آبی رنگ روی پای شما است که می تواند ارثی باشد یا بدنبال تغییرات هورمونی یا در اواخر حاملگی بعلت بزرگی رحم و فشار آن روی عروق و اندام تحتانی ایجاد می شود. واریس می تواند در رانها و ساق پا درد ایجاد کند. گاهی اطراف واژن هم وریدهای آبی و متورم خواهید دید که بعلت افزایش فشار روی وریدهای لگن است.
با این حال، تمامی زنان باردار در مقابل این‌گونه مشکلات و واریس یکسان نیستند.
در این میان، عوامل وراثتی نیز دخیل بوده و احتمال بروز این‌گونه ناراحتی‌ها با بالاتر رفتن تعداد زایمان‌ها نیز افزایش می‌یابد. به طور معمول تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد مادرانی که برای اولین بار باردار شده‌اند، دچار سنگینی و خستگی پاها می‌شوند، ولی تقریبا ۴۰ درصد زنانی که برای چهارمین بار باردار شده‌اند، از این ناراحتی رنج می‌برند. در ابتلا به واریس، عوامل دیگری مانند سابقه خانوادگی،
چاقی و مدت زمان ایستادن نیز دخیل هستند.
جلوگیری از واریس در بارداری
اگر چه شیوه‌ای قطعی برای پیشگیری از این مشکل وجود ندارد، اما با رعایت مواردی می‌توان شدت آن را کاهش داد:
- جلوگیری از افزایش وزن که سبب فشرده شدن بیشتر رگ‌ها می‌شود.
- پیاده‌روی تا حد ممکن و استفاده از جوراب مخصوص واریس.
- مصرف داروهای تقویت کننده عروق نیز می‌تواند تا حدی از سنیگنی و درد پاها بکاهد.
- داروهای واریس تاثیر سوئی روی جنین نمی‌گذارند با این حال بیشتر پزشکان آن را پس از زایمان تجویز می‌کنند.
- در بیشتر موارد با تولد نوزاد، تمامی مشکلات دوران بارداری از جمله خستگی پاها برطرف می‌شود.
- برای مدت طولانی سر پا نایستید، وقتی می‌نشینید پاهایتان را جفت نکنید.
- وسایل سنگین را بلند نکنید، چون بیش از پیش به رگ‌های پا فشار می‌آورند.
- مراقب وزن خود باشید.
- به‌طور مرتب فعالیت ورزشی مانند پیاده‌روی، شنا و ژیمناستیک انجام دهید.
- وقتی می‌خوابید پاهایتان را 5 تا 10 سانتی‌متر بالاتر ببرید تا جریان خون راحت‌تر شود،
- از گرما فاصله بگیرید، شوفاژهای زمینی، حما‌م‌های گرم، اپیلاسیون با موم گرم و سونا برای شما مناسب نیست.
- سیگار را کنار بگذارید.
- دخانیات دشمن جنین و رگ‌های خونی است.
- ورزش واریس بر اثر اختلال در جریان خون رخ می‌دهد. از این رو زنان باردار باید سعی کنند تا جریان خون را در بدن خود بهبود بخشند. پیاده‌روی، شنا، دوچرخه سواری، انجام حرکات ایروبیک و ... در این میان نقش مؤثری دارند.
جلوگیری از واریس در بارداری، چه موقعیت‌هایی؟
- بالابردن پاها
با قراردادن پاها روی سطحی بلند (بالاتر از سطح قلب) جریان خون دوباره به سمت قلب بازمی‌گردد.
- نشستن چهار زانو:
اگر چه ممکن است نشستن در این وضعیت برای مادر راحت باشد، اما باید توجه داشت که این وضعیت، فشار بیشتری را بر رگ‌ها وارد آورده و جریان خون را قطع می‌کند.
- ایستادن طولانی مدت:
ایستادن طولانی مدت باعث می‌شود تا خون در پاها جمع شود، اما در صورت حرکت دادن پاها، خون در پاها جریان پیدا می‌کند.
در موارد حاد، واریس باعث تشکیل لخته خون یا زخم در پاها می‌شود و گاهی نیز این مشکل با
تب همراه است که در این صورت باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
اگر چه به طور طبیعی طی چند ماه پس از زایمان این مشکل از میان می‌رود، اما در صورت تداوم آن می‌توان از روش‌های دارویی با تجویز پزشک بهره گرفت.
گزینه‌های درمان طبیعی واریس در بارداری
کایروپراکتیک
فن ماساژدرمانی و کایروپراکتیک طی دورهی بارداری می‌تواند به عملکرد عصب‌ها، ماهیچه‌ها و استخوان‌هایی که در ناحیه‌ی لگنی قرار دارند کمک کند.
توازن استخوان‌های لگنی و افزایش عملکرد عصبی مناسب ماهیچه‌ها می‌تواند به بدن کمک کند تا تاثیر رحم در حال رشد را تنظیم کند و فشاری که در اثر آن به بخش پایینی ستون فقرات و لگن وارد می‌شود تقلیل یابد. متخصصان کایروپراکتیک می‌توانند در دورهی بارداری کمک فراوانی در ایجاد راحتی و آرامش بدنی شما داشته باشند.
طب سوزنی
چند نقطه‌ی بسیار قوی در طب سوزنی وجود دارد، یکی در بخش بالایی سر که می‌تواند احساس درد و سنگینی را آرام کند. سعی کنید در این مورد با متخصص طب سوزنی حاذق و باتجربه‌ای مشورت کنید.
هومیوپاتی
دو نسخه‌ی هومیوپاتی که معمولا در درمان واریس واژینال در زنان باردار مفید بوده‌اند pulsatilla ۳۰c و Calc fluor ۶x هستند. هر یکی از این داروها را می‌توان سه بار در روز مصرف کرد.
در درمان‌های هومیوپاتی معمولا باید دارو را زمان فروکش کردن علائم مصرف کرد و سپس مقدار مصرف را کاهش داد و با از بین رفتن علائم، می‌توان مصرف دارو را قطع کرد. اگر درمان نیمه حاد هومیوپاتی تا دو هفته هیچ تغییری در بدن ایجاد نکرد، باید در مورد تغییر مقدار و نوع دارو با متخصص هومیوپاتی مشورت کنید. نسخه‌ی Arnica Montana ۳۰C نیز می‌تواند پیش از زایمان و در صورت دردناک بودن واریس مصرف شود.
مسائلی که باید از آن‌ها اجتناب کرد
یبوست
یبوست، فشار داخلی به ناحیه‌ی لگنی را افزایش و گردش خون را در این ناحیه کاهش می‌دهد. مصرف غذاهایی که باعث بروز یبوست می‌شوند مانند غذاهای بسیار فرآوری شده، غذاهایی که قند فراوان دارند و چربی‌های اشباع شده، ادویه جات و
ترشی قوی مانند فلفل، خردل، فلفل سیاه، سس تند، قهوه و سیگار کشیدن، می‌تواند مشکل را تشدید کند.
نشستن طولانی و فشار زیاد در توالت
این مسئله فشار بر واریس را افزایش می‌دهد.
جلوگیری از واریس در بارداری، توصیه‌های دیگر
اگر مجبور هستید به مدت طولانی بنشینید، سعی کنید هر از گاهی از جای خود بلند شوید و در اتاق راه بروید تا گردش خون در ناحیه‌ی لگنی افزایش یابد. سعی کنید در هنگام استراحت به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پاهای خود را بالا نگه دارید یا به سمت چپ خود دراز بکشید. این کار فشار را از روی رگ‌های ناحیه‌ی لگنی برمی‌دارد و جریان خون در رگ‌ها را افزایش می‌دهد.
سعی کنید روزانه یک فنجان چای برگ گزنه یا جو دو سر بنوشید؛ این دو نوع چای سیستم عروقی بدن را تقویت می‌کنند. آب‌میوه‌ی تازه از میوه‌هایی مانند تمشک، توت و زغال اخته بنوشید؛ این میوه‌ها حاوی رنگدانه و راتین هستند که دیواره‌ی رگ‌ها را استحکام می‌بخشند.
حتما از میوه و
سبزیجات تازه، حبوبات، روغن ماهی و مقدار زیادی آب در این دوران استفاده کنید.
جلوگیری از واریس در بارداری، چند تمرین ساده و بی‌خطر یوگا
- تمرین ویپاریتا کارانی
در این تمرین سعی کنید به مدت ۳ تا ۵ دقیقه پاها را بالا نگه دارید و به دیوار تکیه دهید، به گونه‌ای که رانها به دیوار نزدیک باشند، و دست‌ها در کنار بدن قرار بگیرند طوری‌که کف دست به سمت بالا باشد؛ در هنگام انجام این حرکت به خوبی نفس بکشید.
- تمرین پرازاریتا پادوتاناسانا
پاها باز و بدن به سمت جلو خم شود؛ در حالی‌که پاها دو یا سه فوت از هم فاصله دارند، انگشتان پا به سمت داخل بدن قرار داده شوند. نفس بگیرید و دست‌ها را بالا بیاورید، نفس خود را بیرون دهید و به سمت جلو خم شوید، زانوها هم اندکی خم شوند.
استخوان نشیمن‌گاه را به سمت بالا متمایل کنید و رانها را به سمت بیرون بچرخانید؛ حالا داخل شکم را به سمت ستون فقرات در آغوش بگیرید.
- تمرینات ناحیه‌ی لگنی
این کار به افزایش جریان خون در این ناحیه و تقویت ماهیچه‌ها کمک می‌کند، بدین ترتیب از ماهیچه‌ها و استخوان‌های این ناحیه حفاظت می‌شود و فشار از روی رگ‌ها برداشته می‌شود.
جلوگیری از واریس در بارداری، کمپرس Witch Hazel
یکی از بی‌خطرترین درمان‌های طبیعی به‌شمار می‌رود. پدهای طبیعی که در آن از این پماد استفاده می‌شود درد را آرام می‌کند. می‌توان از این پدها به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و چند بار در روز استفاده کرد.
جلوگیری از واریس در بارداری، شورت‌های مخصوص دوران بارداری
شورت‌های مخصوص دوران بارداری و انواع مختلف لباس‌های دیگر که در بازار به‌همین منظور موجود هستند در جلوگیری از واریس در بارداری مفید واقع می‌شوند. بهتر است پیش از بلند شدن از رختخواب و به‌منظور جلوگیری از التهاب بیش از حد، این گونه لباس‌های حفاظتی را به تن داشت.
البته اگر پوشیدن این لباس‌ها برای برخی از افراد سخت است، می‌توان فقط در زمان ایستادن، حمل کردن بار یا راه رفتن به مدت طولانی از آن استفاده کرد.
لطفا به‌خاطر داشته باشید که در بدن شما با تولد فرزند تغییرات بسیاری ایجاد خواهد شد که ممکن است انتظارشان را نداشته باشید. اگر چه هیچ کس بهتر از خود شما بدن‌تان را نمی‌شناسد، اما بهتر است با یک متخصص در مورد روند درمان واریس و بی‌خطر و موثر بودن آن مشورت کنید.
