خارش پوست در بارداری، درمان مناسب

خارش پوستی ملایم در دوران بارداری، امری شایع است چرا که خون‌رسانی به سطح پوست در این دوران افزایش می‌یابد. با پیشروی بارداری و رشد جنین، پوست ناحیه‌ی شکم کشیده می‌شود و ممکن است احساس خارش در این ناحیه به‌وجود بی‌آید.

معمولا در مورد خارش پوستی ملایم جای نگرانی وجود ندارد اما اگر خارش شدید شود ممکن است نشانه‌ای از مشکلات مربوط به کبد با نام کلستاز زنان یا کلستاز کبدی بارداری باشد. این مسئله در میان کمتر از یک نفر از هر صد خانم باردار دیده می‌شود که نیازمند رسیدگی پزشکی است.

خارش ملایم پوستی

پوشیدن لباس‌های گشاد می‌تواند از ایجاد احساس خارش جلوگیری کند، چرا که بدین ترتیب لباس شما با پوست‌تان در تماس نیست و پوست را تحریک نمی‌کند. هم‌چنین بهتر است از پوشیدن لباس‌هایی با پارچه‌ی سنتزی اجتناب کنید و بیشتر از الیاف طبیعی مانند پارچه‌های نخی و پنبه‌ای استفاده کنید. این نوع پارچه‌ها، تنفسی هستند و هوا را به پوست شما می‌رسانند. دوش آب سرد یا استفاده از لوسیون‌ها و نرم‌کننده‌ها نیز می‌تواند به بهبود خارش پوست کمک کند. در برخی از خانم‌ها، محصولاتی که بوی قوی دارند باعث تحریک پوستی می‌شود پس بهتر است از لوسیون‌ها یا صابون‌های ساده‌ی بی‌بو استفاده شود. خارش پوستی ملایم معمولا برای جنین خطری ندارد اما گاهی ممکن است این خارش نشانه‌ی یک مسئله‌ی جدی‌تر باشد. اگر نگران هستید یا خارش شما شدید است ضروری است که به پزشک مراجعه کنید.

خارش شدید پوستی (کلستاز زایمانی)

کلستاز زایمانی که آن‌را کلستاز داخل کبدی بارداری نیز می‌نامند، نوعی اختلال مربوط به کبد است که در دوران بارداری پیش می‌آید. به‌طور طبیعی، املاح صفراوی از کبد به شکم جاری می‌شوند تا به هضم غذا کمک کنند. در کلستاز زایمان، املاح صفراوی به درستی جاری نمی‌شوند و در عوض، در بدن اناشته می‌شوند. درمانی برای کلستاز دوران بارداری وجود ندارد اما پس از زایمان از بین می‌رود.

کلستاز بارداری معمولا در افرادی که سابقه‌ی خانوادگی این مشکل را دارند بیشتر دیده می‌شود اما در دیگر افراد نیز مشاهده شده است. هم‌چنین، این مشکل در زنان هندی و پاکستانی بیشتر رخ می‌دهد. اگر در بارداری پیشین خود دچار کلستاز شده‌اید احتمال ابتلا به آن در بارداری‌های بعدی نیز وجود دارد.

مطالعات نشان می‌دهند که در نوزادانی که از مادران مبتلا به کلستاز بارداری به‌دنیا می‌آیند، احتمال تولد زودرس یا مرده به‌دنیا آمدن بیشتر وجود دارد. البته میزان بیشتر بودن احتمال این موضوع در مقایسه با مادران سالم هنوز مشخص نیست؛ هیچ راه قابل اطمینانی برای تخمین مرده به‌دنیا آمدن فرزند در مادران کلستازی وجود ندارد.

به‌دلیل آن که در مادران کلستازی، احتمال مرده به‌دنیا آمدن نوزاد وجود دارد، زایمان القائی یا انجام سزارین پس از ۳۷ هفته از بارداری توصیه می‌شود. بسیار مهم است که زایمان در بیمارستان و زیر نظر متخصص انجام شود.

علائم کلستاز بارداری

از علائم اصلی کلستاز در دوران بارداری می‌توان به خارش شدید در همه جای بدن اشاره کرد که معمولا نشانه‌ی پوستی مانند جوش و لک ندارد و در چهار هفته‌ی آخر بارداری رخ می‌دهد. این مسئله فقط در برخی از خانم‌های باردار مشاهده می‌شود. در برخی از زنانی بارداری که به کلستاز مبتلا شده‌اند، خارش بی‌وقفه و غیرقابل تحمل است و شب‌ها شدیدتر می‌شود. گاهی این خارش بیشتر در ناحیه‌ی کف‌ دست‌ها و پاها حس می‌شود.

از علائم دیگر کلستاز می‌توان به ادرار تیره، زردی (زرد شدن پوست و سفیدی چشم) و مدفوع کمرنگ اشاره کرد.

درمان

کلستاز بارداری با بررسی سابقه‌ی بیماری در خانواده و انجام آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد تشخیص داده می‌شود. این نوع آزمایش را "آزمایش عملکرد کبد" می‌نامند. پس از تشخیص کلستاز بارداری، بیمار تا زمان زایمان به‌طور مرتب مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا پزشک بتواند بر شرایط مادر و جنین نظارت کند. اگر آزمایش خون، نرمال باشد و هم‌چنان خارش شدید در پوست مشاهده شود، آزمایش خون هر هفته انجام می‌شود.

پمادهایی هم‌چون پماد کالامین در این دوره برای درمان مناسب است و خارش را آرام می‌کند. داروهایی نیز برای کاهش املاح صفراوی و خارش پوستی وجود دارد اما در مورد بی‌خطر بودن آن‌ها در دوران بارداری، اثباتی وجود ندارد. مکمل ویتامین K نیز در این شرایط برای بیمار تجویز می‌شود؛ چرا که کلستاز بارداری می‌تواند بر جذب این ویتامین در بدن تأثیر بگذارد که ویتامین بسیار مهمی برای لخته شدن خون به‌شمار می‌رود.