راه کاهش تهوع بارداری، درمان خانگی

بیماری صبحگاهی همان تهوع و استفراغ بارداری است، اما این سوال ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد که چرا به این عارضه، بیماری صبحگاهی گفته می‌شود، درحالی‌که شما تمام روز را تهوع دارید. در این مطلب با دلایل، عوامل موثر، نگرانی‌ و روش‌های درمان حالت تهوع آشنا شوید.

تهوع و استفراغ بارداری

بیماری صبحگاهی شاید نام زیاد مناسبی نباشد. در واقع از لحاظ شرایط و موقعیت پزشکی، تهوع و استفراغ بارداری است. برای برخی از زنان باردار، این علائم در صبح بدتر و در طول روز بهتر می‌شود، اما هر لحظه‌ی دیگری نیز می‌تواند شروع شود و در طول روز ادامه یابد. شدت این علائم نیز در زنان متفاوت است. به‌طورکلی این شرایط، بسیاری از زنان باردار را در طول سه ماهه اول تحت تاثیر قرار می‌دهد. برخی از زنان فقط حالت تهوع دارند، اما برخی از آنها حالت تهوع و استفراغ را با هم تجربه می‌کنند. این مشکل معمولاً حدود هفته‌ی ششم بارداری آغاز می‌شود، اما برخی از زنان ممکن است از هفته‌ی چهارم نیز این مشکل را داشته باشند و در ماه‌های بعدی علائم شدیدتر شود. برخی زنان از هفته‌ی ۱۰ ممکن است کمی بهتر شوند، اما برخی نیز ممکن است تا پایان هفته‌ی ۱۵ این علامت را داشته باشند. تهوع ممکن است در طول بارداری قطع شود و سپس دوباره ادامه پیدا کند. درصد کمی از زنان نیز این علائم را تا زمان زایمان دارند. بیماری صبحگاهی با وجود رایج بودن و اینکه معمولاً چند ماه بیشتر ادامه ندارد ولی آزاردهنده است و شما حتی در حالت تهوع خفیف، ممکن است اذیت شوید و این حمله‌های نامنظم تهوع و استفراغ می‌تواند شما را کلافه کند، پس بهتر است با پزشک خود درباره‌ی راه‌های رفع آن صحبت کنید.

دلایل تهوع و استفراغ بارداری

دلیل حالت تهوع در دوران بارداری کاملاً روشن نیست، اما برخی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی در بدن شما می‌تواند دلیل این حالت باشد. برخی از دلایل احتمالی حالت تهوع بارداری در زیر آمده است:

گنادوتروپین جفتی انسانی یا hCG

این هورمون خیلی سریع در اوایل بارداری افزایش پیدا می‌کند. کسی نمی‌داند این هورمون چه ارتباطی با تهوع دارد، اما با توجه به اینکه حالت تهوع همزمان با افزایش هورمون hCG افزایش پیدا می‌کند، می‌توان افزایش سطح این هورمون را یکی از دلایل حالت تهوع در نظر گرفت. در شرایطی که زنان سطح hCG بالاتری داشته باشند مانند زمانی که چندقلو باردارند، میزان تهوع و استفراغ بالاتری هم خواهند داشت.

استروژن

علت دیگر، افزایش هورمون استروژن است که در اوایل بارداری زیاد می‌شود.

افزایش حس بویایی نسبت به بوهای مختلف

احساس دل‌به‌هم‌خوردگی برای زنانی که تازه باردار شده‌اند، امری غیرعادی نیست مثلاً بوی یک ساندویچ از فاصله خیلی دور ممکن است باعث اذیت شدن یک زن باردار شود. برخی از بوها ممکن است تاثیر شدیدتری داشته باشد و بیشتر باعث آزار و حالت تهوع زنان باردار شود.

معده‌ی حساس

امکان دارد برخی از زنان که دستگاه گوارشی آنها بسیار تحریک‌پذیر است، در اوایل بارداری علائمی شدیدتر از حالت تهوع داشته باشند. همچنین برخی تحقیقات نشان می‌دهد که عفونت معده بر اثر باکتری هلیکوباکترپیلوری در زنان باردار باعث افزایش حالت تهوع آنها در بارداری می‌شود.

استرس

بر اساس برخی تحقیقات، حالت تهوع در برخی از زنان باردار ممکن است پاسخ غیرعادی به استرس آنها باشد. اگر شما پیوسته تهوع و استفراغ دارید، شاید بیشتر دچار استرس می‌شوید.

موارد موثر در افزایش حالت تهوع

اگر شما یکی از موارد زیر را داشته باشید، بیشتر مستعد تهوع و استفراغ در دوران بارداری هستید:

بارداری دو یا چندقلو

این مورد موجب افزایش سطوح hCG، استروژن یا سایر هورمون‌ها در سیستم بدن می‌شود. ممکن است علائم در زنانی شدیدتر باشد که دوقلو باردار هستند، اگرچه امکان دارد برخی از این مادران اصلاً هیچ حالت تهوعی در دوران بارداری نداشته باشند.

تهوع و استفراغ در بارداری پیشین

اگر در بارداری قبلی تهوع داشته‌اید، امکان دارد در این بارداری نیز به آن دچار شوید.

سابقه‌ی تهوع و استفراغ در صورت استفاده از قرص ضدبارداری

اگر با مصرف قرص‌های ضدبارداری، تهوع و استفراغ را به عنوان عارضه‌ی جانبی داشته باشید. این اتفاق ممکن است نشان‌دهنده‌ی واکنش بدن شما نسبت به هورمون استروژن باشد.

سابقه‌ی تهوع ناشی از ماشین‌زدگی

اگر درون ماشین در حال حرکت تهوع داشته باشید، امکان داشتن تهوع در دوران بارداری برای شما وجود دارد.

تاثیر حالت تهوع در سلامت جنین

حالت تهوع خفیف تا متوسط و استفراغ وقت و بی‌وقت ناشی از بیماری صبحگاهی، تهدیدی برای سلامت کودکتان نیست. اگر حالت تهوع باعث بی‌اشتهایی شما شده است ودر سه ماهه اول وزنی اضافه نکرد‌ه‌اید، درصورتی‌که کمبود آب نداشته باشید و به قدر کافی غذا بخورید، مشکلی وجود نخواهد داشت. در بیشتر موارد اشتهای شما به سرعت برمی‌گردد و افزایش وزن‌ آغاز می‌شود. اگر تهوع مانع از غذا خوردن مناسب شما شده است، با مصرف ویتامین از رسیدن مواد غذایی مورد نیاز بارداری مطمئن شوید. مطالعات نشان داده است که استفراغ‌های شدید و طولانی با احتمال زایمان زودرس و کمبود وزن نوزاد ارتباط دارد. اگرچه برخی از مطالعات نشان داده‌اند زنانی که دچار سقط جنین می‌شوند، کمتر از سایرین حالت تهوع دارند اما زنان زیادی نیز در سه ماهه اول هیچ تهوعی نداشته و یک بارداری و زایمان خوب را طی کرده‌اند. در موارد سقط جنین به خاطر رشد نکردن کافی جنین، میزان هورمون‌های بارداری کمتر است و در نتیجه تهوع کمتری نیز احساس می‌شود، اما جای نگرانی نیست، زیرا پزشک همواره رشد جنین را کنترل می‌کند و برای بررسی رشد او نیازی به کنترل حالت تهوع خود ندارید. اگر حالت تهوع ندارید یا خیلی خفیف است، خودتان را خوش‌شانس بدانید و برای نداشتن این رنج خوشحال باشید و افکار منفی را از خودتان دور کنید.

روش‌های غیردارویی کاهش تهوع بارداری

اگر تهوع و استفراغ خفیف دارید، راهکارهای ساده‌ای برای رفع آن می‌توانید انجام دهید. با برخی از این راهکارها در زیر آشنا می‌شوید، هرچند بسیاری از پیشنهادها دارای دلیل مستندی نیست، اما پزشکان آنها را توصیه و بسیاری از زنان باردار نیز تاثیر آن را تایید می‌کنند:

در وعده‌های کوچک و نوبت‌های بیشتری غذا بخورید

تعداد وعده‌های بیشتر و میان‌وعده‌هایی در طول روز داشته باشید تا هرگز شکمتان خالی نماند. برخی از زنان کربوهیدرات‌ها را در زمان تهوع مناسب می‌دانند. برخی مطالعات نشان داده است که غذاهای دارای پروتئین زیاد در کاهش علائم تاثیر بیشتری دارد. همچنین بهتر است خیلی آهسته غذاها را بجوید و بخورید.

از دراز کشیدن بعد از خوردن هر چیزی بپرهیزید

دراز کشیدن به خصوص روی سمت چپ بدن، هضم غذا را کند می‌کند. از دراز کشیدن بعد از خوردن هر چیزی خودداری کنید.

در کنار تخت، میان‌وعده‌های کوچکی داشته باشید

با قرار دادن میان‌وعده‌هایی مثل بیسکویت در کنار تخت می‌توانید درست بعد از بیدار شدن کمی بیسکویت بخورید و بعد از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه استراحت از تخت بلند شوید. این کار به کاهش حالت تهوع شما کمک خواهد کرد. همچنین اگر در طول شب بیدار شوید و حالت تهوع داشتید، خوردن کمی از این میان‌وعده می‌تواند به شما کمک کند.

صبح‌ها آرام از روی تخت بلند شوید

صبح‌ها و موقع بیدار شدن، ابتدا چند دقیقه بنشینید و ناگهان از تخت بیرون نیایید.

پرهیز از غذا و بوهایی که باعث تهوع شما می‌شود

اگر تقریباً نسبت به همه‌ی غذاها حساس شده‌اید، غذاهایی را بخورید که برایتان راحت‌تر است، حتی اگر رژیم غذایی کاملاً مناسبی نباشد.

سعی کنید غذاهای سرد یا هم‌دما با دمای اتاق بخورید

غذاهای گرم بوی بیشتری دارد و ممکن است باعث تهوع بیشتر شما شود.

از غذاهای چرب دوری کنید

غذاهای تند، اسیدی و سرخ‌شده را کنار بگذارید، زیرا دیرتر هضم می‌شود.

بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید

روزانه سه بار مسواک بزنید. اگر خمیردندان شما را اذیت می‌کند، بدون خمیردندان مسواک بزنید. سعی کنید سطح لثه‌ها را ماساژ دهید تا پاک و تمیز باشند.

مایعات بیشتری بنوشید

نوشیدنی‌ها را در بین فاصله‌ی وعده‌های غذایی خود مصرف کنید. ممکن است مصرف نوشیدنی‌های سرد و گازدار، حالت تهوع شما را کمتر کند و نوشیدنی‌های شیرین، تهوع را افزایش دهد.

نوشیدنی‌ها را یک‌دفعه ننوشید

نوشیدن بدون وقفه باعث احساس پُری می‌شود و دیگر نمی‌توانید بعد از آن غذا بخورید. سعی کنید مایعات جرعه‌جرعه بنوشید یا از نی استفاده کنید. در این صورت کمتر در طول روز اذیت می‌شوید.

روزانه یک لیتر و نیم مایعات بنوشید

اگر زیاد استفراغ می‌کنید، از نوشیدنی‌های حاوی گلوکز، نمک و پتاسیم برای جبران الکترولیت‌های از دست‌‌ رفته استفاده کنید. خوردن شربت آب‌لیمو نیز می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

از سایر محرک‌ها پرهیز کنید

اتاق گرم یا بدون گردش هوا، بوی شدید عطر، نشستن داخل ماشین یا محرک‌های چشم مانند نور چشمک‌زن می‌توانند تهوع شما را تحریک کند. در چنین حالت‌هایی سریع موقعیت خود را تغییر دهید. پرهیز از محرک‌ها می‌تواند تاثیر زیادی در بهبود حالت تهوع شما داشته باشد.

هوای تازه تنفس کنید

پیاده‌روی یا باز کردن پنجره، تهوع شما را کاهش می‌دهد.

خستگی باعث افزایش تهوع می‌شود

به خودتان زمان استراحت بدهید و هر وقت می‌توانید چرت بزنید یا فیلم تماشا کنید. ملاقات با دوستان می‌تواند به کاهش استرس و آرامش ذهن‌ شما کمک کند.

ویتامین‌ها و مکمل‌های خود را با غذا بخورید

از آنجا که ممکن است ویتامین‌ها و مکمل‌های بارداری مورد استفاده‌ی شما تاثیری بر دستگاه گوارشی شما داشته باشد و باعث افزایش حالت تهوع شما شود، بهتر است آنها را به همراه غذا مصرف کنید. همچنین می‌توانید از پزشک خود بخواهید تا در صورت امکان، ویتامین با دوز آهن کمتر یا فاقد آهن را برای سه ماهه اول شما تجویز کند.

زنجبیل را امتحان کنید

درمانی خانگی که معده را آرام و به کاهش تهوع کمک می‌کند. مقداری زنجبیل را رنده کنید و به آن آب جوش اضافه کنید تا دم‌نوش آن تهیه شود. همچنین می‌توانید از بیسکویت و آب‌نبات زنجبیلی استفاده کنید، اما بهتر است زنجبیل طبیعی داشته‌ باشند، زیرا بسیاری از آنها واقعاً زنجبیل ندارند. ممکن است نوشیدن چای نعناع یا مکیدن آب‌نبات‌ با طعم نعناع به خصوص پس از صرف غذا نیز به رفع حالت تهوع شما کمک کند.

درمان با بوها را امتحان کنید

برخی از زنان معتقدند بوی برخی از عصاره‌ها مانند لیمو، نعناع یا پرتقال می‌تواند به رفع حالت تهوع در آنها کمک کند. می‌توانید از اسپری یا افشانه‌ی روغنی استفاده کنید. یک یا دو قطره از این روغن‌ها را روی یک دستمال با خود حمل کنید تا در آغاز احساس تهوع آن را بو کنید.

درمان‌های دارویی حالت تهوع

اگر روش‌های غیردارویی کاهش حالت تهوع به شما کمکی نکرد، با پزشک خود درباره‌ی درمان دارویی کاهش تهوع صحبت کنید. اگر تهوع و استفراغ شما آنقدر شدید است که نمی‌توانید حتی آب یا دارو بخورید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر موقعیت شما خیلی شدید است، پزشک از شما می‌خواهد در بیمارستان بستری شوید و تحت درمان با دارو به صورت تزریق وریدی قرار بگیرید. اگر پیش از اقدام به بارداری، مولتی‌ویتامین مصرف کنید، امکان دارد در دوران بارداری حالت تهوع کمتری داشته باشید؛ اگرچه این موضوع اثبات شده نیست.

منبع: مادرشو