درمان سوء تغذیه کودکان، دلایل و عوارض

امروزه سوءتغذیه «پروتئین-انرژی کودکان» یکـی از مهـــم‌تــرین مشکلات تغذیه در بسیاری از کشورهای در حال پیشرفــت اســت که در زمینـه آن دکتر حسین حاجیان‌فر، مــشاور تغــذیه و رژیم درمانی و دبـیر انـجمن تغذیه اصفهان چنین توضیحی می‌دهد:

این نوع سوء تغذیه در کودکان خردسال مشاهده می‌شود و تغذیه این کودکان به بزرگسالان وابسته است، از این رو کودکان مناطقی که امنیت غذایی ندارند، مستعد ابتلا به این نوع سوءتغذیه هستند‌. مقدار انرژی مورد نیاز کودکان نسبت به وزنشان بیشتر است و چون به مقدار پروتئین بیشتری به ازای هر کیلوکالری نیاز دارند، در مقایسه با بزرگسالان بیشتر در معرض خطر کمبود پروتئین قرار دارند‌.سوءتغذیه «پروتئین‌-‌ انرژی» طیف وسیعی از علائم بالینی را شامل می‌شود که با رشد ناکافی کودک (سوءتغذیه خفیف‌) شروع و تا کواشیورکور و ماراسموس با میزان بالای مرگ و میر در انتهای دیگر آن خاتمه می‌یابد. تاخیر رشد در سال اول زندگی، خطر ابتلا به سوء تغذیه در سال‌های بعد را افزایش می‌دهد.

دلایل کمبود تغذیه‌ای
کودکان ممکن است انرژی و مواد مغذی کافی را به دلایل زیر دریافت نکنند:
1)غذا به قدر کفایت خورده نشود.
۲)میزان انرژی و مواد

عوارض

برآوردهای اخیر حاکی از آن است که سوءتغذیه با حدود 50 درصدهمه عوامل مرگ و میر کودکان در ارتباط بوده و قوی‌ترین ارتباط سوءتغذیه، با اسهال و عفونت حاد تنفسی مشاهده شده است‌.

راهکار
برای درمان سوءتغذیه‌، تغذیه درمانی باید با سرعت کم و آهسته آغاز شود و درمان نارسایی‌هایی مانند کمبود ویتامین A و اسیدفولیک و همچنین آنمی شدید می‌تواند موثر واقع شود. در این کودکان شیوع بیماری‌های عفونی بالاست و به علت ناراحتی‌های کبدی و گوارشی قادر به تحمل مواد غذایی نیستند. در کودک مبتلا به سوءتغذیه، تکامل رفتاری و عاطفی و مغزی به تاخیر می‌افتد که مهم ترین اثر دراز مدت سوء تغذیه است. ضمنا جهل و ناآگاهی از علل مهم سوءتغذیه هستند. از این رو آموزش تغذیه به ویژه در زنان می‌تواند به افزایش آگاهی‌ها و توانایی آنان و کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با سوءتغذیه در کودکان منجر شود.

شیوع سوءتغذیه در ایران
ارزیابی جهانی سوءتغذیه در کودکان زیر پنج سال در کشورهای در حال پیشرفت نشان می‌دهد که‌: 180 میلیون کودک در این کشورها دچار کمبود وزن نسبت به سن هستند و حدود 215 میلیون کودک دچار کوتاهی قد برای سن هستند و به عبارت دیگر کوتاه قدی تغذیه‌ای دارند و 50 میلیون کودک هستند که وزن برای قد آنها کمتر از استاندارد بوده است‌. اطلاعات تن سنجی کودکان زیر پنج سال در ایران در سال 1374 نشان می‌دهد که 7/15 درصد کودکان در این سنین دچار کم وزنی ملایم و شدید هستند. کم وزنی نزد دختران 3/16 درصد و برای پسران 15 درصد است و نشان می‌دهد که خطر اختلال رشد نزد دختران بالاتر از پسران است و در ضمن این خطر در روستاها بیشتر از شهرهاست. به این ترتیب که در روستاها 7/18 درصد و در شهرها 3/13 درصد بوده است. بدین ترتیب می‌توان گفت که یکی از چهار کودک در روستاها و یکی از هر پنج کودک در شهرها دچار کوتاهی ملایم یا شدید قد هستند و این شاخص نمایانگر سوءتغذیه در طول پنج سال اوایل زندگی است. تقریبا 2 درصد از کودکان خردسال در کشورهای در حال توسعه مبتلا به انواع شدید سوءتغذیه «پروتئین-انرژی» و تقریبا 20 درصد آنها به انواع خفیف تا متوسط هستند‌. طبـــق بـــرآورد ســــازمان جهانی بهداشــت درهــر زمــــان تـــــقریـــبا 200 میلیــــون نـــفر کودک در دنیا به نــوع متوســـــط یا شدید سوءتــغذیه «پروتئین‌-‌انرژی» مبتلا هستند‌.