جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان، چقدر مسواک بزند؟

مصطفی محاوری متخصص دندانپزشکی کودکان به سئوالات مهمی درباره بهداشت دهان و دندان در کودکان پاسخ داد.

صدمات دهان و دندان در کودکان تا چه اندازه شایع است؟
صدمات دندانی در کودکان در سنین مدرسه خیلی شایع نیست و حدود 5 درصد است و والدین نباید نگران این قضیه باشند. ما بیشتر نگران صدماتی هستیم که باعث مشکل و نقص در دندان می‌شود که معمولا پر سر و صدا و یا علائم است.

اولین مراقبت و ارزیابی سلامت دندانها از چه سنی توصیه می‌شود؟
البته مراقبت‌ها از قبل از بارداری توصیه می‌شود، در خصوص رعایت تغذیه مناسب و سایر مراقبت‌هایی که مادر انجام می‌دهد؛ اما در خصوص کودک حدود یک سالگی است. یعنی زمانی که دندان‌ها شروع به رویش می‌کنند.

مراقبت از دندان ها در کودکان چگونه باید باشد؟
در کودکان مسئولیت بهداشت دهان و دندان بر عهده والدین است به خصوص مادر. بعد از هر وعده غذایی باید دندان‌های کودک با گاز استریل یا پارچه تنظیف تمیز شوند یا با استفاده از مسواک‌های انگشتی از سن 7-6 ماهگی تا سن یک الی یک و نیم سالگی مسواک بزنند. مسواک انگشتی برای کودک دو ساله کاربرد ندارد.
بعد از دو سالگی مسواک از نظر اندازه، زیری و سایر مشخصات فرق می‌کند. مسواک زدن تا ۶ سالگی با مسئولیت اصلی والدین باید انجام شود. به این ترتیب که بعد از دو سالگی پدر یا مادر کودک را بغل می‌کند و نفر دوم پشت سر بچه قرار می‌گیرد و مسواک می‌زند. اگر به این ترتیب مسواک برای کودک بزند فشاری که به دندان‌های کودک وارد می‌شود فشار طبیعی است.

چطور می‌توان کودکان را نسبت به مسواک زدن تشویق کرد؟
اگر والدین نسبت به مسواک زدن کودکان مقید باشند و این کار را انجام دهند کودک هم نسبت به این مساله حساس می‌شود. در ثانی اگر والدین یک ساعت خاصی را برای مسواک زدن در نظر بگیرند به این ترتیب آموزش نظم پذیری به کودک نیز داده می‌شود.

مسواک زدن در کودکان چد بار در روز توصیه می شود؟
۲ بار مسواک زدن کافی است. یکبار شب قبل از خواب و یکبار صبح‌ها بعد از بیدار شدن از خواب. ما با مسواک زدن دو هدف را دنبال می‌کنیم یکی خارج کردن باقی مانده غذا و دیگری کاهش حجم میکروب‌های موجود در دهان. اگر صبح‌ها بعد از بیدارشدن مسواک بزنیم، قبل از خوردن هر چیزی جلوی رشد و تکثیر میکروب‌های باقی مانده در دهان را هر چند هم که کم باشند، گرفته می‌شود.

در مورد مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی شما چه توصیه ای دارید؟
مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی را الان توصیه نمی‌کنند. چون باید حجم مواد غذایی پوسیدگی زا را کم کنیم. یعنی باید اول نگاه تغذیه ای داشته باشیم. اگر کودک مواد پوسیدگی زا مصرف می‌کند بگوییم بعد از آن دهان خود را با آب بشوید چون مسواک زدن گاه می‌تواند مخرب باشد. اگر بهداشت دهان در کودک زیاد باشد خسته کننده می‌شود.

مصرف دهان شویه حاوی فلوراید در کدام سن توصیه نمی‌شود؟
زیر ۶ سال توصیه نمی‌شود. چون هم امکان بلع آن وجود دارد و هم افزودنی دارد بنابراین توصیه نمی شود.

چند وقت یکبار مسواک را تعویض کنیم؟

به طور معمول هر 3 الی 6 ماه یکبار. بعضی از شرکت‌ها توصیه می‌کنند 3-4 ماه یکبار مسواک کودک باید تعویض شود. ولی باید گفت هر وقت موهای مسواک تغییر فرم بدهد و از حالت صاف بودن خارج شود و یا در مورد مسواک‌هایی که رنگ دارند، رنگ آنها محو شود مسواک باید تعویض شود.

بعد از 6 سالگی فلوراید چگونه به کودکان داده می‌شود؟
بعد از ۶ سالگی دهان شویه حاوی فلوراید به کودکان داده می‌شود. البته اگر دندانپزشک انجام فلوراید تراپی را لازم بداند انجام آن لازم است و خمیر دندان حاوی فلوراید هم به کودکان داده می‌شود. البته مجموعه اینها با هم باعث استحکام دندان می‌شود و اثر آنها بر دندان‌ها تا پایان عمر باقی می‌ماند چون فلوراید در داخل دندان نفوذ می‌کند.

در بزرگسالان دهان شویه حاوی فلوراید تاثیری دارد؟

بله، در این افراد هم بیشتر جنبه پیگیری دارد و باعث متوقف کردن پوسیدگی می‌شود.