واکسن زدن در دوران بارداری، ایرادی ندارد؟

این سوال همیشه وجود دارد که آیا ایمن سازی یک زن باردار برای جنین او خطری محسوب می شود یا خیر. به طور ایده آل، ایمن سازی بایستی قبل از حاملگی انجام شود زیرا بعضی واکسن ها در دوران بارداری کاملا بی خطر و بدون عارضه نمی باشد. به طور کلی موارد استفاده از واکسن در زنان در مقاطع مختلف زندگی در سه دوره قابل انجام است:

قبل از حاملگی

از زمانی که برخی واکسن ها در حاملگی منع مصرف یافته اند، بایستی برای زنان در سنین باروری که احتمال حاملگی در آنها وجود دارد واکسیناسیون صورت گیرد. بنابراین، کلیه واکسن های زنده ضعیف شده ، کشته شده، نوترکیب، کونژوگه، که به ویژه واکسن های سرخک، سرخجه، اوریون ، آبله مرغان و پاپیومای انسانی را شامل می شوند، به راحتی در این زمان قابل استفاده هستند. نکته قابل توجه اینکه تا 1 ماه پس از تجویز واکسن های ویروسی ضعیف شده بایستی زنان از باردار شدن جلوگیری کنند.

در طی حاملگی

در مورد خطرات واکسن های غیر فعال شواهدی در دست نیست، واکسن های زنده ضعیف شده نیز برای جنین خطرات بالقوه ای دارند. به طور کلی، واکسیناسیون در بارداری به دو فرم قایل انجام است:

- واکسیناسیون روتین حاملگی: جهت کاهش نگرانی از ناهنجاری های جنینی، سقط و دیگر خطرات احتمالی، واکسیناسیون روتین بارداری بایستی تا نیمه دوم و سوم به تاخیر انداخته شود. واکسن های روتین توصیه شده شامل آنفلونزا و توکسوئید دیفتری و کزاز می باشد.

- واکسیناسیون گروه های پر خطر: برخی از زنان به دلیل موقعیت شغلی ، محل سکونت ، عادات زندگی و مسافرت به مناطق آلوده مستعد ابتلا به برخی عفونت ها در حاملگی هستند که در این صورت بایستی واکسیناسیون انتخابی برای آنها صورت گیرد. گرچه خطرات واکسیناسیون به خوبی مشخص نمی باشد ، با این وجود، واکسنی که خطرات آن برای مادر و جنین بیشتر از خود بیماری باشد وجود ندارد. واکسن های توصیه شده در این موارد شامل هپاتیت A و B ، پنوموکوک، فلج اطفال، هموفیلوس آنفلونزا، هاری، منگوکوک و …می باشد. اخیرا با توجه به تهدیدات موجود در زمینه بیوتروریسم آشنایی با واکسن آبله و سیاه زخم در حاملگی را ضروری ساخته است. به علاوه اینکه واکسن سیاه زخم در افرادی که تماس شغلی دارند نیز توصیه شده است.

بعد از حاملگی و دوران شیرددهی

نه تنها واکسن های کشته شده، بلکه واکسن های زنده نیز بر سلامت شیردهی ( چه مادر و چه نوزاد) تاثیر سویی به جا نمی گذارند. شیردهی نیز تاثیری بر میزان اثر واکسن ها ندارد. بنابراین هیچ کنتراندیکاسیونی برای استفاده از واکسن ها در این دوره به استثنای واکسن آبله مرغان وجود ندارد، و برخی مطالعات دلیل آن را افزایش پاسخدهی به بعضی آنتی ژن های این واکسن در دوران شیردهی ذکر کرده اند. استفاده از دیگر واکسن ها مانند انواع پلی ساکاریدی، نوترکیبی، واکسن های کنژوگه و توکسوئیدی خطری مادران شیرده و نوزادان آنها را تهدید نمی کند.