درد پستان در دوران شیردهی، چطور رفع میشه؟

مراقبت از نوک پستان و آماده کردن آن برای شیردهی، بهتراست از دوران بارداری شروع شود. برای پی بردن به قدرت کش آمدن و طولانی شدن نوک پستان به ویژه در پستانی که نوک کوتاه دارد، نوک پستان را با انگشت بیرون بکشید. البته هنگام مکیدن شیرخوار، نوک پستان به طور طبیعی کشیده و کمی طولانی می‌شود. برای نرم کردن نوک پستان معمولاً پماد و یا مواد ویژه‌ای نیاز نیست، بلکه بهتر است قطره‌ای شیر روی آن مالیده و در معرض هوا خشک کند. اگر خروج شیر از پستان ها موجب خیس شدن لباس مادر می‌شود، می‌تواند تنظیفی تمیز بر روی نوک پستان قرار داد. شستشوی مکرر نوک پستان با صابون، باعث از بین رفتن چربی نوک پستان می‌شود. در نتیجه نوک پستان خشک شده و به آسانی آسیب می‌بیند و شقاق پیدا می‌کند.

ترک و زخم نوک پستان

زخم نوک پستان یا شقاق علل مختلفی دارد. مهم‌ترین علت، ضربه‌های دهان و زبان نوزاد است که در نتیجه قرار گرفتن نادرست نوک پستان در دهان نوزاد ایجاد می‌شود. علاوه براین، مکیدن غلط شیرخوار باعث می‌شود شیر از پستان‌ها تخلیه نشده واین امر موجب کاهش تولید شیر نیز خواهد شد. همچنین شستشوی مکرر پستان با الکل و صابون و یا استفاده از محلول‌ها و کرم‌های تحریک‌کننده نیز می‌تواند باعث بروز زخم شود. ترک وزخم پستان راه مناسبی برای ورود میکروبها به داخل نسج پستان بوده و باعث عفونت و آبسه پستان می‌شود. درد ناشی از آن می‌تواند منجر به نگرانی و نا آرامی مادر شود که سبب کاهش بازتاب وجهش شیر می‌شود. از طرف دیگر ممکن است این درد به قدری شدید باشد که مکیدن آن توسط شیرخوار برای مادر غیرقابل‌تحمل گردد. این عوامل موجب کاهش تولید شیر و در نهایت از شیر گرفتن شیرخوار خواهد شد.

برای پیشگیری از این امر، لازم است از دوران بارداری به مادر آموزش داده شود که پیوسته پستان‌های خود را تمیز نگه دارد، در صورت امکان روزانه دوش بگیرید، نوک پستان‌ها تماس مستقیم با لباس زیر پیدا نکند و بهتر است از لباس آزاد نخی استفاده کند. هنگام شیر دادن نیز هرگز به نوک پستان فشار وارد نکند ومخصوصا روزهای اول که ممکن است ترشح شیر زیاد نباشد، صبر کند تا کودک خودش بعد از اتمام تغذیه پستان را رها کند و با فشار آن را بیرون نیاورد. اما برای مراقبت از پستان و درمان ترک وزخم پستان موارد زیر رعایت گردد:

- وضعیت شیر خوردن و شیرخوار را باید تصحیح کرد.

- پستان‌هایتان را روزانه یک بار با آب ولرم بشویید.

- از مصرف صابون و به کار بردن اسپری و مالیدن مواد تحریک‌کننده به نوک پستان خودداری نمایید. بهترین راه بهبود زخم، گذاردن یک قطره شیر روی نوک پستان در پایان تغذیه شیرخوار و خشک نگه‌داشتن آن است.

- نوک پستان‌هایتان را در معرض هوا و نور خورشید قرار دهید و یا سشوار را روی درجه ملایم گذاشته به فاصله ۳۰ سانتی متر از نوک پستان بگیرید. این کار به مدت ۲۰ دقیقه و چهار بار در روز انجام دهید.

- کودک خود را مکرر شیر بدهید و یا شیرتان را بدوشید تا جریان شیردهی برقرار بماند.

- موقع شیر دادن حتماً هاله قهوه‌ای پستان (نه فقط نوک پستان) را در دهان بچه قرار دهید. درست قرار گرفتن شیرخوار در زیر پستان باعث کمتر شدن درد برای مادر شده و به روند بهبودی کمک می‌کند. ضمن اینکه به نظر می‌رسد در بزاق شیرخوار خاصیت شفابخشی وجود دارد که در فرایند بهبودی آسیب پستان موثر است.

- کودک خود را از نظر برفک دهان کنترل کنید.

- سینه ها را به وسیله دست روزانه از زیر بغل به طرف هاله ماساژ داده و پس از شیر دادن پستان‌ها را پاک نکنید، زیرا ذرات چربی شیر بر روی هاله پستان محافظت کننده است.

سفت شدن پستان‌ها

سفت شدن پستان در زایمان‌های بیمارستانی بیشتر از زایمان‌های در منزل است. چون در بعضی بیمارستان‌ها نوزاد را در ساعت معینی به مادر می‌دهند. در صورتی که اگر هرچه زودتر نوزاد بدون قید و شرط از سینه مادر تغذیه شود، مادران از سفت شدن سینه ها کمتر رنج می‌برند و بعد از چند روز این سفت شدن فرو کش می‌کند. برای آنکه از سفت شدن پستان‌ها جلوگیری شود، لازم است سینه ها تخلیه شوند و مادر بعد از زایمان هرچه سریع‌تر نوزادش را تغذیه کند. تغذیه به دلخواه نوزاد از سفت شدن پستان جلوگیری می‌کند.

تورم پستان‌ها

چنانچه در اثر زخم یا غیره پستان متورم شده و بچه نتواند به اندازه کافی پستان را در دهان بگیرد به مادر نشان دهید که چگونه شیرش را بدوشد و به او توصیه کنید که شیر دوشیده را با لیوان یا قاشق کوچک به کودک بدهد. برای رفع تورم و درد می‌توان دستمالی را در آب سرد خیس کرد و پس از گرفتن آب اضافی آن را به نوبت روی هر کدام از سینه ها قرار داد.

نشت شیر

اگر شیر نشت می‌کند (به اصطلاح رگ می‌کند) باید مادر پارچه تمیزی را روی پستان‌هایش را مرتب عوض کرده و بشوید. گاهی اوقات حوله کوچکی برای این کار مناسب است. در ضمن می‌تواند شیر را بدوشد و ذخیره کند و بعدا به نوزادش بدهد و یا اگر امکان نگهداری آن را ندارد، می‌تواند شیرش را بیرون بریزد.