دیابت نوع یک درکودکان، درمانش چیست؟

دیابت نوع یک بیماری ناشی از کمبود انسولین در کودکان می‌باشد. در این بیماری سلول‌های لوزالمعده که وظیفه‌ی تولید انسولین را بر عهده دارند، صدمه دیده اند و بنابراین توانایی تولید انسولین را ندارند. هرچند دلیل اصلی ابتلا به دیابت نوع یک (دیابت کودکان) به طور قطع مشخص نشده است اما دانشمندان تصور می‌کنند که این بیماری بر اثر واکنش خودایمنی بدن به نوعی ویروس ایجاد می‌شود. در واقع تصور می‌شود که با آلوده شدن شخص به این ویروس، سیستم ایمنی بدن او تحریک می‌شود و آنتی بادی‌هایی تولید می‌کند که باعث مرگ سلول‌های تولید کننده انسولین در لوزالمعده می‌شوند.

انسولین یک هورمون است که باعث می‌شود قند خون جذب سلول‌ها شود و بدین ترتیب میزان قند خون کاهش پیدا کند. وقتی به میزان کافی انسولین وجود نداشته باشد، قند خون (به نام گلوکوز) در خون تجمع پیدا می‌کند. گلوکوز یک قند طبیعی است که از غذاها به دست می‌آید و بدن انسان از آن به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند. قند اضافی بدن در کبد و در عضلات ذخیره می‌شود تا در مواقعی مانند زمان بین وعده‌های غذایی از آن استفاده شود. مقادیر طبیعی از گلوکوز برای بدن مفید است اما تجمع بیش از حد گلوکوز در خون می‌تواند در بلند مدت مشکلات زیادی ایجاد کند.

ابتلا به دیابت وابسته به انسولین نباید دلیلی بر جدا کردن کودک از جمع خانواده، مدرسه، دوستان و غیره شود. افراد دیابتی می‌توانند مانند دیگران به زندگی عادی خود ادامه دهند. به این منظور لازم است خانواده رفتار مناسبی با او داشته باشند و بدانند که با داشتن مراقبت صحیح، کودک می‌تواند مانند دیگران زندگی کند.

از نظر غذا خوردن نباید تفاوت زیادی بین او و دیگر افراد خانواده وجود داشته باشد. برای کودک دیابتی مصرف غذاهای معمولی و سالم توصیه می‌شود. طبخ جداگانه غذا برای فرد دیابتی کار درستی نیست بلکه غذای خانواده باید سالم و مغذی باشد و همه از آن به راحتی استفاده کنند.

اغلب افراد اطلاعات کافی در مورد دیابت نوع ۱ ندارند و ممکن است آن را با دیابت نوع دو (معمولا در بزرگسالان ایجاد می‌شود) مقایسه کنند. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ عموما قرص استفاده می‌کنند و شاید همراه با آن داروهای گیاهی پایین آورنده قند خون نیز مصرف کنند، ولی در دیابت کودکان(دیابت وابسته به انسولین) تنها تزریق انسولین و مصرف غذاهای معمولی و مناسب برای رشد کودک لازم است . بنابراین مراقب باشید تا اطلاعات نادرست دیگران باعث ایجاد مشکلات برای فرزند شما نشود.

همچنین خانواده نباید کودک دیابتی را مانند یک بیمار تحت مراقبت شدید قرار دهند و باعث جدایی و منزوی شدن کودک در جمع خانواده، فامیل و دوستان شوند. داشتن نشاط و شادابی در زندگی عادی، لازمه سالم بودن کودک دیابتی است.

علل ابتلا به دیابت نوع اول(دیابت کودکان)

دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان) یک بیماری خود ایمنی است و علت بیماری دیابت نوع ۱ اینست که سیستم ایمنی شخص به سلول‌های بتا در لوزالمعده حمله می‌کند. سلول‌های بتا وظیفه‌ی تولید انسولین را بر عهده دارند. بدن افرادی که به دیابت دیابت وابسته به انسولین (دیابت کودکان) مبتلا هستند قابلیت تولید انسولین را ندارد و نمی‌تواند میزان قند خون را کنترل کند. دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های لوزالمعده هنوز نامعلوم است.

عوامل خطر دیابت نوع یک (دیابت کودکان)

عوامل خطر بیماری دیابت نوع یک (دیابت کودکان) به خوبی شناسایی نشده اند اما تصور می‌شود که برخی عوال که در ادامه آمده در ابتلای به این بیماری موثرند:

در برخی موارد عوامل ارثی در ابتلا به این بیماری تاثیر دارد. در صورتی که یکی از اعضای خانواده شما به این بیماری مبتلاست، احتمال این که شما نیز به این بیماری مبتلا شوید، وجود دارد. تصور می‌شود که برخی از ژن‌ها با ابتلا به این بیماری در ارتباط هستند اما تمام کسانی که این ژن‌ها را دارند به بیماری مبتلا نمی‌شوند.

احتمال بروز این بیماری در سنین کودکی و نوجوانی بیشتر است. در اکثر موارد این بیماری در سنین بین ۱۱ تا ۱۴ سالگی تشخیص داده می‌شود . البته در موارد نادری این بیماری بعد از ۴۰ سالگی تشخیص داده می‌شود.

زندگی در آب و هوای سرد، خطر بروز این بیماری را افزایش می‌دهد. خطر ابتلا به دیابت نوع اول (دیابت کودکان) در کشور فنلاند ۳۰۰ برابر بیشتر از آمریکا است.

افرادی که آنتی بادی‌های خاصی در بدن خود دارند بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان) هستند. این آنتی بادی‌ها توسط سیستم ایمنی خود شخص و در واکنش به نوعی ویروس تولید می‌شود و بنابراین تصور می‌شود که نوعی ویروس عامل ابتلا به دیابت وابسته به انسولین است.

نژاد شخص نیز یکی از عوامل خطر است. این بیماری در بین سفید پوستان بیشتر از زردپوستان و سیاه‌پوستان شایع است.

در نهایت شروع کردن به دادن غذا به کودک زودتر از زمان معین می‌تواند در ابتلا به دیابت نقش داشته باشد. کودکانی که از شیر مادر تغذیه کرده اند و از سن بالاتری شروع به خوردن غذاهای جامد کرده‌اند، کمتر از سایر کودکان به دیابت وابسته به انسولین مبتلا می‌شوند.

علائم دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان)

روند پیشروی و بروز علائم در دیابت نوع یک (دیابت کودکان) بسیار سریع تر از دیابت نوع دو می‌باشد. علائمی‌ که در ادامه شرح داده می‌شوند، می‌تواند نشانه‌ی ابتلا به دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان) باشد:

گرسنگی شدید

تشنگی زیاد

خستگی مفرط

تاری دید

ادرار پی در پی

کاهش وزن زیاد در زمان کوتاه

احساس گزگز و خواب رفتن پاها

علائم کتواسیدوز (نفس نفس زدن، خشکی دهان و خشکی پوست، برافروختگی چهره، بوی بد دهان، حالت تهوع و استفراغ و دل درد)

در صورتی که فرزند شما یکی یا چند مورد از علائم دیابت وابسته به انسولین را دارد، لازم است به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص دیابت نوع یک (دیابت کودکان)

دیابت نوع یک (دیابت کودکان) معمولا با انجام یک سری آزمایش قابل تشخیص است. از آنجایی که دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان) به سرعت پیشرفت می‌کند، اکثر افراد مبتلا به این بیماری به سرعت علائم بالا بودن قند خون را بروز می‌دهند و میزان قند خون آن‌ها بالای ۲۰۰ میلی گرم می‌شود.

انجام تست خون سریع می‌تواند دیابت نوع یک (دیابت کودکان) را آشکار کند. در این تست شما در طول شب چیزی نمی‌خورید و سپس تست را انجام می‌دهید. در صورتی که میزان قند خون کمتر از ۱۰۰ میلی گرم باشد، نرمال است. میزان بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی گرم نشان دهنده‌ی وضعیت پیش از بیماری (یا در معرض بیمار شدن) است و افرادی که میزان قند خون آن‌ها ۱۲۶ و بالاتر از آن است به دیابت مبتلا هستند.

بیماری دیابت تمامی ‌بدن فرد را درگیر می‌کند و باید در این مورد تمام اقدامات لازم را انجام داد.

کنترل بیماری دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان) خصوصا در کودکان می‌تواند بسیار مشکل و چالش برانگیز باشد. دکتر منشادی همزمان با کنترل بیماری دیابت در کودکان به سایر مشکلات آنان مانند مشکلات تیروئید، چاقی و کوتاهی قد رسیدگی می‌کنند.

هر چند تشخیص و درمان دیابت نوع یک (دیابت کودکان) چالش برانگیز است، اما ایشان معتقدند که آگاهی و آموزش دادن به بیمار نقشی کلیدی در درمان و کنترل موثر بیماری دیابت وابسته به انسولین(دیابت نوع اول) و دادن شانسی دوباره به بیمار در داشتن زندگی سالم دارد.

دیابت نوع یک و تغذیه

شاید پس از اطلاع خانواده از دیابت وابسته به انسولین در کودک خود، اولین چیزی که در مورد غذا خوردن به ذهن آنها می رسد، این است که بعد از این فرزند آنها نمی تواند به هیچ عنوان از مواد قندی و شیرینی جات و مواد نشاسته ای استفاده کند، این موضوع باعث ناراحتی زیاد خانواده و کودک میشود و حتی ممکن است بلافاصله مصرف این غذاها در خانواده و یا برای فرد ممنوع شود در صورتیکه استفاده از موادغذایی قنددار برای دیابتی ها ممنوع نیست ولی مقدار مصرف آنها مهم است که باید به آن توجه شود. برای اصلاح این رفتارهای نادرست لازم است در ابتدا همه مواد غذایی که در اطراف ما وجود دارد و همچنین اثر آنها بر قند خون شناخته شوند.

درمان دیابت نوع یک (دیابت کودکان)

از آن جایی که در این بیماری بدن شخص، دیگر انسولین تولید نمی‌کند، شخص نیاز به مصرف انسولین و رعایت رژیم غذایی و انجام ورزش برای کنترل سطح قند خون خود دارد.

انسولین

افرادی که به دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان) مبتلا هستند باید هر روز انسولین مصرف کنند. در اغلب موارد انسولین از طریق تزریق به بیمار داده می‌شود و برخی افراد از پمپ انسولین استفاده می‌کنند. دستگاه پمپ انسولین، به طور مداوم و خودکار انسولین را به میزان لازم به زیر پوست بیمار تزریق می‌کند. این روش برای بسیاری از افراد بسیار آسان‌تر از تزریق کردن انسولین با سرنگ است. همچنین در روش تزریق انسولین با سرنگ به روش دستی ممکن است میزان قند خون ناگهان بالا و ناگهان پایین برود.

رژیم غذایی و ورزش

افراد مبتلا به دیابت نوع یک (دیابت کودکان) باید به صورت مداوم و منظم وعده‌های غذایی و میان وعده خود را مصرف کنند تا سطح قند خون خود را پایدار نگه دارند. یک متخصص رژیم درمانی که با درمان دیابت آشنایی دارد می‌تواند یک برنامه ی رژیم غذایی مناسب برای بیمار طرح ریزی کند. ورزش کردن نیز بر میزان قند خون تاثیر می‌گذارد و میزان فعالیت جسمانی شخص باید تنظیم و کنترل شود.

مراقبت از پاها

دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان) می‌تواند به عصب‌های بدن آسیب برساند و این آسیب بیشتر در پاها اتفاق می‌افتد. به همین دلیل کوچکترین جراحتی که به پا وارد شود، ممکن است به یک زخم بزرگ تبدیل شود و عفونی شود. بنابراین افراد مبتلا به دیابت باید برای مراقبت از پاها به طور منظم به متخصص مراجعه کنند و در صورت آسیب دیدن پاها لازم است تحت مراقبت پزشکی قرار گیرند.

نتایج درمان

با انجام درمان مناسب می‌توان به خوبی دیابت نوع ۱ (دیابت کودکان) را کنترل کرد و افرادی که به خوبی بیماری خود را کنترل کنند. می‌توانند زندگی سالمی‌داشته باشند.

عوارض دیابت نوع یک (دیابت کودکان)

میزان بالای قند خون میتواند به بسیاری از ارگان‌های بدن آسیب بزند. در صورتی که شخص مبتلا به دیابت وابسته به انسولین به خوبی بیماری خود را کنترل نکند، در معرض خطر عوارض بیماری دیابت نوع اول در کودکان قرار می‌گیرند. این عوارض عبارتند از:

بالا رفتن ریسک حمله قلبی

اختلالات بینایی از جمله کوری

درد عصبی

عفونت‌های پوستی خصوصا در پاها که ممکن است نیاز به قطع عضو داشته باشد.

نارسایی کلیه‌ها

فشار خون بالا

بالا رفتن کلسترول خون