ختنه با حلقه یا ختنه به روش پلاستیبل چیست؟

روش ختنه با حلقه یا ختنه به روش پلاستیبل، محبوب‌ترین و رایج‌ترین روش ختنه است که در آن یک حلقه پلاستیکی شفاف با یک دسته و دارای یک شیار عمیق در محل ختنه‌گاه قرار می‌گیرد. 

روش ختنه با حلقه یا پلاستیبل

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های عمل بر روی نوزاد بیدار، تسکین درد است. آلت تناسلی نوزاد تنها پس از انجام دو تزریق بی‌حسی موضعی (یکی در بالا و دیگری در زیر آلت تناسلی) کاملا بی‌حس می‌شود. این تزریق‌ها دردناک هستند. برخی از پزشکان هنگام تزریق بی‌حسی از سونوگرافی استفاده می‌کنند تا مطمئن شوند که داروی بیهوشی در محل صحیح قرار گرفته است. پس از حدود 4 تا 5 دقیقه منتظر ماندن، بی‌حسی موضعی کاملا تأثیر می‌گذارد و آلت تناسلی نوزاد بی‌حس می‌شود، بنابراین نوزاد را می‌توان بدون ناراحتی بیشتر عمل کرد.

در حین عمل (که بین 8 تا 10 دقیقه طول می‌کشد)، حلقه یا همان پلاستیبل بین پوست ختنه‌گاه و سر آلت تناسلی قرار می‌گیرد و از سر آلت در طول عمل محافظت می‌کند. یک نخ جراحی برای محکم کردن دستگاه پلاستیبل در موقعیت صحیح استفاده و پوست اضافی برداشته می‌شود. این نخ است که به تدریج راه خود را از طریق لایه‌های پوست ختنه‌گاه طی می‌کند و هر چه پیش می‌رود آن را بهبود می‌بخشد. هنگامی که نخ به طور کامل از لایه‌های پوست ختنه‌گاه بریده شد، حلقه و پلاستیبل به طور خود به خود از آلت تناسلی جدا می‌شود و می‌توانید حلقه را در پوشک نوزاد پیدا کنید.

مراقبت بعد از ختنه با حلقه

کودک ممکن است در ۲۴ ساعت اول به پانادول یا انواع دیگر مسکن نیاز داشته باشد. دستورالعمل‌های لازم را از پزشک دریافت کنید. 

• در هر تعویض پوشک در سه روز اول پس از ختنه، از پماد «کلرومیستین» یا هر پماد دیگری که پزشک تجویز کرده، روی سر آلت تناسلی کودک استفاده کنید. استفاده از وازلین آسان است. در ابتدا آن را روی یک گاز استریل، دستمال کاغذی، یا پد پاک‌کننده آرایش صاف بمالید، سپس گاز را روی سر آلت تناسلی و روی پماد کلرومیستین قرار دهید.
• از روز دوم کودک باید هر روز حمام شود. می‌توانید از محصول معمولی خود در حمام استفاده کنید.
• پس از سه روز اول، دیگر نیازی به پماد کلرومیستین نیست و فقط کافی است در هر بار تعویض پوشک از وازلین روی پدهای استریل استفاده کنید تا حلقه جدا شود.
• حدود ۳۶ ساعت قبل از اینکه حلقه را در پوشک نوزاد پیدا کنید، متوجه تورم و قرمزی اطراف حلقه خواهید شد، این موضوع طبیعی و به این معنی است که حلقه در شرف جدا شدن کامل است.

وقتی حلقه افتاد و آن را در پوشک نوزاد یافتید، باید دستورالعمل‌های زیر را برای ماه آینده دنبال کنید:

• پس از افتادن حلقه، باید از یک دستمال برای فشار دادن پوست از سر آلت تناسلی به سمت شکم استفاده کنید. این کار باید در هر بار تعویض پوشک به مدت یک ماه انجام شود. 
• آلت تناسلی نوزاد ختنه شده متفاوت از آلت تناسلی ختنه شده در بزرگسالان است. در نوزادان رنگ مجزا وجود دارد. سر آلت تناسلی به رنگ صورتی و بنفش عمیق به نظر می‌رسد. 
• در هر بار تعویض پوشک، از یک دستمال مرطوب استفاده کنید. تمام آلت تناسلی را با هر بار تعویض پوشک به مدت یک ماه با وازلین بپوشانید. 

نکات مهم بعد از ختنه با حلقه

مواردی که باید مراقب آن‌ها باشید عبارتند از:

هر روش ختنه با خطراتی همراه است. خطرات اصلی ختنه با روش حلقه بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد.

• خونریزی: خونریزی پس از خروج از اتاق عمل، بسیار غیر معمول است. لطفا در صورت مشاهده هر نوع خونریزی به پزشک مراجعه کنید.
• عفونت: قرمزی و تورم ساقه آلت تناسلی به سمت شکم بسیار نادر است و ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشد. عفونت نیز در عمل بسیار نادر است. اگر در مورد ظاهر آلت تناسلی کودک نگران هستید، به پزشک مراجعه کنید. دردناک بودن آلت تناسلی نوزاد هنگام لمس کردن، تب، یا رفتار غیر عادی نوزاد، ممکن است نشانه عفونت باشد. اگر پزشک مشکوک به عفونت باشد، داروی لازم را برای نوزاد تجویز می‌کند.
• سر آلت تناسلی نهفته/گیر در حلقه: طبیعی است که بخشی از سر آلت تناسلی از طریق حلقه بیرون بزند. نوزادان تازه متولد شده اغلب نعوظ دارند. به ندرت، سر آلت تناسلی در طول نعوظ از حلقه بیرون می‌زند. حلقه ممکن است به عنوان یک نوار محکم در اطراف آلت تناسلی عمل کند و جریان ادرار کودک را مسدود کند. با هر بار تعویض پوشک، مطمئن شوید که نوزاد ادرار کرده است و آلت تناسلی او را بررسی کنید تا مطمئن شوید که تنها قسمت کوچکی از سر آلت از حلقه عبور می‌کند. مهم‌ترین جنبه ختنه نوزاد، مراقبت از آلت تناسلی در ماه اول پس از عمل است که از همه عوارض جلوگیری می‌کند.

نگرانی‌های بلند مدت درباره روش ختنه با حلقه

نگرانی‌های بلند مدت درباره روش ختنه با حلقه عبارتند از:

پوست به اندازه کافی برداشته نشده است  

روش ختنه با حلقه (ختنه به روش پلاستیبل) برای برداشتن مقدار مناسب پوست طراحی شده است. حتی در این صورت، ممکن است این نگرانی ایجاد شود که پوست به اندازه کافی برداشته نشده است که معمولا به دلیل لایه چربی شرمگاهی است که در پایه آلت تناسلی ایجاد می‌شود و پوست شفت را روی سر آلت تناسلی فشار می‌دهد. لایه چربی در حدود 4 سالگی برطرف می‌شود. چهار سالگی، بهترین سن برای ارزیابی طول پوست باقیمانده است و در صورت لزوم، پوست اضافی، تحت بیهوشی عمومی برداشته می‌شود.

اگر در مورد ظاهر آلت تناسلی پسرتان نگرانی دارید، با پزشک کودک مشورت کنید.

چسبندگی‌ها

در چند ماه اول پس از ختنه، لایه‌های پوست سعی می‌کنند خود را بهبود ببخشند و اغلب لایه داخلی باقی‌مانده پوست ختنه‌گاه دوباره به سر آلت تناسلی می‌چسبد. این لایه را می‌توان به راحتی جدا کرد. به همین ترتیب، چسبندگی‌ها به صورت خود به خود جدا می‌شوند.

تنگی مجاری ادرار

یکی از عوارض شناخته شده ختنه نوزادان (بدون توجه به روش ختنه)، تنگی مجرای ادرار و باریک شدن سوراخ انتهای آلت تناسلی است که غیرمعمول نیست و معمولا زمانی که کودک دارای جریان ادرار شدید غیرمعمول است، متوجه این موضوع می‌شوید. اگر تنگی مجاری ادرار تشخیص داده شود، برای باز کردن سوراخ یک عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی ترتیب داده می‌شود. این اتفاق بسیار نادر و در حدود یک مورد از هر 1000 ختنه رخ می‌دهد.

سئوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام. مطلبی خواندم در مورد اینکه ختنه کردن به روش حلقه در پسران ممکن است موجب بروز مشکل جنسی آنان در نوجوانی شود. پسرم به این شیوه ختنه شده و حال من نگران این موضوع شدم، می‌خواستم مرا راهنمایی کنید که آیا واقعا این موضوع صحت دارد و اگر صحت دارد برای پیشگیری از بروز مشکل در آینده چه کنم؟ متشکرم. چه زمانی برای ختنه کردن پسر مناسب است؟

دکتر محمدرضا صفری‌نژاد، جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری و استاد دانشگاه: در خصوص بهترین سن ختنه شدن کودکان و روش‌های انجام آن، اتفاق نظر وجود ندارد. برخی از پزشکان معتقدند در بدو تولد باید این کار انجام شود، ولی برخی دیگر بر این باورند که پوست ختنه‌گاه یک حفاظ و پوششی برای ناحیه ختنه‌گاه است که از آسیب به ناحیه کلاهک آلت تناسلی جلوگیری می‌کند و چون ناحیه کلاهک آلت تناسلی در تماس مستقیم با ادرار قرار می‌گیرد و ادرار اسیدی است و با گذشت زمان سبب تنگی مجاری ادرار می‌ شود، بنابراین بهتر است در بزرگسالی این کار صورت بگیرد. در هر حال، بهترین روش ختنه در کودکان، انجام جراحی توسط یک پزشک متخصص است. ختنه کردن با حلقه گاها باعث بروز عوارض زیادی می شود.

بیشترین عارضه‌ای که به آن نسبت داده می‌شود، این است که پوست ناحیه ختنه‌گاه کم برداشته می‌شود و در نتیجه باعث چسبندگی‌های شدید یا ایجاد آلت تناسلی مخفی می‌شود. گاهی هم پوست زیادی برداشته می‌شود و در مواردی هم به دلیل اینکه حلقه نمی‌افتد، پزشک مجبور است با جراحی حلقه را خارج کند. از سوی دیگر، اغلب در ایران والدین ختنه را عمل سرپایی در نظر می‌گیرند و علاوه بر آن، هزینه اندکی را برایش کنار می‌گذارند، در حالی که باید توجه خاصی به این مساله داشته باشند.

در ضمن امروزه ختنه به این روش که به ویژه در بچه‌های بزرگسال دو نفر دست یا پای کودک را می‌گیرند، رواج نیست چون می‌تواند آثار روانی منفی و شدیدی بر ذهن کودک بگذارد. هر چند انجام ختنه با حلقه باعث بروز مشکل جنسی در پسران نمی‌شود و بعدها در روابط زناشویی او مشکلی پیش نمی‌آید، ولی جدا از عوارضی که برای آن ذکر شد، از نظر ظاهری نیز ممکن است برای فرد مشکل ایجاد کند.

خلاصه

در روش ختنه با حلقه یا پلاستیل، یک حلقه پلاستیکی شفاف با یک دسته و دارای یک شیار عمیق در محل ختنه‌گاه قرار می‌گیرد. لازم است در هر تعویض پوشک در سه روز اول پس از ختنه به روش پلاستیبل، از پماد «کلرومیستین» یا هر پماد دیگری که پزشک تجویز کرده، روی سر آلت تناسلی کودک استفاده کنید و مراقب علائم عفونت مانند قرمزی، بوی بد محل ختنه و تب باشید. در صورت مشاهده این علائم، نوزاد را نزد پزشک ببرید.