برخورد با گریه کودک، خیلی اعصاب خوردکن است؟

همه بچه‌ها، حتی سالم‌ترین آنها، زمان‌هایی را در طول روز گریه می‌کنند. این زمان ممکن است به ۱ تا ۳ ساعت در یک روز برسد. به نظر می‌رسد بچه‌ها مجبورند گریه کنند؛ چرا که گریه برای آنها راهی برای برقراری ارتباط و بیان نیازهایشان است.

کودک با گریه‌اش می‌گوید: «من گرسنه هستم... تشنه هستم... احساس سرما می‌کنم... احساس گرما می‌کنم و کسی باید این پتو را از روی من کنار بزند... من دل‌درد دارم... پوشک من باید عوض شود، من زیر پوشکم احساس سوزش و خارش دارم و....»

به تدریج و با بزرگ شدن بچه‌ها آنها یاد می‌گیرند که راه‌های دیگری غیر از گریه برای برقراری ارتباط با ما وجود دارد. به عنوان نمونه، نگاه کردن، صدا درآوردن از خود، لبخند زدن و ... که همگی نیاز به گریه را کاهش می‌دهند.

شایع‌ترین علل گریه شیرخواران

برای کسی که تازه مادر شده است و قبلا چنین تجربه‌ای نداشته، ممکن است سخت باشد تا پیام‌های مختلف گریه کودک را دریابد و بفهمد که کودکش چه می‌گوید. آیا او گرسنه است؟ تشنه است؟ سردش است؟ آرامش می‌خواهد؟ و ... . اگر مادر نتواند بین این گریه‌ها افتراق ایجاد کند، ممکن است مضطرب و پریشان شود. برخی از رایج‌ترین علل گریه شیرخواران عبارتند از:

• من شیر می‌خواهم: گرسنگی شایع‌ترین دلیل گریه شیرخوار است و او به این طریق شما را متوجه می‌کند که نیاز به شیر دارد.

• نیاز دارم راحت باشم: بچه‌ها وقتی در شرایط نامناسبی گیر می‌کنند، خیلی زود اعتراض می‌کنند. اگر لباس آنها تنگ و چسبان باشد و آنها را اذیت کند، اگر پوشکشان خیس باشد، اگر پوشک خیلی سفت و محکم بسته شده باشد و... البته تحمل بچه‌ها از این نظر متفاوت است. بعضی‌ از کودکان را باید بلافاصله کمک کرد و پوشک‌شان را عوض کرد؛ به خصوص اگر پوست حساسی داشته باشند ولی بعضی‌ها می‌توانند شرایط ناراحت‌کننده را بیشتر تحمل کنند.

• نیاز به گرمای مناسبی دارم؛ نه خیلی داغ، نه خیلی سرد: بعضی از بچه‌ها در زمان تعویض پوشک از اینکه زیاد باز بمانند احساس سرما و ناراحتی می‌کنند یا وقتی هواگرم است از اینکه پوشک آنها باز شود خوشحال می‌شوند و متنفرند که دوباره پوشک شوند. مادر پس از مدتی متوجه می‌شود که کودکش به چه مقدار لباس نیاز دارد. یک روش راحت این است که معمولا شیرخواران به یک لایه لباس بیشتر از لباسی که شما با آن راحتید، نیاز دارند. حتی می‌توانیم بدن کودک را لمس کنیم و میزان سرما و گرمای بدنش را متوجه بشویم. می‌شود ناحیه شکم کودک را لمس کرد. اگر خیلی داغ یا سرد باشد لباسش را کم یا اضافه می‌کنیم. از دست‌ها و پاهای کودک نباید به این نتیجه برسیم، چون ممکن است آنها به‌طور طبیعی کمی سردتر باشند. درجه حرارت اتاق نوزاد باید حدود 18 درجه سانتی‌گراد باشد.

• من نیاز دارم بغل گرفته شوم: بعضی از بچه‌ها بیشتر نیاز به نوازش و بغل گرفتن دارند. این موضوع به آنها اطمینان می‌دهد. وقتی بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند از طریق نگاه کردن به شما یا شنیدن صدای شما این توجه را می‌گیرند ولی برای بچه‌های کوچک‌تر نیاز به تماس بدنی نزدیک‌تری وجود دارد تا به این احساس برسند. اگر شما کودک را شیر می‌دهید، سپس پوشکش را عوض می‌کنید، خیلی ساده است که بعدش او می‌خواهد که بغل گرفته شود. بعضی از والدین نگران این هستند که کودکشان به بغل گرفتن عادت کند ولی به خصوص چند ماه اول تولد شما نمی‌توانید این کار را نکنید، او را بغل کنید و آرام‌آرام تکان دهید. از طرف دیگر بعضی از بچه‌ها دوست ندارند که خیلی تماس بدنی با آنها برقرار شود، از اینکه مرتب بوسیده شوند و از این بغل به بغل دیگری بروند زود خسته می‌شوند و گریه می‌کنند. در مقابل این کودکان بچه‌هایی هستند که دوست دارند همیشه در بغل باشند. برای این بچه‌ها ممکن است مادر از آغوشی استفاده کند که هم کودک تماس نزدیکی با مادر داشته باشد و هم دست مادر برای انجام کارهایش باز باشد. شاید این راه‌حلی است که هم بچه و هم مادر کمی راحت‌تر شوند.

• من نیاز به استراحت دارم: این طبیعی است که کودک هر زمان که نیاز به خواب دارد، بخوابد. ولی بعضی از بچه‌ها اگر زیاد توجه بگیرند، سروصدای محیط زیاد باشد، محیط پر از محرک‌های مختلف باشد و ... ممکن است به راحتی خوابشان نبرد. بچه‌های کوچک خیلی نمی‌توانند با محرک‌های مختلف در محیط سازگاری کنند. محرک‌هایی مثل روشنایی، سروصدا و از این بغل به آن بغل رفتن آنها را آشفته می‌کند. مثلا خیلی از والدین متوجه می‌شوند هر زمان که اقوام به منزل آنها می‌آیند، گریه و بی‌قراری کودک بیشتر می‌شود یا نه وقتی به پایان روز نزدیک می‌شویم گریه کودک افزایش می‌یابد. این به زبان خیلی ساده یعنی که من خسته شده‌ام، من نیاز به خواب دارم. باید محرک‌ها قطع شود.

• من نیاز به چیزی دارم تا احساس بهتری داشته باشم: اگر کودک شما شیرش را خورده، پوشکش نیز خشک است و ظاهرا مشکلی ندارد ولی هنوز گریه می‌کند ممکن است شما فکر کنید او مریض شده یا درد دارد. گریه درد متفاوت از سایر گریه‌هاست و پس از مدتی مادر می‌فهمد که کدام گریه کودک مربوط به درد است. بعضی از بچه‌ها کمی بدقلق‌تر از بقیه هستند. آنها زیاد گریه می‌کنند و جیغ می‌کشند و کلا مدیریت آنها سخت است. ما به این کودکان می‌گوییم کودکان سخت و دشوار.

• من به چیزی نیاز دارم اما نمی‌دانم چه چیزی: بعضی مواقع ما تشخیص نمی‌دهیم چرا کودک هنوز گریه می‌کند و چه اشتباهی رخ داده است. بعضی از بچه‌ها وقتی شروع به نق زدن و گریه می‌کنند به راحتی آرام نمی‌شوند. از چند دقیقه تا چند ساعت با فشار گریه می‌کنند. این حالت را گاه تحت عنوان کولیک می‌نامیم. کولیک یک گریه مداوم برای حداقل 3 ساعت در روز است، برای حداقل 3 روز در هفته. هیچ معجزه‌ای برای کولیک وجود ندارد. به ندرت این پدیده تا بیش از 4-3 ماهگی طول می‌کشد. برخی از والدین این مساله را در مورد کودک خود تجربه کرده‌اند.

بهترین طرز برخورد با گریه کودک

آرامش خودتان را حفظ کنید

وقتی کودکی به‌طور مداوم گریه می‌کند، خیلی به خودش آسیب نمی‌رساند اما ممکن است استرس و نگرانی زیادی برای والدینش ایجاد کند. گاهی اوقات والدین خودشان را سرزنش می‌کنند که چرا نمی‌توانند کودک را آرام کنند. اگر نیازهای کودک را برطرف کرده‌اید و مشکل خاصی وجود ندارد شما هر کاری را که می‌توانسته‌اید برای او انجام داده‌اید. دیگر وقت آن است که از خودتان مراقبت کنید و آشفته نشوید. کودک را زمین بگذارید تا گریه کند و سعی کنید به خودتان آرامش بدهید تا بتوانید کنترل بهتری روی اوضاع به دست آورید. از دیگران کمک بگیرید و لحظاتی کودک را به شخص دیگری بسپارید تا خستگی را از تن خود دور کنید. در صورتی که تمام موارد فوق را انجام داده‌اید و اثری نداشته شاید مشورت کردن با یک پزشک یا روان‌پزشک اطفال بتواند نگرانی را از شما دور کند.