بی اختیاری ادرار در کودکان، شب ها جاشو خیس می کنه؟

سیر تکاملی کودک در کنترل دفع ادرار به چه ترتیبی است؟ از دست دادن کنترل ادرار یک مشکل اساسی به شمار می رود و فرد آن را به معنی بازگشت به دوران نوزادی تلقی می کند و این احساس، اعتماد به نفس فرد را کاهش می دهد. اولین نشانه کنترل ادرار کودک، آگاهی از ادرار کردن است که در حدود ۱۸-۱۵ ماهگی به وجود می آید و کود ک در این سن پس از دفع ادرار به والدین می گوید که ادرار کرده است. بعد از این مرحله قبل از ادرار کردن به مادر می گوید که ادرار دارد ولی قادر به کنترل آن نیست و بالاخره در سنی ۲۴-۱۸ ماهگی قبل از این که ادرار کند با دقت کافی به مادر می گوید تا او را به توالت ببرد. در سن ۵/۲ سالگی قدرت نگهداری ادرار زیاد است به طوریکه کودک قادر است تا ۵ ساعت ادرار خود را نگه دارد. عمل دفع ادرار معمولاً بعد از سن ۳ تا ۴ سالگی در هنگام بیداری تحت کنترل ارادی در می اید. معمولاً توانایی کنترل ادرار در طی روز، قبل از توانایی کنترل در شب به دست می آید بنابراین مدتی پس از آن که کودک توانست در طول روز ادرار خود را کنترل کند، توانایی کنترل شبانه را نیز به دست خواهد آورد. سن متوسط به دست آوردن توانایی کنترل شبانه ادرار در حدود سه سال و سه ماهگی است و معمولاً در سن سه سال و شش ماهگی ۷۵ درصد کودکان در اکثر شبها خشک هستند ولی گاهی به دلیل بیماری، اضطراب شدید یا خستگی ممکن است دچار بی اختیاری شبانه شوند. در سن ۵ سالگی هماهنگی لازم بین عضلات کنترل کننده مثانه و اعصاب مربوط به دفع ادرار به وجود آمده است وکودکان از این سن به بعد قادرند حتی قبل از پر شدن کامل مثانه ادرار خود را تخلیه سازند بنابراین تشویق کودک به ادرار کردن بدون احساس دفع ادرار موفق خواهد بود. جهت درک بهتر از مسائل مربوط به دفع ادرار لازم است دستگاه ادراری به طور مختصر تشریح شود.

علائم شب ادراری

علائم بیماری چیست؟ علامت بالینی بیماری، ادرار کردن در لباس و رختخواب در هنگام شب است که غالباً گاه گاه و در بعضی موارد هر شب اتفاق می افتد. در بعضی موارد علائم دیگر از جمله سوزش موقع ادرار کردن، تکرر ادرار، خون شاشی، زور زدن موقع ادرار کردن، قطره قطره ادرار کردن، جریان باریک ادرار، بی اختیاری به هنگام زور زدن و سرفه و دویدن و بلند کردن اشیاء، کنترل ضعیف روی اجابت مزاج و خیس بودن دائمی شلوار بچه، ممکن است وجود داشته باشد. در مواردی که این علائم وجود دارد به احتمال قوی مشکل شب ادراری کودک به دلیل عضوی و ثانویه است.

آمار شب ادراری

شیوع شب ادراری چقدر است؟ شیوع شب ادراری پیش از سن ۵ تا ۶ سالگی به حدی زیاد است که آن را بی اختیاری ادرار و شب ادراری نمی نامیم. میزان شیوع شب ادراری از سن ۵ سالگی به صورت جدول زیر بیان شده است:

بنابراین مشاهده می شود که با رشد کودک به طور مشخصی از میزان شیوع شب ادراری کاسته می شود. طبق آمار معتبر از هر ۱۰۰ کودک ۶ ساله ۲۲ نفر یک بار در ماه دچار شب ادراری می شوند ولی از هر ۱۰۰ کودک ۱۲ ساله تنها ۱۰ نفر یک بار در ماه دچار این عارضه هستند.

شب ادراری در چه کودکانی شایع تر است؟ شب ادراری معمولاً در پسرها بیشتر از دخترها وجود دارد و در اولین کودک خانواده بیشتر دیده می شود. اگر کودکی دچا شب ادراری باشد در اکثر موارد (۷۵ درصد موارد) می توان در فامیل و یا پدر و مادر وی مواردی از این مشکل را یافت. بنابراین نقش ارث در این بیماری مهم است. مسائل روحی روانی و استرس های عصبی نیز می تواند باعث شیوع بیشتر شب ادراری در بعضی خانواده ها شود. بی اختیاری ادراری در طی روز در دختران شایع تر از پسران است.

بی اختیاری ادرار در کودکان

بی اختیاری ادرار در کودکان در بسیاری از کودکان دیده می شود ولی باید به طور معمول با گذشت زمان برطرف شود. ادامه ی بیاختیاری ادرار به صورت بی اختیاری در طول روز یا شب ادراری(enuresis ) نیاز به بررسی و درمان دارد.* بی اختیاری ادرار به ندرت بعد از ۵ سالگی ادامه می یابد. حدود ۱۰ درصد از کودکان ۵ ساله، ۵ درصد از کودکان ۱۰ ساله و یک درصد از افراد ۱۸ ساله ممکن است دچار بی اختیاری ادرار باشند. بی اختیاری ادرار در پسرها دوبرابر شایع تر از دخترهاست.

پس از ۵ سالگی، شب ادراری در پسرها شایع تر از دخترهاست و علت مشخصی ندارد. معمولاً کودکان و نوجوانانی که دچار شب ادراری هستند از نظر جسمی و روانی مشکلی ندارند. در بسیاری از این افراد، سابقه ی قوی فامیلیشب ادراری وجود دارد که احتمال وجود عامل ارثی را مطرح می کند. در ۵ تا ۱۰ سالگی ممکن است شب ادراری ناشی از کم بودن گنجایش مثانه، طولانی بودن زمان خواب شب و عدم تکامل کافی سیستم های هشداردهنده ی پر یا خالی بودن مثانه باشد. این نوع شب ادراری با رشد مثانه و فعال شدن سیستم های هشداردهنده طبیعی برطرف می شود.

به طور طبیعی بدن در هنگام شب مقدار بیشتری هورمون ضدادراری(antidiuretic hormone,,ADH) تولید می کند. این هورمون سرعت تولید ادرار را کاهش میدهد. چنانچه بدن، در هنگام شب به مقدارکافیADH تولید نکند، سرعت تولید ادرار کاهش نمی یابد و در نتیجه، ادرار زیادی در مثانه جمع می شود و در صورت بدار نشدن کودک، شب ادراری روی خواهد داد.

اضطراب، قطع تنفس(آپنه) انسدادی هنگام خواب و مشکلات فیزیکی دستگاه ادراری همگی می توانند موجب شب ادراری کودکان شوند.* بی اختیاری ادراری کودکان در طول روز نادرتر است و باعفونت ادراری یا ناهنجارهای آناتومیک دستگاه ادراری ارتباط ندارد.